Türk Sivil Havacılığının Ilk Göz Ağrısı: Atatürk Havalimanı

İstanbul Havalimanı’na taşınma sürecinin sona ermesiyle ticari seferlere kapatılması planlanan Atatürk Havalimanı, bugüne kadar çok sayıda iç ve dış hat ile uluslararası charter uçuşuna ev sahipliği yaptı.
İstanbul Havalimanı’na taşınma sürecinin sona ermesiyle ticari seferlere kapatılması planlanan Atatürk Havalimanı, bugüne kadar milyonlar yolcu ile uçuşa ev sahipliği yaptı.
Bakırköy, Yeşilköy, Yeşilyurt, Florya ve Sefaköy arasında 11 milyon 776 bin 961 metrekarelik bir alan üzerinde kurulu Atatürk Havalimanı, yıllardır iç hat ve dış hat seferleri ile uluslararası charter uçuşları için kullanıldı.
İstanbul şehir merkezine 24 kilometre uzaklıktaki havalimanı, askeri amaçlarla 1912’de Yeşilköy’de hizmete girdi. Askeri hangar ile yanındaki kargir binanın sivil uçuşlara tahsis edilmesinin ardından İstanbul-Ankara arasında 1933’te icra edilen ilk uçuşla,”Yeşilköy Hava Meydanı” sivil uçuşlara açıldı.
Türk sivil havacılığının yurt dışına açılması amacıyla yapılan çalışmalar kapsamında, ABD’nin Chicago kentinde 1944’te imzalanan Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması’nın ardından İstanbul-Yeşilköy’de uluslararası bir havaalanı yapılmasına karar verildi.
“Westinghouse Electric International Company” ile “The IG White Engineering Corporation” imzalanan sözleşmenin ardından, 1949’da inşaatına başlanan, 1953’te tamamlanan havalimanı, 1 Ağustos 1953’te uluslararası uçuşlara açıldı.
Uluslararası standartlarda 2 bin 300 metre uzunluğunda, 60 metre genişliğindeki “06/24” adlı pisti, taksi yolları, 10 bin metrekarelik yolcu terminali ile hizmete giren “Yeşilköy Hava Meydanı”, bakım hangarları, radyo alıcı-verici cihazları ve yedek enerji santraliyle modern altyapıya sahip olma özelliği kazandı.
Hava meydanında yapımına başlanan 45 metre genişliğinde, 3 bin metre boyundaki “18/36” pistinin 1972’de tamamlanmasının ardından uçak trafiği ve yolcu sayısının hızla artması nedeniyle genişletme projesine karar verildi.
Yeşilköy Havalimanı için 1971’de uygulamaya konulan master planla her biri yıllık 5 milyon yolcu kapasiteli 4 terminal binası ve bunları tamamlayan bazı bölümler inşa edildi.
Söz konusu plan, Türk Hava Yolları (THY) Hangar Tesisleri, kargo tesisleri, kontrol kulesi ve teknik blok, aydınlatma sistemi, elektrik dağıtım sistemi, “06/24” pistinin yeniden yapılması, akaryakıt ikmal tesisleri ile diğer bazı tesisleri kapsıyordu. Projede, halen İç Hatlar Terminali olarak hizmet veren Dış Hatlar Terminali, 29 Ekim 1983’te işletmeye açıldı.

“Atatürk Havalimanı” ismi 1985’te verildi

Yeşilköy Havalimanı, kavuştuğu modern görünümüyle 1985’ten itibaren “Atatürk Havalimanı” adını aldı. Giderek, artan yolcu ve uçak trafiğini karşılamakta yetersiz kalan havalimanının terminal ihtiyacını karşılamak amacıyla, yıllık 20 milyon yolcu kapasiteli yeni dış hatlar terminali, 7 bin 76 araçlık otoparkı ve ilave tesis yapımı için harekete geçildi.
“Yap-işlet-devret” modeline göre gerçekleştirilen ihale sonunda ilk yer teslimi, 17 Şubat 1998’de yapıldı. Resmi açılışı 3 Ocak 2000’de yapılan modern terminal binası, 10 Ocak’ta işletmeye açıldı. Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali’nin yapımı 22 ay gibi bir sürede tamamlandı. Ocak 2000’de yolculara hizmet vermeye başlayan terminal, 2004’te yapılan ek tesisle genişletildi.
TAV Havalimanları, Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali İşletmesini 2005’te aldı. Bir sene sonra yapılan bir çalışmayla İç Hatlar Terminali, yeni teknolojik sistemlerle modernize edilerek, dış görünümünü de kapsayan bir yenilenme sürecinden geçti.
Atatürk Havalimanı’nda, Dış ve İç Hatlar Terminali ile otoparkta yolculara sunulan konforun, hava yollarına sağlanan hizmetin artırılması amacıyla 2010’da yeni bir genişletme projesi hayata geçirildi.
Dünyanın önemli havalimanları arasında yer alan Atatürk Havalimanı, 60 metre genişliğinde 2 bin 600 metre uzunluğunda “05/23”, 45 metre genişliğinde 3 bin metre uzunluğunda “17 L/35 R” ile 45 metre genişliğinde 3 bin metre uzunluğunda “17R/35L” olarak adlandırılan üç pistle milyonlarca uçuşa ev sahipliği yaptı.
Havalimanı, 369 bin 200 metrekare apronu, çeşitli boyutlarda 90 uçağın park edebileceği alanları, 189 bin metrekarelik terminal binası ile dış hat ve iç hat terminaliyle hizmet verdi.
Yıllık 200 bin ton kapasiteli kargo terminali, hava trafik kontrol kulesi, kontrol kulesi, itfaiye birimi, sağlık ve ilk yardım üniteleri, uçak bakım hangarları, ikram hizmet binaları, işletme binaları ve emniyet binalarıyla Türk sivil havacılığında önemli bir işlev gören Atatürk Havalimanı’nda, 179 bin metre alanı ile 7 bin 76 araç kapasiteli kapalı otopark da bulunuyor.
İstanbul Havalimanı’na taşınılmasıyla tarifeli seferlere kapatılması beklenen Atatürk Havalimanı, hizmete açıldığından bugüne milyonlarca yerli ve yabancı yolcu ile çok sayıda hava yolu şirketinin uçaklarına ev sahipliği yaptı.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre, Atatürk Havalimanı’ndan hizmet alan yolcu sayısı 2007’de 23 milyon 196 bin 229 olurken, 2008’de 28 milyon 553 bin 132 kişiye yükseldi. 2009’da Atatürk Havalimanı’ndan 29 milyon 812 bin 888 yolcu misafir oldu. 2010’da iç ve dış hat yolcu sayısı 32 milyon 143 bin 819’a yükseldi. Havalimanında, 2011’de 37 milyon 394 bin 694, 2012’de 45 milyon 91 bin 962, 2013’te 51 milyon 297 bin 790, 2014’te 56 milyon 695 bin 166 yolcu geliş-gidiş seferleriyle seyahat etti.
Atatürk Havalimanı’nda, 2015’te 61 milyon 332 bin 124, 2016’da 60 milyon 415 bin 470 yolcu ağırlandı. 2017’de, havalimanından geçen yolcu sayısı ise 63 milyon 727 bin 448 olarak kayıtlara yansıdı.
Geçen yıl Atatürk Havalimanı’nı iç hatlarda 19 milyon 170 bin 141, dış hatlarda 48 milyon 811 bin 305 olmak üzere toplam 67 milyon 981 bin 446 yolcu kullandı.
Atatürk Havalimanı’ndan, bu yılın ocak ve şubat ayında ise 9 milyon 844 bin 31 yolcu uçuş yaptı.
Buna göre, 2007 ile bu yılın şubat ayına kadar, Atatürk Havalimanı’nda 567 milyon 486 bin 199 yolcu seyahat etti.

Birçok uluslararası ödül aldı

Atatürk Havalimanı bu süreçte, 2016’da “Avrupa’da En Fazla Yeni Uzun Menzilli Güzergaha Sahip Havalimanı Ödülü”, 2015’te “Avrupa’da Hizmet Kalitesini En Fazla Geliştiren Havalimanı Ödülü”, 2014’te “Avrupa’nın En Yoğun Dördüncü Havalimanı”, 2014’te “50 milyon yolcu ve üstü kapasiteli havalimanları kategorisinde “Dünyanın En İyi 10. Havalimanı Ödülü”ne layık görüldü.
Havalimanı, aynı yıl yine 25 milyon yolcu ve üstü kapasiteli havalimanları kategorisinde “Avrupa’nın En Hızlı Büyüyen Havalimanı” ile 2010’da “Güney Avrupa’nın En İyi Havalimanı Ödülü”ne hak kazandı.