THY'DE PARA BİTTİ Mİ?

Değerli okurlar, geçtiğimiz haftanın en önemli olaylarından biri hiç şüphesiz, THY’nin 1 milyar dolar kredi almak için bankalarla görüşmesi idi. Reuters’in aldığı bilgilere göre, THY aralarında Çin bankasının da olduğu da 12-13 banka ile anlaşma sağlanmış. Yani 1 milyar doların tek bir bankadan alınmasından değil çok sayıda bankadan parça parça kredi sağlanması sözkonusu. Kredi ihtiyacının gerekçesi olarak da 3. havalimanına taşınma işlemleri gösterilmiş. Meğer 3. havalimanını uyapan konsorsiyum sadece apron, kulenin yanısıra  terminalin kaba inşaatını yapıyormuş. Müşteri ofisleri, binalar,  taşıma bantları falan ilgili şirketlerce yapılacakmış. Ben demiyorum, Reuters diyor.
YUMURTA TAVUĞUN NERESİNDE?
İlginç bir durum. Bu nasıl bir anlaşmadır, anlamadım. Sen İGA olarak terminalde bağımsız bölümleri ayırırsın, ister havayolu, ister cafe, ister gazete bayii o bölümü dilediği gibi dayar, döşer. Taşıma bantları desen ayrı bir olay. Bagaj taşıma ve aktarma ise daha garip. Ne yani her havayolu veya her yer hizmetleri şirketi kendi bandını mı yapacak? Sen yaparsın, ona göre de firmalara kiralarsın. Doğrusu bu değil mi? Üstelik şunun şurasında havalimanının açılışına 4 ay kalmış. Nasıl yetişecek bu işler? Bir de bina yapımından sözediliyor. THY buradaki binalarını da kendisi yapacak herhalde. Operasyonel birimler için (kargo, ikram vs) bina şart. İyi de ne zaman? Daha parayı yeni buluyor THY’miz… Projesi ne zaman çizilecek, ne zaman inşaatı yapılacak, ne zaman çalışmaya hazır hale gelecek? Gecekondu yapmıyorsun ki birader.. Bunlar gösteriyor ki, daha uzun bir süre 3. havalimanındaki şantiye görüntüsü devam edecek. Hizmetlerde de ciddi aksamalar meydana gelebilecek.
THY’DE PARA YOK MU SAHİDEN?
Gelelim para işine. Bu havalimanının temeli 3.5 sene önce atıldı. Şartnamesi belli değil miydi? Neleri İGA’nın yapacağı, neleri şirketlerin kendi imkanları ile sağlayacağı bilinmiyor muydu? Niye son 4 aya bırakıldı? Üstelik dövizin ciddi bir şekilde arttığı bir dönemde kredi peşine düşmek ne kadar akılcı, tartışılır. Alınacak toplam kredi de az buz değil, tam 1 milyar dolar…THY’nin piyasa değerinin neredeyse dörtte biri…  Peki THY’nin parası yok mu? Şöyle kabaca bir araştırdım. Vadeli döviz hesapları içinde 30 Haziran 2018’de vadesi biten bir döviz hesabı dikkatimi çekti. Serbest kalan bu hesapta tam 1.3 milyar euro para var. Haa, diyebilirsiniz ki, “mevcut paramızı çalıştırmaya devam ederiz. Doğan ihtiyacımızı daha uygun şartlarla yeni banka kredileri ile karşılarız.” Öyle ya, yeni kredi ilk bir yılı geri ödemesiz 3-5 yıl vadeli olacakmış. Tamam da, faizlerin son 2 ay içinde 5 puan arttığı, ekonominin kötü sinyaller verdiği , enflasyonun başını kaldırdığı bir dönemde   ucuz kredi bulmanız mümkün mü?
HANİ 650 MİLYONA TAŞINACAKTIK…
Anlamadığım bir başka konu daha var. Sevgili THY yönetimi; Mayıs başında yapılan THY Genel Kurulunda niye bu konuyu gündeme getirmediniz? O zaman belli değil miydi 3 . havalimanının 29 Ekim 2018 günü açılacağı, buraya taşınma ve yerleşme için para gerekeceği? Oysa böyle bir kredi talebinin, yatırımcının kararlarını etkileyeceği çok açık. Siz zahmet etmeyin ben cevaplayayım. Bakın Mart 2018 başında ne demiş İlker Aycı bey? “Yatırım harcamaları da dahil taşınmanın bedeli 600-650 milyon dolar olacak.”  Güzel de, aradan geçen 3 ayda rakam nasıl 1 milyar dolara fırladı? Böyle hesap hatası olur mu? Ayrıca, o tarihte İlker bey banka kredisinden falan da bahsetmiyor. Sanki THY’nin bu işlemleri kendi parası ile yapacağı izlenimini veriyor.  Peki nereden çıktı bu 350 milyon dolar fark? Yoksa bu 350 milyon dolar Sefa beyin bu haftaki yazısına konu ettiği, 3. havalimanının yakınında  alınan konut arsası için mi ilave edildi kredi miktarına? Haa, unutmadan 3. havalimanına 29 Ekim’de taşınacağınız bilindiğine göre 2018 yılı bütçesine bu rakamı koymuş olmalısınız…Yoksa koymadınız mı? Açıklama yapma huyunuz yoktur ama iki satırla cevap verirseniz seviniriz.
PERSONELBANK’TAN FAİZSİZ KREDİ
Bunları yazarken aklıma geldi. 2016’nın sonunda biliyorsunuz THY, Hava iş ile anlaşarak 2017 yılı zamlarını sünnetlemiş ve % 1.5 + % 1.5 oranlarını çalışanlara dayatmıştı. Yapılan tasarruf 100 milyon dolar civarındaydı. Soru şu: Madem bankalardan kredi alma imkanınız vardı, niçin personelin maaşlarından kesinti yaptınız? Alsaydınız 100 milyon dolar krediyi, o sıkıntılı dönemi geçirseydiniz.  Tabii, küçük bir ayrıntıyı atlamayalım. Kredi alınsa idi, bankaya faiz ödenecekti. Oysa Personelbank’tan bu yolla kredi (!) alınınca faiz maiz ödenmedi. Hatta THY’miz yaklaşık 30 milyon TL  para kazandı.
Evet garip bir döneme giriyoruz. 3. Havalimanının havacılığımızı uçuracağı söyleniyor da daha uçakları uçuracak pilotları bulamıyoruz. Havalimanı yapıyoruz ama nasıl gidileceği belli değil. Çalışanlar nerede oturacak, hergün 50 km nasıl gidecek belirsiz. Metro yok… Yolcunun bile ulaşımı zor… “Efendim 150 milyon yolcu kapasiteli dünyanın en büyük havalimanını yaptık.” Güzel de, şu anda dünyanın en yoğun havalimanı Atlanta, onun da yolcu sayısı 100 milyon civarında dönüp duruyor. Neyse bu arada, Çin’in bizimkinden daha büyük bir havalimanını 2019 yılında açacağını öğrendik de, ülkemizin omuzlarına yüklenen bu ağır sorumluluktan kurtulmuş olduk !