Bildiğiniz üzere 29.01.2016 tarihinde THY/Teknik A.Ş Genel Müdürü Ahmet Karaman imzalı bir genelge yayınlandı. Bu genelge aslında 25.10.2015 tarihinde Çelik-İş sendikası ile karşılıklı imzalanan toplu iş sözleşmesinde yer almıştı. Ancak her nedense toplu iş sözleşmesinde olan bu uygulamaya tekrar atıfta bulunmaya gerek duyulmuş.
Bu genelgeye baktığımızda eskiden beri mevcut olan 10,1-10,2-10,3 Teknisyen gruplarına açıklık getirilmeye çalışılmış olduğu görülmekte
Önce 10,3 Grubuna bir bakış atalım
Bu grupta daha önceleri sadece lisanslı teknisyenler var iken şimdi bu kadro CS/SS (Yetkili teknisyen)kadrosu oldu.
Toplu iş sözleşmesi öncesinde bu kadroda yer alan CS/SS ler, Yetkisi olmayan yani yetkilendirme almayan/alamayan teknisyenler ise 01.01.2017 tarihine kadar yetkilendirme almazlarsa 10,0 iş grubuna gerileme yapacak deniyor. Kısaca,işverenin bulunduğunuz kadro bundan sonra yetkili teknisyen kadrosudur ya yetkilendirme alın ya da sizi bundan sonra 10.0 iş grubunda değerlendireceğiz denmektedir. Bunun yanı sıra mevcut durumda CS/SS Yetkisi bir şekilde düşen teknisyen veya yetkisinin/unvanının geçerli olmadığı bir üniteye tayini durumu oluştuğunda ise yine 10,0 grubundaki aynı kademeye geçirilecek.
Yukarıda anlattığım mantık diğer 10,1 İş grubunda da aynı.
Bildiride 10,2 iş grubu belirtilmemiş. Bu grupta bulunanlar Company Lisans dediğimiz, şirketin kendi iç bünyesinde verdiği lisans tanımlamasıdır. Tabi ki THY’nin verdiği bu bir iç lisans uygulaması olduğundan yetkili kabul edilmiyor.
Bu grup, 4 Eylül 1987 de lisanslı teknisyenler için yapılan iyileştirmeden sonra, diğer lisanssız teknisyenler ile lisanslı teknisyenler arasındaki maddi farklılığı çözmek için kurulmuştu. Dolayısıyla bu iş grubunda yer alanların CS/SS olma şansları bile yok. Bu grupta çalışanlar zamanla emekli olduktan sonra 10,2 grup da kaldırılmış olacak. Kısaca, istenilen sadece yetkili ve yetkisiz teknisyen iş gruplarından başka grup ların ortadan kalkmasıdır.
Kısaca şirket tarafından verilen son tarihe kadar yetkilendirme yapılmamış teknisyenler alt sevilere düşürülüyor.Bu nedenle hak kaybı yaşayacaklar
Şöyle ki; 10,3 grubunun “O” kademesinde mevcut Toplu iş sözleşmesi ne göre 8069 TL Brüt iş tazminatı alan teknisyen, kendine verilen süre içinde yetki alamaz veya yetki alınamayacak bir yerde çalışıyor ise anında 10,0 İş grubuna düşerek iş tazminatı 4420 TL Brüte iniyor ve tabii ki hak kaybı yaşıyor.
Şimdi diyeceksiniz ki, bu toplu iş sözleşmesinde karşılıklı imzalanmış bir madde. Bu madde imzalanırken neden itiraz edilmedi anlayan beri gele.
Bir çalışan düne kadar aldığı maaşın altında hayatını idame etmeyi nasıl kabullenecek? Toplu İş sözleşmelerini yapan sendikalar üyelerinin gelir düzeylerini artırarak daha insanca yaşamalarını sağlamaya çalışırlarken bu tam tersi bir uygulama neyin nesi oluyor. Türkiye’de yaşanmış, uygulanmış bir örneği var mıdır?
Konuya birde İşveren cephesinden bakalım.
Teknik A.Ş’nin penceresinden baktığımızda, “ya kardeşim bunlar lisanslı ama yetki almaya bile çalışmıyorlar. Bir dolu lisanslı teknisyen var görünüyor ama yetki alamadıklarından veya yetkilerini kullanmadıkları yerlerde görev yaptıkları için bakımlarda sıkıntı çekiyoruz. Bu nedenle onlara verdiğimiz süre içinde yetki almaya çalışsınlar yoksa zararını görürler” diyeceklerdir. Bu şekilde bakıldığında haklı olabilirler.
Ancak işveren de benim gibi konuya farklı pencereden bakmalı.
Nasıl mı?
Burada 400 civarı teknisyenden bahsediyoruz. Bu arkadaşların çoğu lisanlı ve yetkilendirilmenin şart olmadığı yerlerde veya yetkilerini kullanamadan çalıştırılıyorlar. Örneğin; Malzeme planlama, Üretim planlama,Bakım planlama,Tesellüm-depo , Kabin içi atölyeleri,Komponent atelyeleri gibi bölümlerde çalışanlar, istese bile yetkilendirme alamayacaklar. Bunların yanı sıra lisansı olup tip kursu alamadığından yetkilendirmeye müracaat edemeyenler var. Siz bunlara tip kursu açtınız mı?
Tutturdunuz bir task eğitimi verdiniz ellerine level-1-2-3 belgelerini hadi uçak başına dediniz. Bu verdiğiniz task eğitimleri ile bu gençler nasıl CS/SS olacak ki? Atölyede CS sıkıntısı çekildiğini biliyorum. Bu sorunlar bir iki sene içinde oluşmadı ki. Sizler bu sorunları daha önceden görüp çözüm arayışlarına geçecektiniz. Bu konular pansumani tedbirlerle çözülemez ki?
Sorunu birazda kendinizde aramalısınız. Günü kurtarıcı TASK eğitimleri ile bugüne geldiniz. CS/SS olabilmenin şartı olan eğitimleri tam olarak verdiniz mi? İngilizcelerini daha ilerletebilmek için hangi kursları açtınız? Yeterli mi idi?
Bu konunun başka boyutları da var. Yetkilendirilmiş bir teknisyeniniz var ama size göre şefiyle, müdürü ile sorun yaşıyor. Bu arkadaşı oradan alıp CS/SS yetkisine gerek olmayan bir bölüme verdiğinizde yandı gülüm keten helva. Gitti maaşın yarısı. Sakın ola ki olmaz falan demeyin. Bal gibi oluyor. Aynı, torpil konarak CS/SS olanlar gibi…
Yetkilendirme cezai şartlarla çözülemez. Önce verip sonra alacaksınız. Eğitiminize bir kez daha bakın bakalım ne eksiklikler göreceksiniz.
Kısaca bu genelgeye ve toplu iş sözleşmesindeki skalalara baktığımızda burada tek suçlu sadece teknisyen mi?
İşverenin haklı olduğu konuyu yazdım. Ancak sizin de bu konuda suçunuzun olduğunu söylüyorum. O halde tek taraflı vur satırı olmaz. CS/SS olmaları için verdiğiniz sürede yetkilendirilmemiş halde bulduğunuz lisanslı teknisyenleri bu kadar sert bir maddi kayıp yaşatmaksızın bir çözüm arayışına girilmeli diye düşünüyorum.
NOT/ Bazı teknisyen arkadaşlar facebook tan bana mesaj attıklarını ama cevap alamadıklarını söylüyorlar. Haklılar. Çünkü ben facebook ve twitter a nadiren giriyorum. Editör arkadaşlar benim şifremle sosyal paylaşım sitelerinde dağıtım yapıyorlar. Bu nedenle bana mail yoluyla ulaşmayı deneyin.
doğru tesbitler ve güzel bir yazı
Teşekkürler Başkan
Bu sorun bir şekilde çözülmeli yarıyarıya para düşermi olacak işmi bu
Diyelim.ki disaridan tecrubeli cs/ss alacaksiniz,,adamin kurslarini saymiyorsunuz benden tekrar alacaksin diyorsunuz…hadi aldi diyelim exp..log.kayitlari kalitede kili kirk yaararak onaylanmiyor illaki bizde bir 6 ay calis deniyor…simdi teknisyen bu uygulamaya istinaden 6 ay 10.0 olacak sonra yetki verilirse 10.3 olacak…bide olayin diger boyutu adamda lisans var alip hatta veriyorsunuz hadi tip kursunada gondwriyorsunuz…ama adam almis 737 ng fakat airbusta veya kabin icinde calisiyor..hadeee ojt ve diger seyler nereden baksan 10 ,12 ay 10.0 ….daha cok ornek varda aman neyse vardir.bir.bilinen,,
Tek taraflı nasıl böyle bir karar alınıyor toplu sözleşmeyle kazanılmış haklar var biz hep kazanılmış haklar geri alınamaz biliyorduk nerede sendika genel müdür yazdı oldu çözüm önerileri karşılıklı yapılır defa bey gayet açık yazmış sadece teknisyeni suçlu yönetim hic mi suçu yok
Sendika diye celik işi secersen basina geleceklere katlanirsin… siyasi dusuncesine uygun diye bunlari secen haci abiler nasil iyimi böyle. ..
Sımdı kuyrugunuz sıkışınca bağırıyorsunuz biz yıllardır bedavaya calıştırılırken seyınızde degıldı oraya tatile gitsem su arabayı alsam dıye dalga gecıyordun. Sımdı lisansimi aldım sen git ben calışırım artık. Daha beter olun allah ın tokatı yok dınazorlar
Abi bunu kim akıl edip oraya yazdırdıysa Allah ondan çıkarsın… Kendileri kaç kere logbook doldurdu kaç kere uğraştı bu işlerle.. Malesef alttan gelen yöneticilerin sayısı o kadar az ki neyin ne olduğunu öğrenene kadar seneler geçiyor zaten.. Umarız yeni gnl md yardımcımız insanlığını ve farkını tekrar gösterir
emekli ama çalısmaya devam eden bi abimiz vardı. ingilizceyi vermek istemiyo daha dogrusu veremiyo. yetkisini almıişlardı.o da mühür vurmuyodu tecrübesinden dolayı fazla fazla parasını alıyodu. bu adama bi yaptırım olmasın mı.ben 20 yıl calısayım sonra hiç ilgilenmiyeyim ingilizcem yerinde kalsın geçemiyeyim.yanlıs bence
Uzun vadede şirkete bir getirisi olmayacak ve malesef çalışanın işverenden daha çok tiksinmesine sebep olacak bir düzenleme kanımca.
Kısmi yetkili teknisyenlerin çoğunluğu bir şekilde lisansını alabilmek için koşturuyor zaten. çoğu da patates lisans almaya uğraşıyor (yunan bulgar vırt zırt). Şimdi kısmi yetkili halinde mutlu mesut çalışan adam patates lisans alacak, yetkili ama yetkin olmayan personele kavuşulacak…
4 yıllık sivil havacılık mezunlarının çok küçük bir kısmı lisansını zamanında almıyor. alan da zaten şirketten gidebilmek için her yolu deniyor, çoğu da gidiyor. tiksinilen işveren, daha çok kaçışa sebep olacak.
Şirkete yeni katılacak, normal hayatına entrika ve heyecan katmak isteyen büyük ihtimalle dışarıda iş bulma şansı olmayan yahut içeride yatıp mührünü işletecek teknisyene de 6 ay düşük maaş verince pek mutlu olmayacaktır. yine de bu insanların şirkete kağıt kürek işleri dışında bir katkısı olmadığı için, onlara gelecek zararı fayda olarak görüyorum. Zira bakım ekibinin durumu, çoğunluğu tecrübesiz, CS/SS’leri emeklilerden oluşan, çok az sayıda da başka şirkete veya iş koluna kaçamamış yahut base bakımın rahatlığıyla dışarıda alacağı maaşın farkını kıyaslayıp rahatlığı seçen teknisyenlerden oluşmakta.
Ancak, benim üzüldüğüm şey; isminde, gelirinde, kuruluşunda ve işleyişinde Türk ibaresi geçen bir şirketin bakım kabiliyetinin törpülenmesi için böyle kararların kolaylıkla alınabiliyor olması. Yani nasıl oluyor da hiç kimse, “biz bu düzenlemeyle üç yılda güzel kar edeceğiz ama ileride şirkete bunun faturası ağır olacak” diyemiyor. Emekli ve çoğunluğu 55-60 yaşlarındaki teknisyenler gidince, ilk fırsatta eğitim, üniversite, başka sektör, başka şirkete kaçmış ve küstürülmüş eski çalışanları ne vaat ederek geri getirecekler. yoksa hakkını vermeyip küstürdükleri teknisyenlerin yerine de mi yunanlıları getirmeyi planlıyorlar…
Habomcular ilk işe başladığında bize destek olan Dinazorlar iyi oldu simdi birlik olmak neymiş anladinizmi böyle devam edin esmer vuran çok olur buz nasılsa alıştık
Ben bu işten bir şey anlamadım.hiç bir şekilde 10.3 şansı olamayan komponent atelyelerine 10.3 olma şansı getiriliyor. Bunu elde etme şartları uçak tarafına göre inanılmaz kolay. Şöyle ki : bir teknisyen deneyim süresini bitirdikten sonra MI olan bir c/s tarafından 2-3 günde tamamlanan eğitim veriliyor yine bir günde tamamlanan log book hazırlanıyor sonra c/s yada 10.3 oluyorsun.gelgelelim uçak tarafındaki teknisyene;aynen onun içinde deneyim süresi geçerli fakat bu süreçte ödeyeceği çok büyük bedeller var. Modül sınavlarını 10 binin üstünde para ödeyerek vermek zorunda. Sonra çok uzun süre çabalamak gereken log book kayıtları tutmak zorunda. Yine modülleri ve log book hazır olduktan sınra parayla bir ülkeye gönderip 6 ay beklemeli. Sonra tipe gönderilecek ve tipin log book unu doldurmak tam bir baş belası.1 sene sürüyor. Yine bitmedi , yetki içşn yazışmalar filan derken şimdi kıyaslayın bakalım bir komponentçi ile uçakçının 10.3 olma serüvenini. Bunların her ikisini yapanda çelik-iş. Kısacası uçakçılara bir şeylerin bedeli ödetilip , komponentçilere de bir şeylerin ödülü verildi.
Zamaninda saga sola kacmasin diye sadece motor ya da sadece govde kursu aldirilip lisansina isletilenlerin sorunu cozmek icin ne kadara mal oldu bilen varmi ? Bunu icad eden kisilerle bu uygulamayayi akil edenler muhtemelen ayni kisiler, bu tipler theknikden gitmeden kimseye rahat yok…
Teknisyen in yoneticisi teknisyen olmadikca. Sorunlar cozulmez. Ucakciliktan, ucak bakimindan bihaber, cahil yoneticiler ile sorun uretmekten oteye gidilmez. Ucak bakim baskani, hat bakim baskani ucak teknisyeni oldugu gun thy teknik as. Basarilara imza atmaya baslayacaktir.
Yakında typ ilanı varmı acil yardım edermişsiniz çok ihtiyacım var