TAV’IN KARI ÖDENECEK DE, DEVLETİN KAYBI NE OLACAK?

TAV’IN KARI ÖDENECEK DE, DEVLETİN KAYBI NE OLACAK?
Değerli okurlar, sonunda 2019 yılı da bitti. Giden yıl havacılık sektörü için iyi geçmedi. Yılın son günlerinde yaşanan AtlasGlobal olayı havacılığımızı ciddi biçimde etkiledi. Hep söylüyoruz, ekonomideki olumsuz gelişmeler havacılığımızı da doğrudan etkiliyor. Haa, işi charter olan ve uçaklarını yurtdışına kiralayan şirketler bu süreçten karlı çıkıyor. Ama özellikle tarifeli sefer yapıyorsan işin zor.
ATLAS’TA BELİRSİZLİK SÜRÜYOR…
AtlasGlobal olayında henüz netleşen bir durum yok. Şirket söz verdiği gibi uçuşlara başladı ama tarifede iskontolu gidiyor. İç hatlarda sadece Antalya ve İzmir’e uçuyor. Ercan’a seferler kısıtlı da olsa yine başladı. Dış hatlarda ise, Bağdat, Süleymaniye, Tahran, Kuveyt, Ercan, Tel Aviv, Londra ve Paris’e sefer yapılıyor. Ancak bu hatlardan büyük kısmına haftada 1-2 sefer gerçekleştirilebiliyor. Hepi topu elde kalan 4 uçakla tarife de bu kadar oluyor. Bazı hatlarda nokta atışı yapılmış. Örneğin sadece 2 Ocak gününe sefer konulmuş. Böyle devam edilebilir mi? Biraz zor. Üzücü ama sıcak para bulunamazsa tarifeli seferleri kısarak ve wet lease yöntemi ile uçaklarını kiralayarak hayatta kalmayı deneyebilir. 2 adet A-330 ve 2 adet A 320 ile bu tarife tutturulabilir mi? Tartışılır. Eğer becerilirse, uçak ütilizasyon süresi bakımından herhalde rekor kırar Atlas. İşten çıkarttığı II. Pilotların yerini kendi uçuş okulunda (AFA) yetiştirdiği II. Pilotlarla kapatmayı düşündüğü ve bu gençlere de asgari ücret vermeyi planladığı konuşuluyor. Diğer bir kulis bilgisi ise, bazı A 320 pilotları ile de yolların ayrılacağı yönünde. Bu arada 16 Aralık’ta geleceği düşünülen paradan da henüz haber olmadığı belirtiliyor. Atlas, Zagros’un bloke ettirdiği paraları çözebilirse belki yoğun sezona kadar durumu idare edebilir.

3. HAVALİMANININ MİLLETE MALİYETİ 2.5 MİLYAR TL ARTTI.

İstanbul Havalimanının açılması ciddi ciddi konuşulmaya başlandığında bir konuya dikkat çekmiş ve TAV’ın 2021 yılına kadar olan sözleşmesinden kaynaklanan sorunun nasıl çözüleceğini sormuştuk. Bizim 30 Mayıs 2017 tarihli yazımızda sorduğumuz, 30 Kasım 2019 tarihli yazımızda da bir kez daha hatırlattığımız konu geçen hafta ülke gündeminin ilk sıralarına yerleşti. Ne demiştik? Atatürk Havalimanının kapatılmasından dolayı elde edemeyeceği kar nasıl ödenecek? Devletin mahrum kalacağı 500 milyon euro gelir kaybı ne olacak? Sonuçta devlet kararını verdi ve TAV’a 389 milyon euro ödeneceğini açıkladı. Az buz değil yaklaşık 2.5 milyar TL… Bu ödeme ile ilgili Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’ın açıklaması da bir hayli ilginç: ”Halka arzlı bir şirket olan TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’nin aynı zamanda yüzde 44 hissesinin yabancı ortağa ait olması da dikkate alınarak…” Nasıl ama? Demek ki TAV tamamen Türk şirketi olsaydı para mara ödenmeyecekmiş. Yabancı sermaye işin içine girince farklı oluyor işler… Gel de sorma şimdi… Şunu bekleseydiniz de Atatürk Havalimanı sözleşmesi bittiğinde 3. Havalimanını açsaydınız, bu para devletin-milletin cebinde kalsaydı ne olurdu. Bir de bu dönemde nereden baksanız bir o kadar para da TAV tarafından devlete ödenecekti. Diyeceksiniz ki, TAV’dan alacağını İGA’dan alacak. Kazın ayağı öyle değil. Çünkü İGA’nın 25 yıl boyunca her yıl ödemesi gereken 1’er milyar euroluk taksitlerin ilk iki yılında sadece 175 milyon euro olarak ödenecek. İlk iki yılda ödeneceği baştan açıklanan toplam 2 milyar euronun 350 milyon eurosu ödendikten sonra kalan bakiyesi(!) 1.3 milyar euro taaaa 2042’de ödenmek üzere ötelenecek. Eee, ne anladım ben bu işten? Bu arada sayın bakanın açıklamasından anlıyoruz ki, Yeni havalimanının açılması ile Atatürk Havalimanının faaliyette bulunmayacağı sözleşmeye bağlanmış. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ile İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. arasında akdedilen Uygulama Sözleşmesi’nin 17. Maddesine göre, ‘İstanbul Yeni Havalimanının İstanbul’un Avrupa Yakasında tarifeli ve tarifesiz iç ve dış hat ticari yolcu taşımacılığına yönelik seferlere açık tek havalimanı olacağının” taahhüdü verilmiş. Sadece Genel havacılık, bakım onarım, müstakil kargo ve Devlet uçakları ile yapılan uçuşlar ile özel VIP/CIP uçuşları bu taahhüdün dışında tutulmuş. Güzel sözleşme… Eeee, iş bilenin kılıç kuşananın…
2020 yılının esenlik, barış, sağlık ve mutluluk getirmesi dileği ile…