Türk Hava Yolları, Airbus ve Boeing’in bazı yeni modellerinde artan motor üretimi ve kalite sorunları nedeniyle 600 yeni uçak için planladığı mega siparişle ilgili kararını erteledi.
THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat‘ın daha önce de gündeme getirdiği anlaşma, yaklaşık 400 adet dar gövdeli Airbus A320neo ve Boeing 737 Max ailesi uçağı ile yaklaşık 200 adet geniş gövdeli Airbus A350 ve Boeing 787 ve 777-9 uçaklarını kapsayacak.
600 uçakla, Air India ve IndiGo’nun son mega anlaşmalarını gölgede bırakan tarihteki en büyük tek uçak siparişi olabilir.
THY Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Murat Şeker Perşembe günü yaptığı açıklamada; “Hangi uçak tipini sipariş edeceğimize karar vermeye çalışırken, hangi motor tiplerini alacağımızı ve buna ek olarak ne tür bir bakım sözleşmesi alacağımızı araştırmaya da çok yakınız” dedi. “Henüz bir karar açıklamamış olmamızın nedeni de bu.” ifadesini kullandı.
Temmuz ayı sonunda Pratt & Whitney’in ana ortağı RTX, A320neo ailesi uçaklarda kullanılan yaklaşık 1.200 adet dişli turbofan motoru geri çağırdı. Söz konusu sorun, bazı parçaların beklenenden daha hızlı aşınmasına neden olabilecek. Geri çağrılan motorlardan 200’ünün Eylül ayına kadar, geri kalanının ise bir yıl içinde incelenmesi gerekiyor.
A320neo uçak ailesi P&W dişli turbofanlar ya da CFM International LEAP-1A motorları ile birlikte geliyor. CFM LEAP-1B, 737 Max için sunulan tek motor.
Detroit’e yeni uçuş Kasım ayında başlıyor
Planladığı siparişi ertelemesine rağmen, Türkiye ikinci çeyrekte hızla büyümeye devam etti. ASK olarak ölçülen kapasite bir önceki yıla göre %14 daha arttı. Cirium Diio tarifelerine göre, 2021’den bu yana yalnızca Amerika kıtasında Dallas-Fort Worth, Newark, Seattle ve Vancouver’a seferler ekledi. Ayrıca Avrupa, Afrika, Orta Doğu, Orta Asya ve Doğu Asya’ya da birçok yeni rota ekledi.
THY Körfez havayollarına meydan okuyacak
Türkiye’nin, başlangıçta Singapur üzerinden Sidney ve Melbourne’e hizmet vererek Avustralya’ya giden rotalarda nihayet Körfez taşıyıcılarına meydan okuma planlarını da unutmayın. Aktarmasız uçuşlar daha sonra, henüz sipariş edilmemiş geniş gövdeli uçaklar (A350 ya da 777-9) geldiğinde gerçekleşecek.
THY Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Murat Şeker açıklamasında;
Her yıl agresif bir şekilde büyüme
Normalde bu denli hızlı bir büyüme ciddi bir mali çöküş riskine işaret ederdi. Türkiye için öyle değil. Her yıl agresif bir şekilde büyümesine rağmen, İstanbul merkezinin avantajlı coğrafyası sayesinde olağanüstü kârlar elde etmeye devam ediyor. Bu arada artık geniş bir havalimanı kapasitesine sahip bir merkez (bu, şehrin yeni havalimanı 2018’in sonlarında açılana kadar Türkler için kısıtlayıcı bir faktördü). Geçtiğimiz çeyrekte Türkler’in faaliyet marjı, kapasite artış rakamına, yani %14’e denk geldi. Bu, 2019’un aynı çeyreğinde elde ettiği kabaca başa baş faaliyet sonucundan çok daha iyiydi.
Çoğu havayolu şirketi için hızlı büyüme tehlikelidir çünkü boş koltuk sayısının artmasına ya da yolcuların çok düşük ücretler ödemesine neden olur. Bu durum, ek koltuklarını kârlı bir şekilde doldurmaya devam eden Türkiye için geçerli değil. Bunu, geçtiğimiz çeyrekte uluslararası transfer yolcu sayısını bir önceki yılın aynı dönemine göre %22 artırarak Covid öncesi seviyelerin %23 üzerine çıkaran İstanbul aktarma merkezinin gücü sayesinde yapabiliyor.
“Geçmişte, pandemiden önce, 2017-18 gibi yıllarda, transit yolcuların uluslararası yolcular arasındaki payı yaklaşık %55’ti. Bu yılın ilk yarısında ise bu oranın %57 olduğunu gözlemledik,” dedi.
Hiç kuşkunuz olmasın, Detroit’ten İstanbul’a uçması gereken çok fazla insan yok. Ancak Detroit’ten dünyanın herhangi bir yerine uçması gereken çok insan var. Asya’daki fabrikalara seyahat eden otomobil yöneticileri, Orta Doğu’daki ailelerini ziyaret etmek için seyahat eden Detroit’in büyük Arap-Amerikan nüfusu, Doğu Avrupa’yı ziyaret eden turistler vb. Bu sadece bir rotanın ağına nasıl başarılı bir şekilde eklenebileceğinin bir örneği
(Delta Detroit-İstanbul’u deneseydi, rekabet etme şansı çok az olurdu)
Kargo gelirleri düştü Yolcu sayısı %14 arttı
Sektördeki herkes gibi Türkiye de pandemi sırasında zorluklar yaşadı. Ancak büyük havayolları arasında en az etkilenenlerden biri oldu ve hızla genişlemeci ve kârlı yapısına geri döndü. Pandemi dönemi şokunu tamponlayan şeylerden biri, şu anda yere inen büyük kargo işiydi. Kargo gelirleri yıldan yıla %44 düştü ve geçen yıl %27 olan şirket gelirlerinin sadece %13’ünü oluşturuyor. Bununla birlikte, kargo getirileri 2019’da olduğundan “önemli ölçüde daha yüksek” olmaya devam ediyor (%35 daha yüksek gibi). Turkish Cargo’nun birim gelirleri de küresel ortalamanın %10 üzerinde.
Kargo gelirlerindeki keskin düşüşe rağmen, yolcu satışlarındaki %31’lik artış sayesinde toplam gelirler geçen çeyrekte %14 arttı. Bunun bir nedeni Asya’nın yeniden açılmasıydı. Bir diğer neden ise premium seyahatlere olan talebin artmasıyla birlikte Amerika kıtasına yönelik hatlardaki son derece güçlü performanstı. Türkiye’nin ağ kapsamı nedeniyle stratejik bir avantaja sahip olduğu Afrika ise “nispeten iyi bir performans sergiledi.” Yöneticiler görüşme sırasında Rusya’dan bahsetmedi ancak daha önce Avrupa’da transit geçiş yapan veya tatil yapan birçok Rus’un artık bunu Türkiye’de yapması nedeniyle bu pazarın şu anda kazançlı bir pazar olduğu kesin. Avrupa kısmen Türkiye’ye gelen turizmdeki patlama sayesinde iyi bir performans gösterdi ve bu eğilim içinde bulunduğumuz yaz çeyreğinde daha da artacak. Ancak Avrupa’nın sıkışık hava sahası operasyonel sorunlara neden oldu. Wizz Air gibi düşük maliyetli taşıyıcıların Orta Doğu’ya doğru genişlemesi de getirileri düşürüyor.
Orta Doğu’da da rekabet ve kapasite artıyor
İsrail pazarında ülke çapındaki siyasi protestolar nedeniyle talep azaldı. Buna ek olarak, Orta Doğu’da okul sezonunun erken başlaması bu yıl yaz turizm sezonunu kısalttı.
Ancak genel olarak, Türkiye’nin uçuş ağındaki seyahat talebi güçlü kalmaya devam ediyor ve bu eğilim ileriye dönük rezervasyonlarda da kendini gösteriyor. Daha da önemlisi, havayolu şirketi, uçuş ağını genişlettikçe talepteki mevsimsel dalgalanmaların da hafiflediğini görüyor.
Yakıtın ucuzlaması Türkiye’nin ikinci çeyrek kazançlarını artırdı
Yakıt fiyatları o dönemden beri sürekli yükseldi. İşçilik, yer hizmetleri, ikram, hava trafik kontrolü ve bakım gibi yakıt dışı maliyetler de bazı durumlarda keskin bir şekilde arttı. Ancak kapasite artışı, ekstra maliyetlerin daha fazla gelir getiren koltuklara yayılmasına yardımcı oluyor.
İç Hat Pazarı
Türkiye’nin iç pazarı, zayıf para birimi nedeniyle pandemi öncesine göre daha küçük kalmaya devam ediyor. Ancak Türkiye’nin genel işleri için o kadar da önemli değil. Satışlarının yalnızca %12’si Türkiye’de gerçekleşiyor ve Türk lirası gelirlerinin yalnızca %8’ini oluşturuyor.
Uçak sayısı 2028 yılında 600’e ulaşması planlanıyor
Filo tarafında ise Türkler şimdilik kapasite ihtiyacını, bazıları wet-lease (yani uçakları uçuracak mürettebatı da kiralıyor ki bu durum birçok havayolu pilot sendikası tarafından hoş karşılanmıyor) olmak üzere kiralık uçaklarla karşılıyor. Şeker, “İleriye dönük olarak niyetimiz, önümüzdeki beş yıl içinde ASK’lar açısından kapasiteyi yıllık yaklaşık %7 ila %10 oranında artırmaktır” dedi. Yılın başında 394 olan uçak sayısının 2023’te 435’e ulaşması bekleniyor. Bu rakamın 2025 yılında 500’e, 2028 yılında ise 600’e ulaşması planlanıyor.
Önümüzdeki haftalarda düşük maliyetli taşıyıcısı Anadolujet için yeni bir marka kimliği de duyurmayı planlıyor. Türk Hava Yolları, Thai Airways ile yeni bir ortak girişim kurduğunu duyurdu ve Doğu Asya ve Amerika’da ortak girişim ortakları eklemeyi umuyor.
Dünyadaki diğer havayolları gibi Türkiye de “yeterli uçak bulunamaması, OEM tedarik zincirindeki üretim sorunları, motor dayanıklılığı sorunları ve Avrupa havacılık sektöründeki tıkanıklık “Sektördeki arz-talep dengesizliğinin en azından yıl sonuna kadar devam etmesini bekliyoruz” ifadesini kullandı. (airlineweekly)
©AirlineHaber.com
Not: Haber sitemizde yapılan havacılık haberleri kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Erteleme sebebi motor falan değil ülkenin ekonomik çok ciddi sorunlarının olması ve gelecekte de bu sorunların devam etmesinin çok yüksek ihtmalinin bulunması. Yakıtın ucuzlaması da thy’nin haksız şekilde vergiden muaf yakıt almasından kaynaklanıyor. Mevcut ekonomik şartlarda agresif büyüyerek ancak lease,faiz vs borçlarını daha da arttırırlar başka da bir şey olmaz…