Lion Air’e ait A330-300 tipi uçak 15 Eylül 2020 tarihinde JT-208 sefer sayısı ile Jakarta’dan Kuala Namu’ya uçuyordu. Yağmurlu bir havada lokal saat ile Pist-23’e iniş yaptı. İnişte sol ana dikme pist dışına çıktı, 30 m. kadar sonra yeniden piste girdi. Uçak taxiye devam ederek aprona park etti.
Yapılan kontrolda uçağın sol ana dikmesi üzerinde ve tekerleklerde çimen ve iki lastikte derin yarıklar tespit edildi. Endonezya kaza araştırma kurulu (KNKT) olayı ciddi olarak kabul edip araştırma yapılacağını belirtti.
KNKT’nin 24 Kasım 2020 tarihinde yayınladığı kaza ön raporuna göre;
Kokpit ekibi :
SIC (Second In Command), 46 yaşında, uçuş deneyimi 17,130 FH, bu tipte 235 FH. Bu uçuşta PIC’in (Pilot In Command) kontrolunda bir Line Training uçuş yapıyordu ve sol koltukta oturuyordu.
PIC (Pilot In Command), 48 yaşında, öğretmen pilot, uçuş deneyimi 16,916 FH, bu tipte 2,216 FH ve öğretmen pilot olarak sağ koltukta oturuyordu.
Pilotlar Kuala Namu’ya yaklaşmada Pist-05 finalinde CB bulutu tespit edip iniş için Pist-23’ün verilmesini talep ettiklerini ATC’ye ilettiler ancak ATC, bu talebi reddetti.
Sol koltukta oturan SIC, kötü hava durumu nedeniyle kumandaları PIC’e devretmek istedi. PIC, bunu kabul etmedi, “kumandalar sende, devam” dedi.
Pilotlar, önlerindeki uçağın windshear nedeniyle Go Around yaptığını gördüler, arkalarından gelen bir diğer uçağın iniş için Pist-23 değişikliği talep ettiğini duydular. Pilotlar bunun üzerine ATC’ye Pist-05 finalinde büyük bir thundercloud olduğunu ve iniş için Pist-23’ün verilmesini tekrar talep ettiler. Bunun üzerine ATC Pist-23 teklifini kabul etti ve HORAS üzerinden Pist-23’e ILS approach’a yönlendirdi.
Approach 1000 feet’te SIC kumandaları sağ koltuktaki PIC’e bıraktı, kendisi PM görevine geçti. 500 feet irtifada otopilottan çıkıldı. SIC, PIC’e rüzgar hızının 275 dereceden 16 knot olduğunu bildirdi. “RETARD” sesli ikazından sonra SIC, PIC’i “uçak sola kaçtı, sağa gel” diye ikaz etti, PIC rudder’a sağ kumanda vererek uçağı pist ortasına çekti.
Yere temastan sonra, sol ana iniş takımı Taxiyolu-D hizasında pist kenarından dışarıya çıktı ve Taxiyolu-E hizasında tekrar piste girdi. Uçak Taxiyolu-G den pisti terkederek verilen park pozisyonuna park etti. Pilot Kualanamu kuleye “kısa bir mesafe soldan pist dışına çıktık, bazı pist kenarı ışıklarına zarar vermiş olabiliriz” diye bilgi verdi.
Uçuş sonu kontrolu yapan teknisyen, sol dikmenin muhtelif yerlerinde çimen, 5 ve 6 nolu lastiklerde derin kesikler olduğunu tespit etti.
Havalimanı idaresi yaptığı kontrolda ise sol ana dikmenin toprağa çıktığı yerde yapılan kontrolde 2 adet pist ışığının kırılmış olduğunu tespit etti.
Raporun içinde şu dikkat çekici cümle de yer aldı :
“Covid-19 pandemi süresi içinde, uçakların yerde kalması, seyahatlerin kısıtlanması nedenleriyle operasyon birimleri pilotlarının yeteneklerini ve var olan deneyimlerini devamlı kılmakta zorluklarla karşılaştılar. SIC son 90 gün içerisinde hiç uçuş yapmamıştı, öğretmen pilot olan PIC ise bu 90 gün içinde sadece 2:56 saat uçmuştu”.
Türkiye’de olsa %100 pilot kabahatliydi.
Keşke rapor çevirisini yayınlamadan bir kez daha okuyup gözden geçirseniz gayet iyi olurmuş.