THY’ de çalışırken, şimdiki Teknik A.Ş’nin yaptığı görevlerin aynısını, o zamanların genel müdür teknik yardımcılığı ismi ile çalışan departman yapardı. Tabii ki o zamanlar TGS’de yoktu. TGS’nin yaptığı görevleri THY’nin Yer İşletme Başkanlığı bünyesinde ki departmanın göreviydi.
Tabii ki Ana Şirket THY olunca Yer işletme başkanlığında ki de icing,anti icing ve Push Back işlemleri için eğitilmesi gerekenleri THY teknik eğitir ve bu işi yapanlar sertifikalandırılırdı. O zamanlar, de icing,anti icing ve push back eğitmen sertifikalı biri olarak,zaman zaman yer işletmede ki arkadaşlara eğitimler verirdik.
Push Back ve Icing uygulamaları deyip geçmeyin…Hepsi çok önemli görevlerdir. Push Back esnasında veya uçak hangara çekilirken veya uçak hangardan çıkartılırken yaşanan kazalar o kadar maddi zararlara yol açardı ki inanılmaz… Bu nedenle şimdilerde bu işi yapan operatörlerin yaptığı görevi o zamanlar özel seçilmiş deneyimli teknisyenler tarafından yapılırdı.
Bu kısa bilgi paylaşımından sonra asıl konumuza girelim.
Hepimizin bildiği üzere kış aylarında yaşanan arıza ve kazalar diğer aylara göre daha fazla oluyor. Bu kazaların ve arızaların olmaması için, havalimanlarının teknik yeterliliğinin yanı sıra uçaklarımızın bu teknik yeterliliğin paralelinde gerekli teknolojilere sahip olmaları çok önemli olmakta.
Sivil havacılık genel müdürlüğü sadece havacılık şirketlerini denetlemez. Bu Genel müdürlük aynı zamanda tüm havalimanlarının teknik donanımlarından da sorumludur. Kış aylarında en önemli konu uçakların uçuşa çıkmadan önce de-icing ve anti-icing dediğimiz alkol nevi sıvılarla yıkanmaları dır. Tabii ki, flap,slat,spoiler,elevatör,eleron,kanat yüzeyleri,yatay stablize gibi uçuş kumandalarına çok daha dikkat etmek gerekiyor.
Bu uygulamada deneyimli ve sertifikalı personel kullanılmalıdır. Aksi takdirde ,gerek ilgili sıvının hazırlanmasındaki alkol ve su orantısı gerekse alkol püskürtme makinelerindeki gerekli olması gereken ısının o alkol,su karışımına verilemesi nedeniyle buzlanma normalden daha çok olacak ve uçağın gerek kaldırıcı yüzeylerine gerekse uçuş kumandalarında donma meydana getirerek, uçağın kaza yapmasına sebep olacaktır.
EASA gereği tüm uçak teknisyenleri bu tür kurslardan geçirilmekte ve onlara olabilecek kazaya neden olacak hatalardan bahsedilmektedir. Teori olarak yetişmiş personel eksikliğinden bu tür uygulamaları bazen yetkili olmayan kişilerce de yapıldığı görülmektedir.. sorulduğunda hemen sizin karsınıza yetkili ve sertifikalı bir eleman gösterilecek ve ilgili denetimden kolaylıkla geçilecektir..Denetimden geçmek ülkemizde son derece kolay uygulamalardır.ama kendi kendimize yapabileceğimiz vicdani denetim bence hepsinden önemlidir.
İnsan hayatının her şeyden önemli olması nedeniyle yoğun kış aylarında yaşanabilecek bu tür tehlikelere dikkat çekmek istiyorum.
Havanın sıcaklığına paralel gerek alkol-su karışımın yeterliliği gerekse de-icing ile anti-icing uygulamalarının birbiriyle karıştırılmaması çok ama çok önemlidir.
Kış aylarında yapılması gereken bu uygulama çok pahalı bir işlemdir. Gerek bu uygulamayı yapan makinelerin pahalılığı gerekse alkol fiyatlarının yüksekliği çok düşük ücretlerle birbiri ile rekabet eden şirketlerinin tasarruf amaçlı uygulamaları olmamalıdır..bu uygulamalarda MUTLAKA deneyimli,tecrübeli ve bu konu ile ilgili sertifikasyona sahip kişilerce bu işlemler yapılmalı ve de kesinlikle karışım miktarları ve uçağın boyutuna göre uçağın üstüne atılacak miktar da yanlışlıklar yapılmamalıdır..
Uçakların sadece bu uygulama ile kış aylarındaki tehlikelerden arınmaları yeterli değildir. DHMI teşkilatının da gerekli önlemleri alması ve Uçaklarımızında Anti iceing sistemlerinin mutlaka faal olması gerekiyor.
Bu uygulamalar yapılırken ,yani uçaklara alkol sıkılırken pilotlarımızında sıcak kabinlerinden cıkıp bu uygulamaya bizzat müdahil olmaları gerekiyor.. tabiki müdahil olabilmek için pilotlarımızda aynı Teknisyen arkadaşların gördüğü kursları onlar kadar olmasa da daha yüzeysel boyutta görmesi ve alkol işlemi yapan kişilerin yetkilerini sormaları veya sertifikalarını görmeleri gerekiyor gerekir diye düşünüyorum..çünkü sonuçta kendi canının yanı sıra yüzlerce insanın canı onlara emanet olacaktır. Havacılıkta olmazsa olmaz bu gereksinimler den biri veya bir kaçı yapılamazsa Kaza geliyorum demez kesinlikle gelir. İlgililere duyurulur. Kazasız günler dilerim…
Sefa İnan
Ağabeyler bu ülkedeki havacılık yetkililerinin denetimlerini yerinde bulmak demek havacılığa hakarettir. BİR gün patlayacak bir uçak canımız yanacak ve yine saçma sapan açıklamalar ve bu işi araştıracağız denilip kapatalıcak olay, parigsusam şirketi yanyana 2 3 uçağın operasyonunu 1 adama vermeye devam ediyor, pişkin yönetici tayfası ise karı kız muhabbetinde çay kahve keyfinde, Havacılıktan geliyorum dünya da dahil maalesef içler acısı…
Sefa bey, güzel diyorsunuz çıkalım da nasıl çıkalım? Haberi okuyan bilmeyen birisi sanar ki pilotlar keyfinden çıkmıyor. Taksiye başlamış uçak, kapılar kapalı nereye çıkmasını bekliyorsunuz merak ettim. O işi yapan kişilerin eğitimi ve işin ciddiyeti konusunda bilgili olması önemli tabi.
Cenk bey en azından karışımın ölçülerini görmeniz gerekir. Alkol oranı gibi. Kağıt üzerinde de olsa sorma hakkınız var. Bu konu çok ciddidir. Karışım miktarı doğru yapılmadıysa faydası olmadığı gibi zararı bile olabilir. Haklı olduğunuz yer,sizler kokpitte iken uygulamanın yapılıyor olması. En azından, icing işlemi yapılacak yere gidilmeden önce bu karışımın miktarı operatörden alı ması ve kontrol edilmesinde fayda var.
Sefa bey güzel diyorsunuz ancak eğer karışım oranını yer ekibinin düzgün yapamayacağına dair şüphemiz olacak kadar kötü durumdaysak o zaman uygulama yapıldığı sırada de-icing aracına çıkıp eşit miktarda uygulama yapılıp yapılmıyor mu onada bakalım. Sonuçta havacılıkta yer operasyonları sıkıştırılmış zaman dilimlerinde yapılan bir sürü kontrol ve uygulamayı içermektedir. Belki sizin zamanınızdan bu yana operasyonların daha da sıkıştırılmaya çalışıldığından haberiniz yoktur. Belki de o yüzden bizim sıcak kokpitte oturup bu kontrolü yapmadığımızı düşünüyorsunuz. Aynı mantıkla kargo yüklemesinin doğru yapılması da harekatçının kontrolünde. O zaman ona da bakalım çünkü sabitlenmemiş bir kargo yanlış yapılan de-icing’den daha tehlikelidir. Uzun lafın kısası havacılıkta insanlara sertifika verilmesinin bir sebebi var. Ve hangi birimin kimi denetliyeceğide açıkca belirtilmiştir. O yüzden pilotlara böyle bir ithamda bulunmadan önce operasyonların ne şartlarda yapıldığı bir daha düşünün bence.
Konu Pilotu suçlamak değil ki. Sadece bu konunun önemini ve yetkili kişilerin görevlerini yaparken daha dikkatli olmalarını vurguladım. Kim nasıl yapar veya yapamaz bu benim kontrol edebileceğim bir konu değil. Kurallarda pilotun istediği zaman gerek,de İcing karışımını ve yapılmasını kontrol edebilmesinde yetkili olduğunu bilmesi. Zamanınız olur veya olmaz veya bana neci davranılır bunun kontrolü veya suçlaması zor. Bizim zamanımızda uçaklar körükte bile de icşng yapılabilirdi. Şimdi ayrı bir yerde yapılıyor ve sizin dediğiniz gibi pilot aşağıya inip denetleyemiyor. O zamanlar hem karışım miktarına hem de uygulamaya bizzat bakarlardı. Hatta bir gün B727 nin APU çıkışına oparatör yanlışlıkla de icing sıvısı sıktı ve uçak nerdeyse cayır cayır yanıyordu. Herkes yaptığı görevde bilgili ve deneyimli olmak zorunda. Tabii ki yine de çifte kontrolde fayda var. Yapmak mümkün değilse onu ben bilemem.