İlk milli yolcu uçağımız ve Nuri Demirağ

İlk milli yolcu uçağı ne zaman üretilmiştir? Nuri Demirağ kimdir? Türkiye’ye katkılarını, neler yaptığını, girişimlerini, ilk milli uçağımız ile hava yolculuğunun hikayesini, ülkemizin uçak sanayisini ve daha fazlasını yazımızda bulabilirsiniz.
Nuri Demirağ 1886 yılında doğmuştur. İş adamı, girişimci, siyasetçi ve birçok faaliyette bulunmuştur. 1957 yılında ölmüştür. Adı pek çok girişim ile anılan Nuri Demirağ en çok ilk milli yolcu uçağı ile anılmaktadır. 1936 yılında Dünya ile hemen hemen aynı zamanlarda Türkiye de kendi yolcu uçağını üretmiştir. Buna ise Nuri Demirağ öncülük etmiştir. Bu yolcu uçağı hiçbir sorun göstermeden binlerce saat uçuş gerçekleştirmiştir.
Türk girişimci Nuri Demirağ
Nuri Demirağ Osmanlı döneminde maliyede memur olarak görev almış. Birinci Dünya Savaşı ardından istifa etmiştir. Millî Mücadele döneminde İstanbul’da sigara üretimi ve ticaretini yapmıştır. Aynı zamanda Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Maçka şubesini yönetmiştir.
Cumhuriyet kuruluşunun ilk yıllarında ülkeye pek çok katkısı olan Nuri Demirağ Türkiye’yi çağdaş uygarlık düzeyine ulaştıracak ve ülkeye çok faydalı kazanımlar sunacak girişimlerde bulunmuştur. Sonraki yıllarda gerçekleştirilen pek çok girişim için ise de fikir babalığı yapmıştır. Soyadının Demirağ olmasının sebebi demiryolu yatırımlarından dolayı Mustafa Kemal Atatürk tarafından verilmiştir. Ülkemize 1250 kilometrelik demiryolu inşası gerçekleştirmiştir. Girişimciliği dolayısı ile Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarının sayılı zenginleri arasındadır.
İlk milli yolcu uçağı üreticisi, uçak fabrikasının kurucusu, sigara kâğıdı fabrikası ve ilk milli üretim paraşütlerinin üreticisidir. İstanbul boğazına köprü yapılmasını ve Keban Barajının yapılması hakkında fikirleri de öne sürmüştür. Havacılık alanındaki çalışmaları ile ön plana çıkmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Milli Kalkınma Partisi’nin kurucusudur.
1936 yılında ordunun uçak ihtiyacı için ülke zenginlerinden bağış toplanıyordu. Nuri Demirağ ise bağış vererek dışarıdan uçak alınacağına kendi uçağımızı yapma fikrini sundu ve Divriği’ye fabrika kurmak için çalışmalara başladı. İlk İstanbul’da atölye açtı ve çalışmalara başladı. Şu an Atatürk Havaalanı olarak kullanılan bölge de o zamanın en büyük havaalanı olan Amsterdam Havaalanı büyüklüğünde hangar, uçuş sahası ve uçak tamir atölyelerinden oluşan bir yer kurdu. Böylece ilk milli yolcu uçağı çalışmaları başladı.
 
Milli uçağımız ile hava yolu yolculuğu
İlk olarak 1936 yılında tek motorlu uçak ürettiler. 1938 yılında ise çift motorlu, 6 kişilik ilk milli yolcu uçağı Nu-D38 üretildi.  Bu uçak dünya hava yolcu uçakları arasında A sınıfı uçak olarak seçildi. İlk milli yolcu uçağı 1941 yılında İstanbul’dan Divriği’ye uzun bir yolculuk gerçekleştirdi. Birçok ülkeden siparişler alındı ve yurtdışına satışı gerçekleştirilecekti. Eğitim uçakları da üreten Nuri Demirağ THK ve yurtdışından siparişler almıştır. Lakin 1938 yılında son test uçuşunda İstanbul’dan Eskişehir’e giderken iniş yaparken uçak pistte bulunan hendeğe düşmüştür. Bunun sonucunda tüm iç siparişler iptal edilmiştir. Bunun ile birlikte yurt dışı siparişleri de iptal ettirilmiştir. Uçak satışı yapamayan fabrika 1950 yılında kapatılmıştır.
İlk milli yolcu uçağı serüveni Nuri Demirağ ile başlamış ve büyük başarılar elde etmiştir lakin bazı talihsizlikler sonucu fabrikası kapanmıştır.