23 Haziran 2014 Pazartesi
Her sene yaz aylarını Avşa Adasında geçiriyorum. Bu nedenle bu süre içinde, sektörü sizler gibi ben de medyadaki haberlerden izlemekteyim. Duyduğunuz, medyada yer almayan önemli haber ve gelişmeleri, bana mail veya telefon aracılığı ile iletirseniz sevinir ve yorumlamaya çalışırım.
Geçen hafta yazdığım teknisyen lisans alımları için verdiğim bilgi nihayet SHGM tarafından twitter kanalı ile duyuru yapılarak doğrulandı. Demek ki aldığım duyum doğruymuş…
THY’de son zamanlarda paralel olarak kurulmuş olan THY yönetim yapısının paralellikten çıkarılma aşamaları hızla devam ederken, bir yandan inanılmaz ayrıcalıklar yapılıyor. Gezi parkı olaylarında attığı twittler nedeniyle THY’deki Genel Müdür Yardımcılığından el çektirilen Hamdi Topçu’nun sınıf arkadaşı Faruk Çizmecioğlu, Sun Express’in Genel Müdür Yardımcılığına getirildi. Faruk Bey’in oğlu ve yeğeni SunExpress şirketinde görevlerine devam ederlerken, Hat Bakım Başkanı Mehmet Yılmaz, kardeşi bahane edilerek işten el çektirildi. İlginç değil mi?
Şimdi buradan THY Yönetiminin tek adamına soruyorum. Bu çifte standart nedir? Faruk Beyi, siyasi büyükleriniz istedi diye THY’den alıp SunExpress’e yollayabiliyorsan Mehmet Beyi neden yollamadın? İllaki senin sınıf arkadaşın veya hemşerin olmak mı gerekiyor?
Bu hafta THY’deki bazı olası değişimleri yorumlamaya çalışacağım.
Ucuz iş gücü sağlamak amacıyla kurduğunuz HABOM’dan neden vazgeçiliyor? Teknik A.Ş.’nin teknik kadrosunun yetersiz kalıp 18 ayda bir değiştirilme şartıyla devamlı olarak HABOM’dan takviye edilmesi Teknik A.Ş.’yi yormuş olsa gerek ki birleşmeye çalışılıyor. Sevgili THY yönetimi; Görüldüğü üzere, taşıma suyla değirmen dönmüyor değil mi?
Ancak henüz resmileşmiş bir durum söz konusu değil. Çalışanlar bazında olacak bir birleşmede bile HABOM tüzel kişiliği hemen kaldırılacak gibi görünmüyor. En azından HABOM ve Teknik A.Ş.’nin EASA ve SHGM yetkilerinin üç tesiste birleşmesi zaman alabilir.
HABOM’un THY/Teknik A.Ş. ile birleşmesi ve iş kolu açısından ilgili sendikaların ekmek savaşı oldukça hızlandı. Kimse kusura bakmasın son senelerde sendikacılık iyice bozuldu. Sendikacılık resmen meslek haline getirilip aracı kurum gibi çalışır hale geldiler. Bu durum tabii ki sendikaların işçiden iyice uzaklaşmasına yol açtı. Bu konuları çok fazlasıyla yazmış biri olarak yazımı uzatmaya gerek görmüyorum. Yalnız unutmayın ki bu yapılan sendikacılık değildir.
HABOM bildiğiniz üzere, THY/Teknik A.Ş. Yönetimi ile Hava-İş’in eski yönetimi arasındaki yeni işe başlatılması gereken teknisyenlerin THY ve Hava-İş sendikası tarafından yapılan mevcut iş sözleşmesi dışında ayrı bir skala yapılarak (%60 civarı) daha düşük ücretle işe başlatılmak istenmesinden dolayı doğmuştur.
THY’nin saçma sapan ortaklık yapılanmalarından sadece bir tanesidir.
THY/Teknik A.Ş. işvereni normal olarak yeni alacağı teknisyenleri Teknik A.Ş.’ye almayı vaat etmiş olmasına ve THY ile Hava-İş sendikası arasında yapılmış olan toplu iş sözleşmesindeki skaladan ücret vermesi gerektiği halde buna uyulmayarak yeni bir skala önermiş ve bu istek o zamanki Hava-İş sendikası tarafından reddedilmiştir.
THY, sendikanın bu restine karşı HABOM isimli yeni bir şirket kurarak eleman alımlarını HABOM şirketi üzerinden yapmaya başlamıştı.
Yap-Boz sistemi ile havacılığı öğrenmeye çalışan THY yönetimi bu sefer yukarıda yazdığım nedenlerle sıkıştığından, bozduğunu yapmaya yani eski haline dönüştürmeye çalışarak HABOM şirketini kapayıp HABOM çalışanlarını Teknik A.Ş.’ye döndürmeye uğraşıyor.
Bu konularda çok detaylı yazılar yazmış olduğumdan, aşağıda linklerini verdiğim ve işin hukuki ve sendikal boyutu ile ilgili birçok detaylar bulunan yazılara tekrar bir göz atmakta fayda var.
http://www.airporthaber.com/kose-yazilari/metalci-misin-vay-vay-havaci-misin-vay-ve-pilotlar-calistayi.html
http://www.airporthaber.com/kose-yazilari/demoklesin-kilici-kimin-ustunde-sallaniyor-thy-teknik-as-habom-tgs-havais.html
http://www.airporthaber.com/kose-yazilari/habom-teknik-ashat-bakim-birlesmesi-ve-icao-level-seviye-sinav-sistem-degisikligi.html
Teknik A.Ş. ve HABOM birleşmesi için yazdığım tüm yazıları tekrar gözden geçirdiğinizi düşünerek mevcut durumdaki birleşme için önerilen ücret skalasında ki rakamları beğenmediğimi ve dağın fare doğurduğunu söyleyebilirim. Bu skalada her nedense Mühendisleri, Doktor ve Uzman kadrolarını göremedim. Onlar sanırım Teknik A.Ş.’de kendi branşlarının karşısındaki rakamlara kıdemleri sayılarak oturtulacak gibi görünmekte. Buradan şunu belirtmem isterim, tabii ki mühendislerde doktorlarda Teknik A.Ş.’nin gerçek skalasındaki yerlerine oturtulsunlar. Ancak birleşmede her meslek grubu yeni şirketin mevcut skalasındaki yerlerine oturtulmak kaydıyla…
Kısaca; çifte standart yapılmamalıdır.
Gördüğüm ve aldığım duyumlarda bu birleşme bilhassa lisanssız Teknisyenlere patlayacak gibi görünüyor. THY yönetimi 4 Eylül 1987 senesinde de sadece lisanslı teknisyenlere toplu iş sözleşmesi dışında yüksek bir artış sağlamış ve lisanssızlara bu artış uygulanmamıştı. ( THY yönetimi bu bilgiyi, 4 Eylül 1987 tarihli yönetim kurulu kararı olarak arşivlerinde bulabilirler)
Sorun bakalım 1985 yılında THY ye giriş yapan teknisyenlere sonra ne olmuş? (1985 girişli teknisyenler o zamanlar lisansız teknisyenlerdi.
Sonuçta; THY işvereni bu tek taraflı zamdan dönüş yapmış ve lisanssız teknisyenlere de ekstra zam yapmak zorunda kalmıştı.
THY/Teknik A.Ş. işvereni kendi akılları boyutunda kandırmacalı bir skala yapmışlar. Bir takım sosyal haklar sunarak göz boyamaya kalkıp, sene bazında hesaplanması gereken maddi boyutu gizlemeye çalışmışlar.
Pass bileti ve 4 ikramiyeyi ulufe dağıtır gibi sunmuşlar. Pass bilet kullananlara sorduğunuzda bin ah işitmeniz mümkün. Pass biletlerde önceden rezervasyon hakkı olmadığından ailenizle birlikte ellerinizde bavullarınız eşliğinde yapmayı planladığınız seyahatlerde yer yok söylemi ile havalimanında perişanları oynamanız mümkün. Bana soracak olursanız bu bilet konusu rezervasyon yapılabilme imkânı olmadığından cazip değil. Dört ikramiye konusu ise tüm ikramiyelerin toplam rakamını 12’ye bölüp hesaplama yaptığınızda toplamda elinize ne geçecek bakarsınız.
Linklerini verdiğim eski yazılarımda Teknik A.Ş ile birleşmede sizlere yeni bir skala sunulacağını ve bunu kabul etmemeniz gerektiğini yazmıştım. Aslına bakacak olursanız, madem birleşme sağlanacak mevcut Teknik A.Ş.’nin toplu iş sözleşmesindeki iş gruplarına HABOM’dan geçenleri aynen yerleştirmek gerekir. Habom’da çalışılan süre aynen geçerli olmalıdır. Aksi takdirde iş barışı ve çalışanlarda olması gereken aidiyet duygusunu sağlamak imkânsızlaşır.
Şimdi de gelelim işin sendika boyutuna; Bu konuda da link verdiğim yazılarda çok detaylı bilgiler var. Teknik A.Ş. ve HABOM Çalışma Bakanlığı tarafından Metal İş kolunda iş yeri olarak kabul edilmesi üzerine Hava-İş’in Bakırköy İş Mahkemesinde itirazı ve Danıştay boyutundaki mücadelede henüz sonuç yok. Mevcut durumda Çelik İş’in HABOM çalışanları için imzaladığı Toplu İş Sözleşmesi geçerliliğini koruyor. Aldığım duyumlara göre Hava-İş sendikasının HABOM çalışanlarına bize üye olun tarzı baskıları varmış. Tabii ki bu doğal bir istektir.
Ancak;
Siz HABOM çalışanları olarak bu isteğe karşı, önce Sendika ve Teknik A.Ş. tarafından yapılmış olan Toplu İş Sözleşmesine göre alımı kabul ettirin bizde anında Çelik İş’ten ayrılıp Hava-İş’e üye olalım demeniz gerekir. İlerde şöyle olacak, böyle olacak, bize güvenin tarzı içi boş ve geleceğe yönelik sözlere itibar etmeyiniz.
Sonuç olarak; HABOM ucuz iş gücü yaratmak için kurulmuş bir şirketti. HABOM’un Teknik A.Ş. ile birleşmesi Teknik A.Ş. çatısı altında olacağından farklı bir skala düşünülemez.
Hava-İş sendikası bu konuda THY işvereni ile görüşmeli ve RESMİ onay aldıktan sonra birleşme sağlanmalıdır. Aksi takdirde “Hele bir üye olun neler olacak neler…” tarzı boş söylemler ve komponent atölyelerinde çalışanların lisans alabilmesi için sizin deneyim sürecinizi uçak atölyelerinde yapılmış gibi gösterip lisans aldırırız gibi yalan dolanlara kesinlikle itibar etmeyip, bu sözü söyleyenleri de kalite birimlerine şikâyet etmelisiniz. Böyle bir uygulamayı hiçbir kalite birimi yapamaz.
Bunların yanı sıra; HABOM’DAN Teknik A.Ş.’ye geçiş nasıl planlanıyor. Habom çalışanı istifa edip mi Teknik A.Ş.’ye geçecek yoksa HABOM personelini seçerek mi alacaklar? İstifa ederek geçenlerin kıdem ve ihbar tazminatlarını verecekler mi? Bir dolu muamma sizleri bekliyor. Hep birlikte istisnasız bir duruş gösterebilirseniz istediğinizi alabilirsiniz diye düşünüyorum. Bence iş grubu belirlenene kadar mevcut durumunuzu korumanız ve bu aşamada sendikaları iyice sıkıştırmanız gerekir.
Size sunulan ve imzalayın denilen matbu yazılmış kağıtlara son derece dikkat edin. Huylandığınız bir madde varsa sorun, araştırıp sizi cevaplayayım. Henüz resmileşmiş bir durum söz konusu değil. Nabız ölçüyor olabilirler. Bu nedenle dik durmanız gerekir.
THY’deki ikinci gelişme ise; THY-Pratt Whitney ortaklığı olan TEC /Turkish Engine Center’ın ortaklık yapısının değişimi ile ilgili son dönemece gelinmesidir. Pratt Whitney aldığı genel bir karar olarak motor bakım işinden çıkıp tamamıyla üretime odaklanmaya çalıştığını daha önce Norveç’teki bakım üssünün kapatılması nedeniyle anlamıştım. Bu nedenle THY-Pratt Whitney arasındaki MEVCUT DURUMDA Kİ %49 Teknik A.Ş. %51 Pratt Whitney ortaklık anlaşmasında Pratt şirketinin %5-10 civarı sembolik bir hale düşürüleceği aldığım ciddi bir duyumdur. Mevcut durumda TEC ‘in Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Demir ve Genel Müdürü ise Pratt Whitney tarafından atanıyordu.
Bu ortaklık bozulduğunda TEC, THY’nin bir motor bakım merkezi olmaya CFM ve V 2500 motorlarına bakım yapmaya devam edecek gibi görünüyor. TEC’e tabii ki birde Türk Genel Müdür gerekecektir. Tabii ki bu işin en kolay boyutudur. Adayların şimdiden Hamdi Topçu’nun etrafında dolanmaya başladıkları söyleniyor. Hadi bakalım tüm hünerlerinizi gösterme zamanı :)
