DEVAMLI ZARAR EDEN THY'YE BİR KÜLFET DAHA

Ocak-Eylül döneminde 463 milyon dolar zarar bildiren Türk Hava Yollarına, Bakanlar Kurulu kararıyla yeni bir külfet daha yüklendi. Artık Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık uçaklarına THY hangarlarında ücretsiz yer tahsis edilecek, bu uçaklar THY hangarlarına bedavaya park edilecek.
Geçtiğimiz günlerde Türk Hava Yollarına, Tayyip Erdoğan’a tahsis edilmek üzere, Tunus’un devrik Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali’nin uçağının 276 milyon liraya satın aldırıldığı ortaya çıktı.
Uçak 2010’dan beri Fransa’nın Bordeaux Havalimanında tutuluyordu. 2012’de satışa çıkarılmıştı. Tunusair yetkilileri, hem uçaktan hem de park giderlerini ödemekten kurtuldukları için sevinmişler. Demek ki park giderleri hiç de az değil.
Tayyip Erdoğan için 2014’ün Ağustos ayında TC-TUR adını taşıyan Airbus 330-200 tipi uçak satın alınmış, füzesavar bile monte edildiği yazılmıştı. Zeynel Abidin’in uçağının satın alınmasıyla Cumhurbaşkanlığının iki uçağı oldu.
Aslında Cumhurbaşkanlığı ile Başbakanlığa tahsis edilen uçak sayısı, gizlenmeye çalışıldığı için olsa gerek, tam bilinemiyor. Bütçe görüşmeleri sırasında milletvekilleri sordu ama yanıt alamadılar.
Uçaklar çok olunca park giderlerinin de sorun olmaya başladığı anlaşılıyor. Özellikle Cumhurbaşkanlığı bütçesi olağanüstü artıyor ve bu durum elbette dikkat çekiyor.
6 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete’de, Cumhurbaşkanlığı ile Başbakanlık uçakları için kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı havaalanı ve havalimanlarında var olan ya da yeni yapılacak bina, hangar veya hangar yerlerinin, bedel alınmaksızın tahsis edilmesine ilişkin bir Bakanlar Kurulu Kararı yayımlandı. Bu karar, THY’ye getirdiği mali yük dışında, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık bütçelerinin daha düşük gösterilmesine yol açtığı için önemli ve bu nedenle de bütçede samimiyet ilkesine aykırı.
İŞTE O KARAR
2016/9541 sayılı kararda şöyle deniyor:
“Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlığa ait hava araçları ile bu kapsamdaki teçhizat için, kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı havaalanı ve havalimanlarında konuşlanmaları amacıyla, ilgili kurumla mutabakat sağlanarak mevcut ve/veya inşa edilecek bina, hangar ve/veya hangar yerlerinin tahsis edilmesi, 8.2.2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden muaftır. Tahsis edilen bina, hangar ve/veya hangar yerlerine ilişkin elektrik, su, telefon ısıtma, soğutma, temizlik ve benzeri giderler muafiyet kapsamında değildir.”
SOSYAL AMAÇ DIŞINDA, THY YÜK GETİRECEK BİR KARAR
4736 sayılı yasanın 1. maddesi birinci fıkrasında bakanlar kurulundan karar alınmadıkça, kamu kurum ve kuruluşları, bağlı ortaklıkları, KİT’ler, kamu banka ve kuruluşları, bunlara bağlı işyerleri, kamunun çoğunluk hissesine sahip olduğu şirketlerin ürettiği mal ve hizmet bedellerinde, işletmecilik gereği yapılması gereken ticari indirimler dışında hiç kimseye bedava ya da indirimli hizmet sunulamayacağı öngörülüyor.
Bakanlar Kurulu, yasanın verdiği bu yetkisini ilk kez 28 Ocak 2002 tarihli 2002/3654 sayılı kararıyla kullandı. Bu kararda gaziler, şehit dul ve yetimleri, özürlüler, 65 yaşını doldurmuş muhtaç ve güçsüz kimselere çeşitli haklar tanınması öngörülüyordu. Daha sonra 126 kez daha bakanlar kurulu kararı çıkarıldı. Bunların neredeyse hepsi, muhtaç ve yoksullara sağlık vb hizmetler, Irak ve Suriye göçmenlerine tanınan sağlık vb haklar, bayramlarda toplu taşıma ücretlerinden para alınmaması gibi sosyal amaçlar taşıyordu.
15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle de alınan bir bakanlar kurulu kararı dikkati çekiyordu: “Halkımızın anayasanın 34. maddesinde düzenlenen toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını kullanabilmesi” için neredeyse bir ay süresince toplu taşım ücretsiz yapılmıştı.
Bakanlar Kurulu, 4736 sayılı yasanın verdiği yetkisini bu kez, sosyal amaç dışında ve THY’ye önemli yük getirecek bir anlayışla kullandı.
ZARAR EDEN THY’YE BİR YÜK DAHA
THY bir kamu şirketi ve bir süredir zarar ediyor. 2016’nın Ocak-Eylül döneminde 1 milyar 346 milyon lira (463 milyon ABD doları) zarar bildirdi. Zararını azaltmak için 48 uçağını hangara çekti, iç ve dış hatlarda seferlerin bir bölümünü iptal etti ve en önemlisi de, personel çıkarmanın yollarını arıyor.
Bu koşullardaki bir kamu şirketine milyonlarca liraya uçaklar aldırılıyor ve yetmezmiş gibi uçakların park gereksinmelerinin karşılanmasının yükünü de üslenmesi isteniyor.(sol.org)