Son günlerde bir haberdir dolaşıyor. Tabii bizde yazıyoruz. Çünkü haberi yazmadan yorumlamak bir anlam ifade etmez. Atlas Global’in kaptanı İstanbul’a inişte kural dışı bir iniş gerçekleştiriyor ve her nedense gerek şirketi gerekse ülkesi kaptanı kahraman ilan ediyor. Hatta bu kaptana cesaret ödülü verilecekmiş.
Kahraman pilot,Cesur pilot söylemlerine oldum olası takıntılıyımdır. Bilhassa sivil havacılıkta ne cesur nede kahraman pilota ihtiyacın olmadığını çok iyi bilirim. Cesaret dedim de aklıma geldi. Cesaret ile Aptallık arasında çok ince bir çizgi vardır. Bu ince dizgi içinde bazı yaptığımız aptallıklar iyi netice verdiğinde etrafımızda bir anda kahraman ilan edilebiliriz. Tabii ki bunun tersi de mümkündür. Kısaca bir çok kişi sonuca endeksli düşünür. Şimdi bu kaptanın yaptığı ve cesaret(!) ödülüne layık görünen iniş sonrasında olası bir kaza yaşansaydı ve yolcularımız hayatını kaybetseydi,bizim medya ve AtlasGlobal’in yönetimi ne beyan verecekti.
Şahsen ben bu anlamsız iniş sonrasında, AtlasGlobal’in Kaptanı açığa almasını beklerdim. İşte o zaman AtlasGlobal’in uçuş emniyetine ve kurallarına uygun karar alabildiğini görür ve inanın ki bu yazıda AtlasGlobal’i takdir ederdim.
Sevgili AtlasGlobal yöneticileri havacılık yapıyorsunuz havacılık. Çelik çomak oynamıyorsunuz.
Sizin kurallarınızın içinde,tam iniş anında yan yatıp piste bakmak var mı? Var ise bana yollayın aynen kelimesine dokunmadan yayınlayayım.
Bildiğiniz üzere Avşa adasındayım. Bu olay olduğunda aldım elime telefonu. Kendi yazar arkadaşlarımın yanı sıra bir dolu pilot dostumu,arkadaşımı aradım. Çünkü bu iniş kafama yatmamıştı. Aradığım pilotlar genelde THY’de uçuyorlar. Bana ilk sözleri; Sefa Bey bu olay THY’de olsaydı,kaptan disiplin kuruluna çıkartılır ve kesin idari ceza alırdı dediler.
Anladığım kadarıyla, THY’de durum daha prensipli.
Bakın şimdi anlatılanlara ve aldığım notlara…
Pist irtifası +1000 feet de full flap, iniş takımı aşağıda, iniş kontrol listesi (check list) tamamlanmışsa gelip inersin.
THY bu konuda çok çok hassas. Uçağı belli bir yatış açısının üzerinde yaklaştırırsanız ACARS adlı bir sistem üzerinden bu tespit edilir ve hakkınızda yaptırımlar başlar.
Senaryo aynen şöyle:
Haydi biliyoruz ki o türbülansta gust (yani rüzgar hamlesi) auto land (otomatik iniş) limitleri dışında olduğu için yapılamaz. Yapılacak şey FD (flight director, yani aletli yaklaşmada pilota yatay ve dikey referans hattını göstererek yönlendirme yapan yatay ve dikey barlar) takibini 50 feet e kadar ısrarla bırakmamak. O irtifa zaten pist başını geçiş istifasıdır. Yani ısrarlı bir FD takibi ile gelirsen RA (radio altimeter yani iniş takımının yere göre irtifasını gösteren bir irtifa ölçer) 50 feet’te seni pist başını kesecek şekilde getirir. Sonrasında uçak auto call out (kendiliğinden irtifa saymaya) a başlar. Zaten camlar kırık da olsa 50 feet ten itibaren runway centerline (pist orta hattı) nı çok rahat algılarsın.
Peki burada ne olmuş? Kaptan uçağı yan yatırmış da pisti görmüş de vs vs.
Arkadaşım, sen IFR (Alet uçuş) trafiği değil misin? Senin önünde FD 1-2 yok mu? Takip etsene. Airbus A320 nin yaklaşma tekniğinde böyle bir şey mi var? Sen neye göre bunu böyle uyguladın demezler mi adama?
Konuya diğer taraftan bakılırsa, o kaptana şunu sormak lazım: Böyle bir havada radar açık geliyorsun. Peki göre göre niye o sisteme giriyorsun? Neden bu riski alıp uçağı ve yolcuları tehlikeye atıyorsun? Yakıtın mı yoktu? Niye pas geçip yedek meydan düşünmüyorsun.
Eğer yakıtın yoksa sorarım: Hava mevcut durumu + tahmini (METAR+TAF) alıyorsun. Neden yakıtını ona göre almadın ?
Yok eğer yakıtın varsa sen niye bu sisteme girdin? Radarı mı kapattın Ne yaptın?
Peki girdin sisteme, hasarı da aldın. Sen aletli yaklaşma yapıyorsun neden FD takip edip piste gelmiyorsun da uçağın hiçbir referans kitabında olmayan bir teknikle yaklaşma yapıyorsun?
Eğer bu olay kalkıştan sonra olduysa bunda da sorun var. Yaklaşma hattı o durumda olan bir kalkış meydanına niye geri döndün?
Uçağın yakıt dolu çünkü yeni kalkmışsın. Git emniyetli gördüğün bir meydana in ve bekle. Bu riski alıp niye geri dönüyorsun?
Sonuç olarak, THY’den sıklıkla sohbet ettiğim kaptanlar diyor ki: “Biz böyle bir yaklaşma ve iniş yapsak, bırakın ödüllendirmeyi, işimize son verilirdi”…. Bunlar adamı kahraman ilan etti. Bize bu yaklaşmayı ve inişi kahramanlık olarak göstermeye çalışıyorlar fakat bu aslında bir nazari kırım” diyorlar.
Doğrusu pilotaj yönünden baktığımızda kaptanlarımızın anlattıkları mantıklı. Bu iniş sonrası kaptana ödüller verilmesi ve kahraman olarak adlandırılması AtlasGlobal’in medya oyunu ve hedef saptırması…
SHGM’nin yerinde ben olsam bu olayı enine boyuna inceler ve öncelikle o kötü havada kalkış yapan kaptana seni o havada uçmaya zorlayan şirket yönetimi mi diye sorgulardım.
Sayın Sefa Bey, bu kadar bilginizle, bu uçağı siz daha emniyetli indirirdiniz herhalde. “Çizmeden yukarı çıkma” diye bir hikaye vardır. Lütfen, kendinizi aşan konularda yorumlarda bulunmayınız. Bu konuda çizmeyi aşmışsınız.
Kim olduğunu söyle ki Çizmeyi kimin aştığını söyleyeyim. Şu değerli bilginizi alalım sizinde. Bakalım sizin çizme ne boy
Benim bildiğim DH (200 FT RA)’ de pisti görmediysen pas geçmek zorundasın. Yani FD’ ı takip etmeyi ancak RA 200 fite kadar sürdürebilirsin, FD’ ı takip ederek 50 fite kadar inemezsin, 200 fite geldiğinde kafanı kaldırmak zorundasın. Ön camdan göremiyorsan yan camdan bakarsın, uçağı biraz yamultmuş ne olur yani? Havacılık tarihinde bu şekilde yapılmış meşhur inişler vardır.
Binilecek,önünden geçilecek firma değil ama her ne hikmetse reklam kokan hareketlerle piarı iyi beceriyorlar.
saying bazaar,
size satin bazaar 2 olarak bir mesaj atmistim,yayinlanmadi. sebebi ulasmamasi mi yoksa sizden kaynaklanan bir nevi sansur mu?
tesekkurler
Sayin yazar,
Sizden defalarca kokpite girmemenizi rica etmistim.ama nafile caba,birakin girmeyi cikmiyorsunuz bile. Tekrar istirham ediyorum,yorumlarinizin hepsi yanlis.
Sizinle konurken yorum yapan THY kaptanlarina: sallamayin ,hepimiz din kardesiyiz.,isten atilirmis. Ne oldu antalyada ucagi denize cakacak olan ve son anda kurtulan pilot?330 kaptani oldu.
Saygilarimla
Ben 30 sene kokpite girdim. Hemde mecburen her gün…Deftere yazılan arızaları kim yapıp test ediyor biliyormusunuz? Siz ne görevdesiniz bilmem ama ben kimim belli.. isimsiz yazdığınızdan provakasyon yaptığınız kanısına kapılıyorum. Şuraya buraya girme saçmalığını bırakırsanız sizinle daha teknik konuşabiliriz. Ancak ayağı yere basmayan yorumlarınızı bırakırsanız.Ne dersiniz?
O bahsettiğin kaptan 1 yıldan fazla sağ koltuk cezası aldı ve geçen günlerde de işten çıkarıldı.
Arkadaşım THY kaptanları doğru söylüyor. Asıl sen işkembeden atıyorsun. Bak bu olay bir nazari kırımdır. Trollük etmeyin. Havacıysanız havacı gibi konuşun. Şarlatanlık yapma. Ciddi ol.
olay ne zaman olmustu?
Kalkış kararı için yorum yapmıyorum ancak maruz kalınan hava muhalefeti sonrası tüm eleştirenler ve tüm kuralları bilenler ve Sefa bey, sanırım hepiniz uçuş anında cockpitdeydiniz. Uçak çok ciddi bir hava olayı yaşadı ve belki de yıldırma maruz kaldı. Hangi sistemler çalışmaya devam etti hangileri etmedi. Sefa bey tüm deneyimlerinizle ne de güzel yazmışssınız FD’leri niye kullanmadığını acaba sistemler faalmiydi diye hiç yorum katmamışsınız. Her iki ön camın hasarı nedeni ile sıfır görüş ve bir de sistem arızlarını olduğunu var saysanız yorumlarınız yinede bu şekildemi olurdu çok merak ediyorum. Olayı yaşamadan ,gerçek detayları bilmeden eleştirmek tebrikler,
Saygılarımla,
Sayın Okur; varsayımlarla ve olamazlar ile yazı kaleme alınmaz. Yaptığım incelemede ne bilgi varsa ona göre yazıyorum. AtlasGlobal FDR ı okumuştur. Bilgiyi onlar verecek bizde sonra yorumlayacağız. Bilinen tek gerçek,kokpit camlarının çatlayarak görüşe mani olmasından ibaret.
Sizi tebrik ederim. Yazınızdaki görüşe yanlış diyerek yorum atan yok. Alt yapınız sayesinde güzel araştırma ve değerlendirme yapmışsınız. Kutlarım.
Fıtık ameliyatı yapan bir doktor adamın adamın midesini deşse sesini çıkarmaz mısın? Eleştirmez misin? İnsiyatif kullandım mı diyecek? Milleti kendine güldürme. Airbus A 320’yi yan yatırıp gelip tesadüfen inmiş. Bilgisizliğinden cahil cesareti sergilemiş. Şimdi bir kaza kırım olsaydı herkes ona sallayacaktı. O uçak ve yolcuları şans eseri hayatta sen kalkmış insiyatiften bahsediyorsun. Milleti kendine güldürme.
Gidip doktorların kalp ameliyatlarını da eleştirin. Sorumlu kaptanın gerekli görmesi halinde her türlü döküman ve prosedürlerden sapma inisiyatifi vardır.
Sen onu külahıma anlat. Böyle birşey sözkonusu değil. Eğer kitabi ve akılcı birçok çözüm varsa böyle bir inişin veya prosedürden sapmanın da hesabı sorulur.
Sorumlu kaptan neyi gerekli gördü de göz göre göre uçağı o sisteme soktu?
Neyi gerekli gördü de önündeki FD leri takip edip piste gelmek yerine uçağı yan yatırdı?
Neyi gerekli gördü de diğer akılcı seçenekleri tercih edip alternate e gitmedi?
Sen kime ne anlatıyorsun ya?
Biz de kaptanız. İnsiyatif kullanacaksın tabi ama hesabını verebileceğin insiyatifleri kullanacaksın. Sonucunu ve sebebini açıklayabileceksin. Sen gel THY da bunu yap bak o insiyatifi alıp bir yerine sokuyorlar mı sokmuyorlar mı görürsün.
Ne insiyatifi be? Bu yaptığı resmen nazari kırım. Sen neyin kafasını yaşıyorsun?
Diyorki akrobasi pilotu bu yorumları okursa …meslektaşlarının kötü yorum yaptığını üzülürmüş
Ne söylemek istediğinizi anlayamadım. Yorum yapan kaptanların yaşadığı üzüntü nedir
O uçağı indiren Kaptanların yaşadığı üzüntü..
Kendimi şuan o kaptanların yerine koyuyorum da, Sefa Hocamın yazısından çok altına yorum yapan Kaptanlarımızın cevaplarını okurken yaşadıkları üzüntü ne kadar büyük olur kim bilir. yazık günah
peki o zaman, o uçakta observer olduğunuzu düşünün, Siz ne yapardınız Efendim? Bu noktada kaptanı eleştirmek bence çok yersiz.
Bazen kitaba göre hareket ettiğiniz zaman insanlar ölür. Bunu geçmiş kazaları araştırdığınızda görebilirsiniz. Siz ne yapardınız öyle bir durumda.
Emergency response durumu zayıf olan başka bir meydana inmek daha mı mantıklı? Allah aşkına…
Dolu havada kalkış yapması kesinlikle sorgulanmalıdır. Ama kaptana da lütfen hakkını verin. Her görüşe saygım var. O an bence en doğru karar verdi. O an bu havada neden kalktım diye sorgulaması da fayda etmezdi zaten. Çoğu kişinin hoşuna gitmeyebilir. Ama bence yapılması gereken yapıldı. Ve hayatlar kurtuldu nokta
Arkadaşım sanırım havacılık alt yapınız yok. Bu nedenle kaptan için,bence doğru karar verdi diyorsunuz. Sivil havacılıkta pilotlara kişisel inisiyatif verilmez. Bence si onca sı olamaz. Emergency durumlarına yönelik bir dolu prosedür vardır. Bunlar simulatörlerde çalışılır. Böyle saçma bir iniş yapılamaz. Bu kaptan kendini akrobasi uçağında sanmış. Kafasına göre takılmış. ben Atlas ın yerinde olsam bir gün tutmam o pilotu. İşin ilginç yanı tüm gazeteler pilotu yere göğe sürdüremez iken bir tek bu platform eleştirilebildi ve farklılığını ortaya koydu.
Burada halen sorulması gereken bir soru daha var: KARDEŞİM SEN DOLU YAĞAN BİR HAVADA NEDEN KALKIŞ YAPIYORSUN?
Yolcusunu, uçağını ve şirketini riske sokan bu zihniyet öncelikle şirket yönetimince sorgulanmalı diyeceğim ama sadece kar’a odaklanmış, uçuş görev sürelerinin fazlaca ve kasıtlı bir şekilde aşılarak tavan yapmasına aldırmayan bir zihniyet bu soruyu soramaz tabi ki. Sözüm ona şirketine fayda sağlayacak kafasıyla her pahasına fırtınanın içine kalkış yapan ve ‘kahraman ilan edilen bir kaptan’ ve arka planda emniyet olgusunu göz ardı ederek kar marjına yoğunlaşan eli sopalı bir yönetim.
Çekirge bir sıçrar iki sıçrar sevgili AtlasJet üst yöneticileri ve patronları. Sizler nedense çekirge dansından zevk alır olmuşsunuz! Ama hiç düşündünüz mü? Bu kasıtlı ihmalleriniz sonucunda bir kaza olursa kepenk kapatmak zorunda kalır ve hepiniz işsiz kalırsınız.
Bitik firma arkadaşlar. Tip eğitimine para yatıran fo lar olmasa çoktan bitmişti.
Akrobasi pilotlar kol gezecek desene :)) yakında böyle ilanlar çıkarsa hiç şaşmam ….temiz miss
BAŞKA SİTELERE ABUK SUBUK TROL YORUM ATANLAR NEREDE. AKLI BAŞINDA YAZI OLUNCA YAZAMIYORMUSUNUZ
Öyle ya da böyle, kaptan indi mi, indi. Yolcular kurtuldu mu kurtuldu. Yok pistten çıkabilirdi yok öyle bir iniş taktiği yok falan, Sefa bey emergency bir durum bu. Karar verilmiş ve uygulanmış. Asıl kararsız kalsaydı neler olurdu. Bu yazınızla gözümde Sully filmi canlandı. Nehre iniş diye bir iniş var mı yok. Ama kaptan indi ve herkes kurtuldu. Sonra da kaptanı neredeyse hapse atacaklar. O dolu sırasında insanlar evlerinin arabalarının içinde korktular. O havada, ağaç söken rüzgarda, cam kıran kanat hasarlayan radom parçalayan doluda , o uçağı indiren bir pilot bu eleştriyi bence haketmiyor. Ben pilotu buradan taktir ediyorum.
Saygılarımla
Ne demek eleştirmeyelim. Havacılıkta kurallar kan ile yazılmıştır. Bu tür akrobasi hareketleri yan gel yat falan yolcu uçaklarında yapılamaz. Yönetmeliklere aykırı iken atlasjet denen ucube şirket olayın üstü,nü örtmek için basını kullanmış. Sefa bey gazeteci değil yutmamış. Bravo ki ne Bravo. İşte Sefa beyin vazgeçilmezliği burada. kim alkışlarsa alkışlasın o bildiğini okuyor
Evet! Nehre veya suya denize inme prosedürü vardır ve Airbus bu prosedür içersinde tüm açık kapakların kapanması amacıyla baş üstü paneline ‘DITCHING’ düğmesi koymuştur.
‘O dolu sırasında insanlar evlerinin arabalarının içinde korktular. O havada, ağaç söken rüzgarda, cam kıran kanat hasarlayan radom parçalayan doluya doğru bu kaptan neden kalkış yapmış? Önce bunu sorgulamak gerekir!!!
Bir kaptan olarak yazıyı baştan sona inceledim. Hiçbir hatanızı bulamadım. Konuyu iyi yakalamış, iyi takip etmiş, iyi analiz etmişsiniz.
Kutlarım Sefa Bey.
Harika bir yazı daha mükemmelsin başkan
Ne bekliyordunuz sefa bey Atlas global sahte kahramanla pirim yaptı ama sefa İnan yine yakaladı
Sabah sabah okudum hoşuma gitti be. Bi de milleti kandırıyolar. Pes yahu.
Reis ten hiçbirşey kaçmıyor
Sefa Bey ya bu işi iyi biliyor ya da iyi araştırıyor. Her ne yapıyorsa ve yazıyorsa doğru yazıyor. Ne diyelim. Budur.
Bilgi dolu ve iyi çalışılmış bir yazı. Kutlarım.
Size yakışan tarzda bir makale olmuş. aptallık ile cesaret arasındaki ince çizgi sözünü yazıya iyi oturtmuşsunuz. Kutlarım
Araştırmacı havacı. Yine tebrik ederim
FO’ların anasını ağlatan, eğitim satıp kapıya koyan AtlasGloballlll.