Ortaya çıkan bulgular, 737 Max kazaları ile gündeme gelen Boeing’in güvenlik konusundaki yanlış tutumunu ortaya çıkardı!
Boeing, Boeing 737 Max modeli uçakların kazaları ile gündeme gelen teknik sorunları belirleyebilecek temel güvenlik sistemlerini havayolu şirketlerine opsiyonel olarak sunuyor. York Times’ın yer verdiği iddiaya göre söz konusu uçak serisinde ekstra ücret ile sunulan ek sensörler, uçak üzerindeki diğer sensörlerin sunduğu verileri analiz ederek pilotları potansiyel sorunlar ile ilgili bilgilendirme yeteneğine sahipti.
Boeing tarafından opsiyonel olarak sunulan iki ek güvenlik özelliği, uçaklarda kullanılan yeni yazılım ile entegre olarak çalışıyor. Yazılım, uçağın gelen hava akımına bağlı olarak uçağın burnunun ne kadar yüksekte veya alçakta olduğunu hesaplayan “ilerleme açısı” sensörlerini değerlendirebiliyordu. Eğer yazılım, uçağın havadaki manevra kabiliyetini kaybettiği “stalling” konumuna girmesine sebep olacak bir burun açısını tespit ederse bunu otomatik olarak düzeltebiliyor. Araştırmacılar ise kazalarda bu yazılımın sensörlerden gelen yanlış bilgilerin de yazılımın hatalı davranmasını sağlayabileceğini belirtiyor. Uzmanlar, Boeing’in opsiyonel olarak sunduğu iki güvenlik özelliğinin de yakın zamanda gerçekleşen Boeing 737 Max kazalarını engelleyip engelleyemeyeceği konusunda net bir açıklama yapamıyor.
Boeing’in opsiyonel olarak sunduğu diğer opsiyonel özellik, sensörlerden gelen verileri değerlendirerek eşleşmeyen verileri pilota bildiriyor ve bu sayede pilot, uçağın sensörlerinde gerçekleşebilecek muhtemel arızaların pilotlara önceden bildirilmesini sağlıyor. Boeing, bu özelliği 737 serisinde opsiyonel olarak sunmayı durdurarak varsayılan bir güvenlik özelliği hâline getirecek ancak “ilerleme açısı” sensörü, ek ücret ile satın alınabilecek opsiyonel bir güvenlik önlemi olmaya devam edecek.
Boeing, uçaklarında sunduğu güvenlik özellikleri konusunda herhangi bir regülasyona tabii değil ve Federal Havacılık Kurumu, bu konuda firmaya belirli güvenlik teknolojilerini uçaklarında kullanmayı zorunlu tutmuyor. Ancak buna rağmen şirket, ABD dahil birçok ülkenin Boeing 737 Max modeli uçakları hangarlarına ve hava sahalarından men etmelerine karşılık olarak söz konusu uçak modellerindeki güvenlik seviyesini daha yukarı çıkarmak için çalışmalarını sürdürüyor. Şirket ayrıca Nisan ayında söz konusu seriye mensup uçaklar için bir yazılım güncellemesi de yayınlayacak.
MAX olu dogmustur. Tedavisi mumkun degil. Son bilgiler AOA sensorunun MCAS yanlis data verdigini dogrulamiyor. Zaten AOA lar NG tiplerinde yillarca sorunsuz kullanilmaktadir. Son stall olaylarinda dusuk irtifada, yuksek hizla gidildigi icin tum trim olanaklari, yuksek hizdan dolayi islevsiz hale geldigi yaziliyor.(blowback). Yani, dusuk irtifada yuksek hiz aktivatorlarin hareket etmesini engelliyor. Ucak tamamen kontrolsuz bir duruma geliyor. Hic bir kontrol unitesi, ne otomatik pilot ne de pilotlar ucaga mudahalede bulunabiliyorlar.
MAX tipinde ucagin agirlik merkezi bozulmustur. Bunun softwarele duzeltilmeye calisilmasi baska komplikasyonlari beraberinde getirmektedir.Cozum MAX larin hurdaya cikartilmasidir.
Kisa vadede Boeing firmasi NG leri moderlestirmesi ve bunlari tekrar piyasaya cikartmasi gerekir. Uzun vade de clean sheet narrow bodye agirlik vermesi gerekir.