Boeing 777X uçağı, 2023 için yavaş yavaş sertifikasyona ve planlanan ilk teslimatlarla doğru ilerliyor. Uçağın diğer geniş gövdeli ticari uçaklara kıyasla benzersiz özelliklerinden biri, yukarıya katlanan kanat uçlarıdır. B777X’i yukarıya doğru katlanır yeni kanat uçlarını ile son Dubai Airshow’da 777X’i daha yakından gördük. Kant uçlarının katlanması ve düzleşmesi işlemleri kanat içine yerleştirilmiş hidrolik actuatörler (pistonlar) ile yapılıyor.
Havada uçan bir Boeing 777X görürseniz, kanatları pek dikkatinizi çekmeyecektir. Ancak kanatların uçları, uçak yere indikten sonra köpekbalığının sırt yüzgeci gibi yukarıya kalkıyor.
Boeing 777X’in katlanır kanat uçları, kanat boylarını kısaltarak yerden tasarruf sağlayan bir önlemdir. Son Dubai Airshow’da 777X’in test pilotlarından biri olan Brian Carlisle, kanat uçları yukarıya katlandığında uçağın mevcut 777 ile aynı kanat uzunluğu boyutu kategorisine girdiğini açıkladı.
Kanat uçları katlanmasaydı, Boeing 747 ve Airbus A380’e eşdeğer bir kanat boyutuna sahip olacaktı. Bu, küçük havaalanlarında park etmede önemli zorluklar anlamına geliyor. Yakında Airbus A380’i düzenli olarak ağırlayacak olan London Gatwick gibi büyük havaalanları bile, onu kanat boyutu nedeniyle ancak birkaç kapıda kabul edebilir.
Boeing 777X, halihazırda 777’yi uçuranların aşina olacağı şekilde tasarlanmış. Ancak Carlisle, bu uçağı uçuracak pilotların, head-up display (777X’te isteğe bağlı) ve yeni katlanan kanat uçları gibi uçakta yapılan değişikliklere hazırlanmalarını sağlamak için D-seviye simülatör eğitiminden geçmeleri gerektiğini söyledi.
Carlisle, uçak yere inişte hızı 50 knotun altına düştüğünde kanat uçlarını otomatik olarak yukarıya katlanacak şekilde önceden ayarlamanın mümkün olduğunu ve katlama işleminin yaklaşık 20 saniye sürdüğünü söyledi. Uçak kalkıştan önce ve tekrar yere ininceye kadar kanat uçlarını açamayacak.
Boeing, uçağın kanat uçları yukarıya katlanmış halde havalanmasını önlemek için birkaç güvenlik mekanizması yerleştirdi.
Carlisle bunları şöyle anlatıypr ; “Kalkış için pistte koşmaya başlıyoruz ama, kanatlar halâ yukarıya katlanmış olarak duruyorsa, ‘Kontrol Listesi Tamamlanmadı’ (Checklist Incomplete) uyarı mesajı alıyoruz, yani kalkıştan önceki kontrol listesini tam yapmadık. Bu uyarıyı dikkate almadık ve “kanat uçlarını düzleştirmeden pistte koşmaya devam edersek bu defa ‘Kalkış Konfigürasyon’ (Takeoff Configuration Warning) uyarısı alıyoruz. Uçağın kalkış hızı 50 knotu bulursa bu defa ‘Kalkıştan Vazgeç’ (Reject Takeoff) uyarısı geliyor”
Kokpitteki bu sistem uyarıları ile uçağın kanat uçlarını düzleştirmeden kalkış yapması önleniyor.
