Pratt & Whitney, Airbus A220’ye özgü GTF (Geared Turbofan) motorları bu hafta bir milyon uçuş saatlik kilometre taşına ulaştı. İlk olarak 2016 yılında Bombardier C-Series olarak hizmete giren A220 uçağı, kısa ve orta mesafeli operasyonlar dünyasında hızla yükselen bir yıldız haline geldi.
Verimli çalışması büyük ölçüde Pratt & Whitney’in GTF motorlarının yeniliğinden kaynaklanmakta. A220 dünya çapında daha fazla hizmete girmeye devam ettiği için, dönüm noktası olarak kutlanmaya değer bir başarı.
Teslim edilen 150’den fazla Airbus A220 ile “bir milyon uçuş saati dönüm noktası” motor başına ortalama 3.300 saati temsil ediyor.
A220-100’ün ilk ticari uçuşu 15 Temmuz Cuma günü SWISS ile gerçekleştirildi. O sırada uçak, “Bombardier C-Series” yani, CS100 olarak biliniyordu.
A220’nin ilk ticari seferi, Zürih’ten Paris’e giden SWISS LX638 seferiydi. O sırada CBC, havayolunun Operasyon Müdürü Markus Binkert’in şu açıklamasını duyurdu:
“Tamamen yeni geliştirilen bu uçağı dünyada hizmete sokan ilk havayolu olduğumuz için son derece gurur duyuyorum… Bombardier CS100 her açıdan Class bir uçaktır : konfor, ekonomi ve çevresel kimlik. Bugün hizmete girişi, özellikle müşterilerimiz için kısa ve orta mesafeli hava yolculuğunda yeni bir çağ başlatıyor”
O günden bu yana, A220 uçak tipi ve motorları daha fazla havayoluna teslim edildi ve airBaltic, tamamı A220’den oluşan filosu ile daha önemli bir taşıyıcı oldu. Delta, Air Canada ve Korean Air de A220 işletiyor. Air France, 60 uçaklık büyük bir sipariş kapsamında bu Eylül ayında ilk A220’sini teslim alacak.
Kilometre taşı kutlanmaya değer olsa da, zorluklar ve hayal kırıklıkları da geride kalmadı. Bu motorun karşılaştığı bazı aksiliklere bir göz atalım.
2014: Bombardier, Kanada-Quebec, Mirabel’deki tesisinde C-Series uçağının sabit yer bakım testi sırasında motorla ilgili bir olay bildirdi. Motordadan çıkan duman ve yangınla birlikte, kontrolsüz bir türbin rotor arızası yaşandı.
2016: Motor üretimindeki gecikmeler, C-Series teslimatlarını engelliyor. Reuters’e rapor veren kaynaklar, motorların “hibrit-metalik” fan palleri üretim tekniklerini düzene sokmada zorluklar olduğunu söylendi.
2017: GTF sorunları, C-Series teslimatlarını etkilemeye devam ediyor. Motor üreticisi, uçak üreticilerine motor sevkiyatlarını geciktirmişti. Hizmette olan motorlarla sorun yaşayan havayollarına yedek parçalar sevk edildiği belirtildi.
2019: Simple Flying , SWISS’in, Motorlarıyla ilgili çok sayıda olayın ardından tüm A220 filosunu yere indirdiğini bildirdi. Günler sonra, airBaltic’in, A220 çalıştırdığı ilk iki yıl içinde tam 50 adet motor değiştirdiğini ve bu süre içinde yalnızca 13 uçağı bulunduğunu bildirdi. Bu, her uçaktaki her iki motor ikişer defa değiştirilmiş oluyor.
SWISS’in 2019 da A220’leri uçuştan çekmesinden kısa bir süre sonra, yazılımın sorunlu obileceği bildirildi. Sorunlar, bir yazılım güncellemesi yayınlandıktan sonra başlıyor gibiydi. Bu yazılım, motorun yıkıcı vibrasyonlara izin verecek şekilde davranmasına izin veriyordu.
FAA, 2020’nin başında bir uçuşa elverişlilik yönergesi (AD) yayınladı ve şunu belirtti : “FAA, bu LPC R1 arızalarını acil bir güvenlik sorunu olarak görüyor ve EEC-FADEC yazılım değiştirilmesini içeren acil
eylem gerektiriyor.”
