Teknik A.Ş de çalışan arkadaşlar bugün bana daha önce değindiğim ve yasal olmadığını savunduğum,Gen Md. Ahmet Karaman imzalı genelge’nin yargıtay nezdinde de reddedildiği bilgisini verdiler. Bu karar gereği yani gerekçeli karar sendikaya ulaşır ulaşmaz hak kaybı yaşayan çalışanların eski pozisyonlarına dönebilmeleri için yol açılmış olacak.
1 Şubat 2016 tarihinde yazdığım ve bu toplu iş sözleşmesi dışında tek taraflı olarak yayınlanan bu genelge ne yasal nede mantıklı bir yanı bulunmadığını belirtmiştim. İşte bu hukuka ve mantığa uymayan genelge yargıtay tarafından da reddedilmiş.
“NEDE OLSA AKLIN YOLU BİR”
…………………………………
İşte genelge çıkar çıkmaz yani iki veya üç gün sonra yazdığım köşe yazımda bu konuyu nasıl değerlendirmişim?
Bildiğiniz üzere 29.01.2016 tarihinde THY/Teknik A.Ş Genel Müdürü Ahmet Karaman imzalı bir genelge yayınlandı. Bu genelge aslında 25.10.2015 tarihinde Çelik-İş sendikası ile karşılıklı imzalanan toplu iş sözleşmesinde yer almıştı. Ancak her nedense toplu iş sözleşmesinde olan bu uygulamaya tekrar atıfta bulunmaya gerek duyulmuş.
Bu genelgeye baktığımızda eskiden beri mevcut olan 10,1-10,2-10,3 Teknisyen gruplarına açıklık getirilmeye çalışılmış olduğu görülmekte
Önce 10,3 Grubuna bir bakış atalım
Bu grupta daha önceleri sadece lisanslı teknisyenler var iken şimdi bu kadro CS/SS (Yetkili teknisyen)kadrosu olmuştu.
Toplu iş sözleşmesi öncesinde bu kadroda yer alan CS/SS ler, Yetkisi olmayan yani yetkilendirme almayan/alamayan teknisyenler ise 01.01.2017 tarihine kadar yetkilendirme almazlarsa 10,0 iş grubuna gerileme yapacak deniyor. Kısaca,işverenin bulunduğunuz kadro bundan sonra yetkili teknisyen kadrosudur ya yetkilendirme alın ya da sizi bundan sonra 10.0 iş grubunda değerlendireceğiz denmektedir. Bunun yanı sıra mevcut durumda CS/SS Yetkisi bir şekilde düşen teknisyen veya yetkisinin/unvanının geçerli olmadığı bir üniteye tayini durumu oluştuğunda ise yine 10,0 grubundaki aynı kademeye geçirilecek.
Yukarıda anlattığım mantık diğer 10,1 İş grubunda da aynı.
Bildiride 10,2 iş grubu belirtilmemiş. Bu grupta bulunanlar Company Lisans dediğimiz, şirketin kendi iç bünyesinde verdiği lisans tanımlamasıdır. Tabi ki THY’nin verdiği bu bir iç lisans uygulaması olduğundan yetkili kabul edilmiyor.
Bu grup, 4 Eylül 1987 de lisanslı teknisyenler için yapılan iyileştirmeden sonra, diğer lisanssız teknisyenler ile lisanslı teknisyenler arasındaki maddi farklılığı çözmek için kurulmuştu. Dolayısıyla bu iş grubunda yer alanların CS/SS olma şansları bile yok. Bu grupta çalışanlar zamanla emekli olduktan sonra 10,2 grup da kaldırılmış olacak. Kısaca, istenilen sadece yetkili ve yetkisiz teknisyen iş gruplarından başka grup ların ortadan kalkmasıdır.
Kısaca şirket tarafından verilen son tarihe kadar yetkilendirme yapılmamış teknisyenler alt sevilere düşürülüyor.Bu nedenle hak kaybı yaşayacaklar
Şöyle ki; 10,3 grubunun “O” kademesinde mevcut Toplu iş sözleşmesi ne göre 8069 TL Brüt iş tazminatı alan teknisyen, kendine verilen süre içinde yetki alamaz veya yetki alınamayacak bir yerde çalışıyor ise anında 10,0 İş grubuna düşerek iş tazminatı 4420 TL Brüte iniyor ve tabii ki hak kaybı yaşıyor.
Şimdi diyeceksiniz ki, bu toplu iş sözleşmesinde karşılıklı imzalanmış bir madde. Bu madde imzalanırken neden itiraz edilmedi anlayan beri gele.
Bir çalışan düne kadar aldığı maaşın altında hayatını idame etmeyi nasıl kabullenecek? Toplu İş sözleşmelerini yapan sendikalar üyelerinin gelir düzeylerini artırarak daha insanca yaşamalarını sağlamaya çalışırlarken bu tam tersi bir uygulama neyin nesi oluyor. Türkiye’de yaşanmış, uygulanmış bir örneği var mıdır?
Konuya birde İşveren cephesinden bakalım.
Teknik A.Ş’nin penceresinden baktığımızda, “ya kardeşim bunlar lisanslı ama yetki almaya bile çalışmıyorlar. Bir dolu lisanslı teknisyen var görünüyor ama yetki alamadıklarından veya yetkilerini kullanmadıkları yerlerde görev yaptıkları için bakımlarda sıkıntı çekiyoruz. Bu nedenle onlara verdiğimiz süre içinde yetki almaya çalışsınlar yoksa zararını görürler” diyeceklerdir. Bu şekilde bakıldığında haklı olabilirler.
Ancak işveren de benim gibi konuya farklı pencereden bakmalı.
Nasıl mı?
Burada 400 civarı teknisyenden bahsediyoruz. Bu arkadaşların çoğu lisanlı ve yetkilendirilmenin şart olmadığı yerlerde veya yetkilerini kullanamadan çalıştırılıyorlar. Örneğin; Malzeme planlama, Üretim planlama,Bakım planlama,Tesellüm-depo , Kabin içi atölyeleri,Komponent atelyeleri gibi bölümlerde çalışanlar, istese bile yetkilendirme alamayacaklar. Bunların yanı sıra lisansı olup tip kursu alamadığından yetkilendirmeye müracaat edemeyenler var. Siz bunlara tip kursu açtınız mı?
Tutturdunuz bir task eğitimi verdiniz ellerine level-1-2-3 belgelerini hadi uçak başına dediniz. Bu verdiğiniz task eğitimleri ile bu gençler nasıl CS/SS olacak ki? Atölyede CS sıkıntısı çekildiğini biliyorum. Bu sorunlar bir iki sene içinde oluşmadı ki. Sizler bu sorunları daha önceden görüp çözüm arayışlarına geçecektiniz. Bu konular pansumani tedbirlerle çözülemez ki?
Sorunu birazda kendinizde aramalısınız. Günü kurtarıcı TASK eğitimleri ile bugüne geldiniz. CS/SS olabilmenin şartı olan eğitimleri tam olarak verdiniz mi? İngilizcelerini daha ilerletebilmek için hangi kursları açtınız? Yeterli mi idi?
Bu konunun başka boyutları da var. Yetkilendirilmiş bir teknisyeniniz var ama size göre şefiyle, müdürü ile sorun yaşıyor. Bu arkadaşı oradan alıp CS/SS yetkisine gerek olmayan bir bölüme verdiğinizde yandı gülüm keten helva. Gitti maaşın yarısı. Sakın ola ki olmaz falan demeyin. Bal gibi oluyor. Aynı, torpil konarak CS/SS olanlar gibi…
Yetkilendirme cezai şartlarla çözülemez. Önce verip sonra alacaksınız. Eğitiminize bir kez daha bakın bakalım ne eksiklikler göreceksiniz.
Kısaca bu genelgeye ve toplu iş sözleşmesindeki skalalara baktığımızda burada tek suçlu sadece teknisyen mi?
İşverenin haklı olduğu konuyu yazdım. Ancak sizin de bu konuda suçunuzun olduğunu söylüyorum. O halde tek taraflı vur satırı olmaz. CS/SS olmaları için verdiğiniz sürede yetkilendirilmemiş halde bulduğunuz lisanslı teknisyenleri bu kadar sert bir maddi kayıp yaşatmaksızın bir çözüm arayışına girilmeli diye düşünüyorum.