ABD Temsilciler Meclisi, Joe Biden hükümetinin Türkiye’ye F-16 satışını zora sokacak bir değişikliği 179’a karşı 244’e oyla kabul etti. Peki bu ne anlama geliyor? Biden hükümeti ve Ankara’nın seçenekleri neler?
Temsilciler Meclisi’nin Demokrat üyeleri Frank Pallone ve Chris Pappas’ın girişimiyle 2023 savunma bütçesine eklenen madde, Türkiye’ye F-16 satışı için, bu uçakların “Yunanistan hava sahasında tekrarlanan izinsiz uçuşlarda kullanılmayacağına dair somut adımlar atılmasını” şart koşuyor. Bütçenin yasalaşmadan önce Senato’dan geçmesi gerekirken, Senato’nun etkili isimlerinden Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Bob Menendez daha önce Türkiye’ye savaş uçağı satışına karşı olduğunu açıklamıştı.
ABD EKONOMİSİ İÇİN ÖNEMLİ
Hürriyet’e konuşan Almanya merkezli düşünce kuruluşu SWP araştırmacısı Dr. Mehmet Yegin, Biden yönetiminin yasama süreci tamamlanmadan konuyu çözmek için girişimde bulunabileceğini söyledi. Yegin, “Eğer Biden satışı gerçekten yapmak istiyorsa, ki daha önce bu yönde açıklamada bulundu, Kongre’yi ikna etmeye çalışacaktır. Bu çok yüksek meblağlı bir satış ve ABD’de ekonominin yavaşladığı bir ortamda savunma sanayisi için ciddi bir gelir ve iş demek. Satışı engellemeye çalışan Yunan lobisi karşısında lehte hareket eden bir savunma endüstrisi var” dedi. “Washington, Yunanistan’a F-35 savaş uçaklarını satarken Ankara’nın hava savunmasında oluşan zaafı kapatmak zorunda kalacağının farkındaydı” diyen Yegin, şöyle devam etti: “Eğer F-16’yı satmazlarsa Ankara; İngiltere, Fransa ve belki de ABD için en kötüsü Rusya’dan uçak satın almak zorunda kalabilir. Tüm bunlar pazarlıkta Türkiye lehine.”
BAŞKAN BIDEN’İN SEÇENEKLERİ NELER
Yasanın bu haliyle geçmesi durumunda Biden’ın imzalamama şansı olmadığını kaydeden Yegin, “Bu, savunma bütçesi içinde bir madde. Bütçeyi onaylaması gerekecektir. CAATSA’yı da Kongre, hükümetin ihtiyaç duyduğu başka bir yasanın içinde geçirmiş ve Trump onaylamak zorunda kalmıştı” dedi. Ancak hükümetin bir “acil durum” ilan ederek satış için Kongre’yi baypas etme kapasitesi bulunduğunu da ekledi. Senatoda maddenin değişmesi için Biden’ın Kongre’ye mektup yazabileceğini kaydeden Yegin, bunun etkili olabileceğini belirtti.
BİLGİ NOTU: Temsilciler Meclisi’nde 2023 Savunma Bütçesi’ne eklenen düzenleme Senato’da da ele alınacak. Kongre’nin iki kanadında kabul edilen metinlerde farklılık olması durumunda uyumlaştırılan metin ayrıca oylanacak. Senato’daki görüşmeler ekim ayını bulabilir.
YUNANİSTAN İHLAL EDERSE YANIT VEREMEYECEK MİYİZ
Hürriyet’in sorularını yanıtlayan eski Genelkurmay İstihbarat Başkanı İsmail Hakkı Pekin ise şöyle konuştu:
“Bu Türkiye’nin egemenlik haklarının ihlali anlamına gelir. Daha önce Almanya aynı şeyi tanklar için yapmıştı, doğu sınırımızda kullanamayınca batı bölgelere sevk etmek zorunda kalmıştık. Yunanistan hava sahamızı ihlal ederse cevap veremeyecek miyiz? Bunlar çok ağır hükümler. Bu şartlarda F-16 almaya gerek yok, başka silahlar alınır.”
SÜREKLİ ŞİKÂYET
Türkiye hava sahasının NATO yazılımları ile izlendiğini ve kontrol edildiğini anlatan emekli Korgeneral Pekin, “Biz Ege’de hava sahası 6 mil diyoruz, Yunanistan 10 mil diyor. Bu haliyle Atina sürekli bizi şikâyet eder, Washington yedek parça satışı yapmamak gibi yollara başvurabilir” dedi. Satın alınmak istenen yeni uçakların envanterdeki F-16’lardan daha gelişmiş olduğunu, bunun uzaktan takip imkânını da arttırdığını söyleyen Hakkı Pekin, böyle bir durumun önüne geçmek için yerli yazılım kullanılması gerektiğini söyledi.