İnsansız Hava Araçları (İHA) olarak da adlandırılan drone’ların hayatımızda kapladığı yer her geçen gün biraz daha büyüyor. Drone kullanımının kontrolsüz şekilde artmasının yaratacağı risklerin önüne geçebilmek için bu konuda çeşitli düzenlemeler yapıldı ve ilgililere eğitim veren çok sayıda kuruluş bulunuyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü de artan talebi karşılamak adına bu konuda çeşitli önlemler alıyor.
Antalya depreminden önce gelen mesaj gündem oldu! Erken uyarı mümkün mü?
TİCARİ VE SPORTİF OLARAK İKİYE AYRILIYOR
Tech drone League uçuş eğitmeni Haldun Kenet, drone kullanımındaki artışın yeni iş sahaları yarattığını söylerken, Dronmarket uçuş eğitmeni Şenay İnan ise drone sistemlerinin günlük hayatı önemli ölçüde kolaylaştırdığını vurgulayarak bu alandaki fırsatlara dikkat çekti.
Türkiye’de çeşitli özel kurumlar ve üniversiteler tarafından İHA kullanımına yönelik eğitimler veriliyor. Bu süreç Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından verilen İHA kullanım yetkisi ile sona eriyor. SHGM sertifika konusunda herhangi bir ücret talebinde bulunmuyor ancak bu konuda eğitim veren kurumlar eğitim ücreti alıyor.
BU BÖLGELERE DİKKAT
Haldun Kenet,amatör drone operatörlüğü sertifikasının her yerde drone kullanabilme anlamına gelmediğini belirtti ve “Amatör kullanım belgesi sadece yeşil alan olarak tabir edilen açık araziler ve yerleşim olmayan yerlerde uçuş yapabilme izni veriyor” ifadelerini kullandı.Şenay İnan ise konu hakkında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü esaslarına dikkat çekti ve,“Öncelikle drone kullanım sertifikası almanız için TCK 53.madde kapsamında herhangi bir suça bulaşmamış olmanız gerekiyor. Amatör drone sertifikası alan herkes, her yerde rahatlıkla uçuş yapabileceğini düşünse de bu algı yanlış. Bu kişiler sadece SHGM sitesinde belirtilen yeşil alanlarda uçuş yapabilirler. Burada yeşil alandan kasıt ağaçlık bölgeler değil. SHGM tarafından belirlenmiş olan uçuşa uygun bölgeler. Bu bölgelerin sayısı şu an için çok az” şeklinde konuştu.
Türkiye dahil 195 ülkede yeni tehlike! Kişisel veriler risk altında…
Kenetayrıca ticari kullanım sertifikası hakkında,“Ticari sertifika faturalı şekilde yapılan tüm işler için ve özellikle kalabalık dış mekan uçuşlarında uçuş izni alınabilmesi için zorunludur” diyerek, bu kullanımların usulüne uygun şekilde yapılmadığı durumlarda ciddi yaptırımlar uygulandığını söyledi.
Şenay İnan daticari uçuşların günlük hayatta önemli yer kapladığını belirterek, “Ticari uçuşlarda izin şartı var, bu konuda iki seçenek mevcut. Birincisi uçuş izni için en az 5 iş günü öncesinden ilgili SHGM’ye bildirmek gerekiyor. Ani gelişen durumlar için ise izlenecek yol insansız hava aracı sistemleri talimatnamesinde belirtilmiş durumda. Ani durumlar için bulunduğunuz bölgedeki yetkili mülki amire başvurup izin almanız gerekiyor” dedi.
BOYUTLARA GÖRE FARKLI SERTİFİKALAR VERİLİYOR
Drone kullanım sertifikalarının farklı sınıflarda verildiğini söyleyen uçuş eğitmeni Haldun Kenet, “İHA-0 500 gram – 4 kg arası – İHA-1 500 gram 25 kg arası – İHA-2 25- 50kg arası -İHA-3 ise 150 kg üstü sistemler için verilen sertifikalar. Bunların her biri ayrı bir başvuru gerektiriyor” ifadelerini kullandı. Gençlerin ve çocukların İHA sistemlerine ilgisinin yoğun olduğunu belirten uçuş eğitmeni Şenay İnan ise “İHA-0 grubu 12 yaş ve üzerinde kişilerin başvurularına açık, İHA-1 grubu ise 15 yaş üstü bireyler tarafından alınabilir. Teknofest başta olmak üzere bu tarz etkinlikler gençlerin ve çocukların bu sistemlere ilgisini arttırdı” şeklinde konuştu.
İŞ POTANSİYELİ ÇOK BÜYÜK
Drone sistemlerinin günlük hayatı önemli ölçüde kolaylaştırdığının altını çizen Şenay İnan “Drone sistemleri günlük hayatta hem zaman, hem iş gücü hem de mali açıdan büyük tasarruflar sağlıyor. Bu alanda iş fırsatlarının ucu bucağı yok diyebilirim. Mesela tarımdan örnek verelim. 30 dönümlük bir alanı ilaçlamanız normalde günlerce sürer ve bunun için çok sayıda çalışan gerekir. Oysa drone sistemleri sayesinde bunu dakikalar içinde yapabilirsiniz. Birkaç saat içinde ortalama 2.500-3.000 TL civarında bir kazanç elde edebilirsiniz” diyerek, İHA sistemlerinin yarattığı iş fırsatlarının çok büyük olduğunu belirtti.
Yılbaşı gecesi görülüp ortadan kayboldu! Üçgen UFO’nun sırrı…
Uçuş eğitmeni İnan, enerji üretim tesislerinde de büyük ölçüde zaman, iş gücü ve maddi anlamda tasarruf sağlayan drone cihazlarının kargo taşımacılığı, arama-kurtarma, haritalama, mimari, yangınla mücadele ve daha pek çok alanda iş imkanı yarattığını ve hayatı kolaylaştırdığını vurguladı.
Uçuş eğitmeni Haldun Kenet ise drone yarışlarının da artık ciddi bir sektör haline geldiğinin altını çizerek, “Türkiye bu konuda da önemli mesafe aldı” dedi ve drone yarışlarının artık önemli bir gelir kapısı olma yolunda ilerlediğini söyledi.
KURALLARA AYKIRI KULLANMANIN CEZASI BÜYÜK
Kenet, Türkiye’de yarış amaçlı yapılan drone sistemleri kullanıcılarının bin kişiye yakın olduğunu belirtti. İnan ise İHA0, İHA1 ve İHA2 sınıfında toplam 600 bine yakın kullanıcının olduğunu söyledi.Uçuş sertifikasına sahip olmadan yapılan uçuşlara tespit edildiğinde ağır cezalar verildiğini söyleyen Kenet,“Bu tespit edilirse 10.000 lira ile 30.000 lira aralığında idari para cezası ve incelemek üzere drone’lara el koyma gibi yaptırımlar uygulanıyor” dedi.
Şenay İnan ise konu hakkında “İzinsiz uçuş meselesi çok ciddi bir olay. Bu ihlaller sonucunda özel hayatın gizliliğini ihlal başta olmak üzere çok ciddi suçlar işlenebilir. İzinsiz uçuşlar kimi zaman havalimanlarına yakın bölgelerde uçuş güvenliğini de riske atıyor. Ben bu konuda çok hassasım. Kendi öğrencilerimi de bu şekilde izinsiz bir uçuş yaparken görsem şikayet ediyorum” şeklinde konuştu.
GELECEK DRONE SİSTEMERLİNİN
Drone sistemleri günümüzde çok rahat ulaşılabilen sistemler haline geldi. Bu sistemlerin yoğun şekilde talep edilmesi de maliyeti düşürüyor. Günümüzde bir drone sahibi olmak artık birkaç “tık” uzaklıkta. Ancak bu durum drone sistemlerini kötü niyetli kullanmak isteyen kişiler içinde işleri oldukça kolaylaştırıyor. Şenay İnan bu konuda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün birçok çalışması olduğunu belirtti. Gelecekte drone’ların iş sahalarında daha çok boy göstereceğini söyleyen İnan, “Şu an inşaat şantiyelerinden tersanelere kadar her yerde görev alıyorlar. Biz de kurum olarak insanlara drone’ların ne kadar hayatı kolaylaştıran cihazlar olduğunu gösteren bazı çalışmalar yürütüyoruz. Ülkemizde de böyle çalışmalar var” dedi ve kadınları da bu konuda girişimci olmaya davet etti.
Bu belirtiler varsa dikkat! Hormonlar gece ayrı, gündüz ayrı çalışıyor
Uçuş eğitmeni Haldun Kenet ise“Bu cihazlar artık kolay ulaşılabilir hale geldi. Bu amatör bireylerin iş sahasında olmasını sağlıyor, en büyük avantaj olarak ise kamu ve özel kurumlarda pilot istihdamı oluyor. Öte yandan izinsiz kullanımlarda kişiler kötü niyetli olmasa bile çevredeki insanlara ve kendilerine geri dönüşü olmayan zararlar verebilirler. Bu konuda prosedür ne ise ona uyulmalı” şeklinde konuştu.
İŞTE 20 SORULUK O TEST
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) internet sitesi üzerinden yapılan 20 soruluk online sınavda, aşağıdaki sorulara doğru cevap veren adaylara, amatör kullanım belgesi veriliyor. ‘Evet – hayır’ şeklinde 2 seçenekli soruların yer aldığı sınavı tamamlayan kişilerin e-posta adreslerine, İHA Sportif / Amatör Pilot Sertifikası gönderiliyor. İşte cevaplanması gereken o sorular:
- Uçuş sırasında insansız hava aracımın çarpması nedeniyle canlı-cansız varlıklara gelebilecek zararlardan yasal olarak sorumluyum
- İnsansız hava aracımı bir binanın arkasına göndererek ekranımdan nerede olduğunu takip etsem de emniyet sorunu olmaz
- İnsansız hava aracımı yerden en fazla 120 metreye kadar yüksekliğe çıkarabilirim
- Uçuş esnasında, diğer hava araçları (uçak, helikopter, balon vb.) ile insansız hava aracım arasında uygun şekilde mesafeyi korumak ve çarpışmayı önlemek insansız hava aracı kullanıcısı olarak benim yasal sorumluluğumdur.
- Uçuşa başlamadan önce ve uçuş sırasında insansız hava aracımın batarya doluluğunu/seviyesini kontrol etmem gerekir
- Özel hayatın gizliliğini kamera kaydı ile ihlal etmesem de insan ve yapılara 50 metreden daha yakın mesafede uçuş yapmamam gerekir
- Kaydetmediğim sürece insanları özel yaşamlarında (örneğin konutlarında) görüntülememin yasal sorumluluğu yoktur
- Kendi ürettiğim insansız hava aracını, üretimi yaptığım aynı gün içerisinde İnsansız hava aracı kayıt sistemine kaydetmem gerekir
- Pervanelerde ya da insansız hava aracımın diğer kısımlarında gözle görülür bozukluk (deformasyon vb) varsa kullanım kılavuzu okumadan kendi tecrübem ile tamir işlemi yapabilirim
- Üretici firmanın talimatları veya kullanım kılavuzunda belirtilen şartlar dışında insansız hava aracımın gövdesine , motorlarına, pervanelerine veya insansız hava aracının uçuşunu doğrudan etkileyen diğer kısımlara modifikasyon yapmamam gerekir
- İnsansız hava aracımı yerden yönlendirmemi sağlayan kontrol bağının kesilmesi ciddi bir emniyet sorunu olduğundan çok uzun binalar, TV vericileri, yüksek gerilim enerji hatları, yoğun metal ve manyetik alanların olduğu bölgelerde uçuş yapmamalıyım
- İnsansız hava aracımı insan ve yapılara çarptığımda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne durumu 48 saat içinde bildirmek zorunda değilim
- İnsansız hava aracı kullanıcısı olarak yasal sorumluluklarımSivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan İnsanısz Hava Aracı Sistemleri Talimatında (SHT-İHA) belirtilmemiştir.
- Meskun mahal, kalabalık veya çok kalabalık bölgelerde yerden yüksekliğe bağlı olmaksızın Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden izin almadan uçuş yapmamam gerekir.
- İnsansız hava aracımın kullanıcı rehberinde belirtilen azami kalkış ağırlığı, batarya ve kamera dahil olmak üzere insansız hava aracının toplam ağırlığını ifade etmekte olup emniyetli uçuş için aö< konuau ağırlığın hiçbir suretle aşılmaması gerekir.
- 18 yaşından küçük olan insansız hava aracı kullanıcılarının hukuki ve cezai sorumlulukları bulunmadığı için kanuni mümessilleri herhangi bir taahhütname imzalamaz.
- İnsansız hava aracımı 120 metreden daha yükseğe çıkarmadığım sürece havaalanı ve heliportlara (helikopter pisti) 9 km mesafeden daha yakın bir sahada Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden izin almadan uçuş yapabilirim.
- İnsansız hava aracımı kendimden en fazla 500 metre uzaklığa gönderebilirim
- İnsanız hava aracımı yağışlı ve 2 km’den daha az görüşe açık havalarda kullanabilirim
- İnsansız hava aracımı 120 metreden daha yükseğe çıkarmasam da gündüz (gün doğumu ve gün batımı arasında) saatlerinde uçuş yapmalıyım