Pandemi nedeniyle hurdaya gidecek uçak sayısında artış bekleniyor. 20 yılda 12 bin uçağın hizmet ömrü dolacak. Uçak söküm ve geri dönüşüm sektörü 5,4 milyar dolara koşarken, parça fiyatlarının da düşmesi öngörülüyor.
Pandemi öncesinde de maliyetlerini düşürme yarışında olan havacılık sektöründe, COVID-19 nedeniyle uçamayan filoların daha erken emekli olması öngörülüyor. Uçak Filosu Geri Dönüşüm Derneği (AFRA) önümüzdeki 20 yıl içinde 12 bin uçağın hizmet ömrünün dolacağını tahmin ediyor. Farklı kuruluşların tahminleriyle bu rakam 20 bine de ulaşabilir. Bu da uçak söküm ve yedek parça sektöründeki uzmanlara göre işlerdeki hacmi yakın bir dönemde çok hızlı artıracak, öte yandan parça fiyatlarını da düşürecek.
Fortune Business Insights’ın 10 Eylül’de yayımladığı raporunda ticari uçak söküm, parçalama ve geri dönüşüm sektörünün 2027 itibariyle 5,4 milyar dolar büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. Rapora göre sektörün 2019’daki büyüklüğü 4,57 milyar dolar. 2027 yılına kadar sektörün yıllık yüzde 7,36 büyümesi bekleniyor. Raporda COVID-19 nedeniyle emekliye artan uçak sayısının artması ve ucuz geri dönüştürülebilir malzemelerin bulunabilirliği ise büyümenin itici güçlerinden olacak. Reuters’a konuşan Oliver Wyman danışmanları ise yere indirilmiş uçakların kaderinin piyasa tarafından yakından izlendiğini ve yeniden kullanılabilecek parçalar için ‘talep tsunamisi’ yaşanmasını beklediklerini söylüyor.
2020’de 2 bin uçak söküme
Veri şirketi Cirium, 2016 yılında yılda 400 ila 500 uçağın söküme gittiğini, bu rakamın 2023 yılına kadar bine yükselmesini öngörüyor. Naveo Consultancy ise bu yıl 2 bin kadar uçağın emekliye ayrılacağını veya park edeceğini ve bir daha uçamayacağını öngörüyor. 2019’da bu rakam 680’di. Naveo Direktörü Richard Brown tüm bu uçakların hemen söküme gitmeyeceğini ve bazı havacılık şirketlerinin pazar koşullarının iyileşmesini bekleyebileceğini belirtiyor. Her yıl 40 ila 50 uçağın sökümünü gerçekleştiren İngiltere merkezli Air Salvage International ise pandemi başından bu yana normalden daha fazla uçağın söküm için kendilerine geldiğini aktarıyor.
27 bin uçağın emekliliği yaklaşıyor
Uçak söküm, parçalama ve geri dönüşüm sektörü giderek önem kazanıyor ve bu alanda küresel faliyet gösteren sektör kuruluşu Uçak Filoları Geri Dönüşüm Birliği (AFRA) sektörün önemli iki kuruluşu Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ile büyüyen uçak geri dönüşüm sektörüne ilişkin memorandum imzaladı. IATA ve ICAO’nun ortak raporuna göre gelecek 20 yılda 20 binden fazla uçak emekliye ayrılacak. Dünya üzerindeki ticari uçakların yüzde 20’den fazlası – yaklaşık 27 bin uçak – 20 yaşının üzerinde. Bir ticari uçağın ortalam emeklilik yaşı ise 26,5. Kargo uçaklarında ise bunun 32’ye yükseldiği belirtiliyor.
50 milyar dolarlık satış sonrası pazar
Raporda, 1980’lere kadar, ekonomik nedenlerle de uçakların söküme gönderilebildiği, ortalama 15 yılda uçakların hurdaya dönüştüğü belirtiliyor. Ancak bunun nedeni uçak halen teknik açıdan çalışıyor olsa da, uçağı söküp parçalarını satmak, işletmekten daha kârlı olduğundan şirketlerin uçağı emekli etmek istemesiydi. Şimdi ise giderek daha fazla uçağın yere indirilip söküme gönderilmesinin, yılda 3 milyar doları bulduğu düşünülen uçak parçası sektöründe fiyatları düşürebileceği belirtiliyor. Naveo Consultancy, uçak satış sonrası bakım, tamir ve onarım sektörünün 50 milyar dolar büyüklükte olduğunu, tahmin ediyor. Reuters’a konuşan bir sektör yöneticisi şu anda parça almaktan çekindiklerini, fiyatların yakın bir gelecekte çok fazla uçak söküme gideceğinden düşmesinden endişe ettiklerini belirtiyor.
