Bu yazımda, sizlere havacılıkta uçuş ekiplerinde yorgunluk konusunda yapılan bir çalışmadan bahsetmek istiyorum. Uzunca bir zamandır yapılmayan bir “YORGUNLUK” anketi hem pilotlar için ve hem de kabin personeli için Hava-Sen, Havacılık Tıbbı Derneği ve Havacılık ve Uzay Tıbbı Platformu’nun işbirliğiyle Kasım 2024 ayı içinde ayrı ayrı gerçekleştirildi.
Pilotlar Ne Kadar Yorgun?
Kasım 2024 boyunca yürütülen ankete 830 pilot katıldı. Verilere göre, katılımcıların büyük bir kısmı (%79) İstanbul, %6’sı ise Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan uçuş gerçekleştiriyor. Ankete göre, pilotların %66’sı uçuş sırasında orta veya daha yüksek düzeyde yorgunluk hissettiğini belirtiyor. Gece uçuşlarında bu oran %80’e kadar yükselerek kritik seviyelere ulaşıyor.
Güvenilir ve Anonim Veri Toplama Süreci
Araştırmanın güvenilirliğini sağlamak adına, sadece pilotların yanıtlayabileceği mesleki bilgiye dayalı doğrulama soruları ankete dahil edildiği ve sorulara yanlış cevap veren katılımcıların otomatik olarak değerlendirme dışında bırakıldığı belirtildi. Katılımcılar, yorgunluk seviyelerini 1 ile 7 arasında puanlayarak kişisel deneyimlerini paylaştı. Anketin anonim olarak gerçekleştirilmesi, pilotların içten ve samimi geri bildirim vermelerine olanak sağladı.
Uçuş Emniyetini Tehdit Eden Bir Unsur
Pilot yorgunluğu sadece bireysel bir sorun değil; uçuş emniyetini doğrudan etkileyen sistematik bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Kritik uçuş aşamalarında dikkat dağınıklığı ve tepki süresindeki gecikmeler, kazalara neden olabilecek riskleri artırıyor. Tarihte yorgunluğa bağlı uçuş kazalarının yaşandığı ve bu nedenle can kayıplarının meydana geldiği biliniyor.
Çözüm İçin Atılacak Adımlar
Uzmanlar, yorgunluğu azaltmak için uçuş planlamalarının biyolojik ritimlere uygun şekilde düzenlenmesini öneriyor. Gece uçuşlarının sınırlanması, minimum dinlenme sürelerinin artırılması ve “Unfit to Fly” uygulamalarının etkin hale getirilmesi, pilotların daha sağlıklı ve uçuş emniyeti ön plana alan şartlarda çalışmasını sağlayabilir.
Anket sonuçları, yorgunluğun pilotlar arasında yaygın ve ciddi bir sorun olduğunu gözler önüne seriyor. Güzel olan ikinci bir nokta ise, Hava-Sen Sendikasının bu anket analiz raporunu ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile paylaşmasıdır.
Havacılık otoritelerinin ve havayolu şirketlerinin, uçuş planlamalarını ve çalışma düzenlemelerini gözden geçirerek, uçuş emniyetini artıracak çözümleri hızla hayata geçirmesi gerekiyor. Yani uçuş emniyetinin en önemli unsuru olan PROAKTİF yaklaşım ile riskleri önceden belirlemek ve kazaların önüne geçebilmek için tedbirlerin ivedilikle alınması çok önem arz ediyor.
Şimdi, kokpit yorgunluk anketinden sonra, Hava-Sen’den kabin personeli için yapılan anketin sonuçlarını bekliyoruz.
Hava-Sen anket linkini aşağıda bulabilirsiniz. Daha detaylı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.
https://www.havasen.org.tr/
Hepinize emniyetli uçuşlar ve inişler diliyorum.
Sevgi ve saygılarımla.
İdris Elmas
Gerçekleştirdik çok önemli bir durum.Acilen önlem alınmalı. Yoksa sorumlular net önlem almadıkları için bedeller ise ağır olur.