Trabzon Havalimanı’nın geçmişten bu yana tartışılmasının en büyük nedeni komşu illere değil de oraya yapılmasıdır.
Trabzon’un en büyük ve en etkili sivil toplum kuruluşu olan Trabzonspor’un başarılı Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Ağaoğlu’nun “Trabzon’a yeni bir havalimanı değil, yeni spor tesisleri gerek” sözleri tartışmalara neden oldu.
Trabzon Havalimanı’nın geçmişten bu yana tartışılmasının en büyük nedeni komşu illere değil de oraya yapılmasıdır.
Havalimanı neden Trabzon’a yapıldı derseniz, sizi 1950’lı yılların ikinci yarısına götüreceğim.1950’de Demokrat Parti ezici çoğunlukla iktidara geldiğinde Cumhurbaşkanlığına DP’li Celal Bayar, Başbakanlığa da Adnan Menderes gelmiş ve 25 Kasım 1957’de 23’üncü ve son Menderes Hükümeti’ni kurmuştu. Bu hükümette Ulaştırma Bakanı olarak da Erzincan doğumlu, eski Hava Kuvvetleri Komutanlarından Fevzi Uçaner görev yapıyordu. Sivil havacılıkta ne yeterli sayıda uçak, ne de havaalanımız vardı. Ekonomi bozulmuş ama siyasette hala daha Demokrat Parti rüzgarı esiyordu.
CHP geleneğinden gelen Trabzon’da seçim sisteminin garabetiyle oyların yüzde 39.6’sını alan Demokratlar tam 12 milletvekili çıkarırken, oyların yüzde 36.8’ini alan CHP ise hiçbir milletvekili çıkaramadı. Milletvekillerinin tamamını alan Menderes Hükümeti Trabzonluları ödüllendirmek için yapımı 1949 yıllarına kadar giden, ancak ihtiyaçlara cevap vermeyen Trabzon Havaalanı’nı bitirip 1957 yılında görkemli bir törenle açar. Şehrin 5 km. doğusunda Pelitli yerleşim birimlerinin hemen altında, karayolunun kenarında kurulan ve 1987-1994 yılları arasında genişletme, bakım onarım çalışmaları biten tesise Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ‘havalimanı’ statüsü verme kararı alır.
Coğrafi olarak bir taraça üzerine kurulan havalimanının denizden yüksekliği 25 ile 30 metre arasındadır.
Hava ulaşımına 24 saat açık olan ve askeri amaçlarla da kullanılan Trabzon Havalimanı bölge ve kent ekonomisine yıllarca çok büyük katkı sağlamıştır.
Bir örnek vermek gerekirse Trabzon Havalimanı’ndan 2005 yılında 1 milyon 80 bin 689 yolcu yararlanırken, bunun yüzde 94.3’ünü dış hat yolcuları oluşturmuş, meydan aynı yıl iç, dış ve toplam yolcu trafiğinde 29 havalimanı arasında 6.7 ve 8’inci sırada yer almıştır.
23 bin 745 metrekare kapalı alana sahip olan ve 1 milyon 573 bin 353 m2’lik alan üzerine kurulu 65 yıllık havalimanında ne yazık ki halen 2 bin 600 m. uzunlukta ve 45 m. genişlikte bir pist bulunmakta.
Yıllarca tek havalimanı olarak bölgenin bütün illerine hizmet veren havalimanı Giresun-Ordu Havalimanı yapıldıktan sonra da yolcu sayısını arttırmıştır. Artık ihtiyaca rahatlıkla cevap verir, bu nedenle büyütülmesine gerek yok diye düşünenleri yanıltarak Rize-Artvin Havalimanı’ndan sonra da yoğunluğu devam etmiştir. Covid-19 pandemisinin etkisini sürdürdüğü 2020 yılında 14 bin 100 uçak trafiğiyle 1 milyon 740 bini iç hat olmak üzere 1 milyon 801 bin yolcu ağırlayan Trabzon Meydanı, 2021 yılında 21 bin uçak trafiğiyle 2 milyon 346 bini iç hat olmak üzere 2 milyon 642 bin yolcu ağırlama başarısı göstermiş. 2022 yılı Eylül sonu itibariyle 13 bini iç hat, 5 bin 600’ü de dış hat olmak üzere 18 bin 600 uçağı ağırlarken, 1 milyon 911 bini iç hat, 635 bini dış hat olmak üzere 2 milyon 546 bin yolcuyu misafir etme başarısını göstermiştir. Hem de iki yeni havalimanı açılmasına rağmen. Bu gerçeği iyi gören Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, (Burada bir hatayı düzeltmeliyiz ki, havalimanları yaptırma işi DHMİ’nin değil eski adı DLH olan Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) adlı birimin görevlerindendir. Şimdilerde bu genel müdürlüğe bağlı olan Hava Meydanları Altyapı Dairesi ve Hava Meydanları Üstyapı Dairesi sessiz ve yoğun bir çalışma sürdürüyor. Denizi doldurup 30 metre yükseklikteki birinci pist düzeyine getirecek zor ve zahmetli bir teknikle ortaya yeni (Sıfırdan başka bir yerde havalimanı yapılmıyor buna dikkatinizi çekerim) bir havalimanı çıkaracaklar. Trabzon kamuoyunun çok hassas olduğu Trabzonspor’un tesisleri bu havalimanı için gözden çıkarılacak.
Ahmet Başkan haklı olarak tesislerin istimlak edilmesine karşı çıkmıştır. Fakat Hükümet seçim öncesi halkın tepkisini çekmemek için Trabzonspor’a başka bir yerde tesisler için elbette arazi verecek ve konu ortak noktada çözümlenecektir.
Trabzon en çok turist alan iller arasında yer alırken, Trabzon Havalimanı da dış hat uçak ve yolcu trafiğinde rekorlara imza atıyor. Bu nedenle ikinci bir piste ve daha geniş uçak park yerine ve terminal binalarına sahip bir havalimanına artık çok gereklidir. Bu durum birinci pistin deniz tarafından erozyona uğramasını da çok kesin bir biçimde önleyecektir.
Trabzon’a yakışan yeni bir havalimanı ekonomiye de katkı sağlayacaktır.
Mutlu yarınlar Türkiye’m.
Trabzonspor arazisini Usta yönetimi vermiş
Yeni havalimanı da spor tesis de şart
Her konuda olduğu gibi havacılık sektöründe de duyum ve iddialar haber olmaya devam eder, ama gerçek bir gün geç de olsa yalın bir halde ortaya çıkar.
Takvim, 9 Şubat 2017’yı gösterdiğinde www.bagimsizhavacilar.com adlı haber sitesi şöyle bir haber yayınlar.
“Trabzonspor’a ait Mehmet Ali Yılmaz Tesisleri’nin DHMİ’ye devredilmesiyle kulübün 300 milyon lira gelir elde edeceği açıklandı. (Bu sırada Kulübün Başkanlığını Muharrem Usta yapmakta)
Bordo mavililerin yeni sezonda Şenol Güneş Spor Kompleksi’nde bulunan yeni tesislere taşınmasının ardından Mehmet Ali Yılmaz Tesisleri’nin Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi planlanıyor.
Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamada Trabzonspor’un bu yıl için ödemesi gereken 145 milyon TL net kısa vadeli ticari borçların Mehmet Ali Yılmaz Tesisleri’nin 300 milyon lira karşılığında DHMİ’ye devredilmesiyle ödeneceği belirtildi. DHMİ’den konuyla ilgili olarak herhangi bir açıklama yapılmadı.”
Aradan yıllar geçer ve 2022’nin Nisan ayında Trabzon Havalimanı’nın deniz dolgusuyla kuzeye doğru genişletilerek yeni bir havalimanı yapılacağı açıklanır.
Açıklamayı yapan AK Partili Trabzon Milletvekili Salih Cora, çalışmaların bir iki ay içinde netleşeceğini kaydederek bölgenin ilk ve en eski havalimanı olarak yıllık 3,5 milyon yolcuya hizmet veren Trabzon Havalimanı’nın tek pistiyle artık yetersiz kaldığını belirterek “Yeni bir havalimanı zaruretten kaynaklanmış olup, rantabl ve fizibil bir projedir. Trabzon bölgesine ve ülke ekonomisine katkı yapacak bu proje 2022 yılı yatırım programına Trabzon yeni havalimanı olarak girmiştir. Bu manada Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Adil Karaismailoğlu’na teşekkür ediyoruz, minnettarız” diye konuşmuş.
Konu böyle gelişmişken, geçen haftaya Trabzonspor Kulübü Başkanı Ahmet Ağaoğlu’nun Divan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşması damga vurdu.
(Fikrimi peşinen söylemem gerekirse, Trabzon’a hem yeni bir havalimanı hem de yeni spor tesisleri yapılması şarttır)
Kulübe ait arazinin havaalanına ikinci pist için kamulaştırılacağını belirten Ağaoğlu, “Bu şehrin yeni bir havalimanına değil yeni spor tesislerine ihtiyacı var. Trabzonspor’u böyle bir tesisten mahrum bırakmak ihanetlerin en büyüğüdür. Sonuna kadar direnç göstereceğim. Bunu başaramaz isem bırakır giderim.” diye bir yerlere ve de birilerine meydan okudu. Bu iddialı sözleri daha sonra Kulüp tarafından düzeltildi. Başkan’ın bilmediği veya çok iyi bildiği konular mı vardı? Neden böyle konuşmuştu?
Başkanın belki bilmediği ve o an aklına gelmeyen konuların başında girişte yazdığımız Trabzonspor’un 2017 yılında kendinden önceki Başkan Muharrem Usta yönetiminin KAP’a (Kamuyu Aydınlatma Platformu) DHMİ’den 300 milyon alıp, borçlarımızı öderiz diye açıklama yapması gelmekte.
Başkan’ın unuttuğu ikinci konu ise, bu yılın ilk Nisan ayında, yani başkanlığının sürdüğü bir sırada AK Partili bir vekilin Trabzon’a yeni bir havalimanının yapma zaruretinden kararlılıkla bahsetmesiydi.
Puzzle’ın parçalarını bir araya getirince gerçek ortaya çıkmaktadır. Başkan’dan önceki yönetim hem Kulübün borçlarını ödemek, hem de kasaya para koymak için KAP’a böyle bir taahhütte bulunmuş.
Belki başka bir konuya, başka birilerine kızmış olan Başkan Ağaoğlu’nun bu konuyu bir anda gündeme getirerek kimi veya kimleri hedef aldığı, kendisi bir açıklama yapana kadar sır kalacaktır.
Ahmet Başkan, şampiyonlukla taçlanan başarılardan sonra, Trabzonspor Kulübü Tesisleri’nin ellerinden alınmaması için gösterdiği tepkide yerden göğe kadar haklı, izlediği yöntemde ise yanlıştır.
Ayrıca, “Trabzon’un yeni havalimanına ihtiyacı yoktur” düşüncesine ise hiç katılmıyorum. İhtiyaç vardır, hem de çok.
musaalioglu@gmail.com