Popüler havacılık şirketi Airbus, 260 milyon dolarlık 330-800neo modelinden umduğunu bulamadı. Geniş gövdeli jet uçağından 2014 yılından bu yana sadece 15 adet satılabildi. Uganda Havayolları, Air Greenland, Kuveyt Havayolları ve Garuda Indonesia bu uçakları satın alan havayolu firmaları arasında yer alıyor. Bununla birlikte, oldukça gelişmiş teknik özelliklerine rağmen bu uçak, müşterilerin ilgisini çeşitli nedenlerle çekmiyor. Uzmanlar, ticari bir fiyasko olarak tarihe geçen Airbus 330-800neo’nun başarısızlığının ardındaki nedenleri açıkladı.
ŞİMDİYE KADAR YALNIZCA 15 TANE SATILDI
Avrupa merkezli çok uluslu bir havacılık şirketi olan Airbus genellikle uçak satarken sorun yaşamıyordu. Şirketin, özellikle geniş gövdeli uçakları, dünyanın her yerinde bulunabiliyor ve çok sayıda küresel havayolunun bel kemiğini oluşturuyor.
Ancak, Airbus A330neo model bir uçak müşterilerin ilgisini çekmedi. Airbus, bu modeli, rakip firma Boeing’in 87 Dreamliner’a karşı çıkardı. Fakat, 2014’te başlatılan A330neo programından bu yana Ekim 2021 itibariyle yalnızca 15 uçak satıldı.
Bununla birlikte Airbus, “A330ne”yu popüler A330 uçak ailesinin yükseltmesinin bir parçası olarak, A330-200’ün daha verimli bir versiyonu olacak şekilde tasarladı. Ticari bir başarı olan A330-200, 662 sipariş aldı ve müşterilere teslim edilen 647 uçaktan 598’i halen uçuyor.
Airbus, aynı zamanda yeni modelinde yakıt tüketimini ve emisyonları önceki nesil uçaklarına kıyasla yüzde 25 oranında azaltmaya yardımcı olduğunu söylediği Rolls-Royce Trent 7000 bir turbofan motor kullandı. Ayrıca verimliliğine yardımcı olmak amacıyla kompozit kanatçıklara sahip yeni kanatlar ekledi.
YALNICA 4 HAVAYOLU ŞİRKETİ SİPARİŞ ETTİ
Diğer taraftan, Daha verimli motorlara sahip olan A330-800neo, önceki modelin başarısını sürdürme şansına sahipti. Ancak, Kuwait Airways, Uganda Airlines, Air Greenland ve Gaurda Indonesia dahil olmak üzere A330-800neo için yalnızca dört havayolu siparişi verdi. Bu durum ise uçağı, Airbus’ın tarihindeki en az satan uçaklar arasına soktu.
TİCARİ BİR FİYASKO
Ardından, A330-800neo ticari bir fiyasko olarak tarihe geçti.
Business Insider’dan Thomas Pallini, Airbus’ın jeti Uganda Airlines’a sattığı Dubai Airshow 2021’de A330-800neo’yu inceledi.
Pallini, Airbus A330-800neo’nun, üç sınıflı bir konfigürasyonda 220 ile 260 arasında yolcu taşıyabileceğini belirtti. Uçağın business sınıfında ise toplam 20 koltuk sunulduğunu açıkladı. Ayrıca her koltuğun, uzun mesafeli uçuşlar için ideal olan doğrudan koridor erişimi ve tamamen düz durma özellikleri sunduğunu yazdı.
Pallini, “Kabinin kenarlarındaki koltuklar özel yolcular ve yalnız seyahat edenler için idealdir. Orta koridor koltukları ise çiftler veya refakatçileriyle seyahat edenler için uygun” açıklamasını yaptı.
BUSINESS CLASS YOLCULARI MAHREMİYET İSTİYOR
Bununla birlikte Pallini, havayolu şirketlerinin ikinci biniş kapısının ötesine geçerek business class kabinin kapasitesini artırabileceğini veya tekli koltuklar yerine çiftli koltuklar yerleştirebileceğini aktardı.
Ancak, yolcular mahremiyet ve koridor erişimi istediği için hava yolu şirketleri, eşleştirilmiş koltuklardan uzaklaşıyor. Bu nedenle, üç kabinli bir uçakla alanı en üst düzeye çıkarmak isteyen havayolları için, business class’ı ilk iki biniş kapısı arasında tutmak genellikle tercih edilen seçenek oluyor.
Diğer taraftan, 8 bin150 deniz mili menziline ulaşan A330-800neo’nun dünya üzerinde gidemediği çok fazla yer yok. Uganda Havayolları bu uçak ile ülkedeki Entebbe kentinden ABD’nin Batı Kıyısı’na ve Avustralya’nın doğu kıyısına kadar sefer düzenleyebilir.
MÜRETTEABAT İÇİN DİNLENME ODASI YOK
Ancak, şu anda Dubai uçağın Entebbe’den uçabildiği en uzak nokta. Uçakta bir mürettabat dinlenme alanının olmaması, A330-800neo’nun menzilini sınırlıyor. Uçakta, uçuş görevlileri için ayrılmış bir alan yerine, hem ekonomi sınıfı hem de işletme sınıfı kabinlerdeki koltukların mürettebatın dinlenmesi için ayrıldığı görülüyor.
NEDEN BAŞARISIZ OLDU?
Ancak, teknik özellikleri böylesine iyi olan bir uçağı neden daha fazla havayolu filosuna eklemiyor?
HAVAYOLLARI BÜYÜK UÇAĞI DAHA AVANTAJLI BULUYOR
Bu durumun A330-800neo için de geçerli olduğunu belirten Aboulafia, “Tüm küçültmeler, koltuk başına daha ağır maliyetle gelir. Çünkü daha büyük uçaklarla aynı yapıları, sistemleri ve motorları taşıyorlar, ancak daha az koltuk var. Küçültülmüş uçak, havayolları için ilk etapta daha az harcama yapmak anlamına gelse bile, daha az koltuklu bir uçak için benzer işletme maliyetlerini öderler” diye konuştu.
Diğer taraftan, A330-900neo, A330-800neo’dan yaklaşık 5 metre daha uzun bir kabinde, üç sınıflı bir konfigürasyonda yaklaşık 30 ilave koltuk sunuyor. Bu 5 metre havayoluna ek prim geliri sağlamak için çok daha fazla business class koltuğu barındırabilir.
Öte yandan, Aboulafia’ya göre Airbus’ın programı tamamen iptal etmeden önce A330-800neo’yu satmak için hala zamanı var. Çünkü, A330-900neo, uçak ailesindeki üretimi yıllarca açık tutacak oldukça büyük bir birikime sahip.