Değerli okurlar, enflasyon aldı başını gidiyor. Tut tutabilirsen…
İlk 9 ayda % 18’i geçti bile…Faizler % 25 civarında… Kredi faizleri % 40’ı geçti. İş kurmak istiyorsan alacağın kredinin fiyatı bu. Tut ki, kredi alıp iş kurdun. Üreteceğin mal ve hizmetin içinde kafadan maliyetin % 40 artacak demektir. O fiyattan satarsan enflasyona sen de katkı vereceksin ! Senin üretimin enflasyonu artıracak. Geçmişte % 18-% 20 ile aldığın kredi iki katına çıkmış. Bundan 6-7 ay önce burun kıvırdığın dandik arabalar bile bugün 100.000 lirayı geçmiş. “Param yok kredi ile alayım” desen sana fiyatı üç yılda 200.000 liraya gelecek. Çıkın sokaklara bakın, kiralık evler, satılık evler, hele hele dükkanlar zibil gibi… İnsanlar artık 2.500 TL kirasını ödeyemediği için evi boşaltıp daha uzak semtlerde 1.500-1.600 TL’ kirası olan evlere geçiyor. 1-2 ay sonra sıkıntının daha da büyüyeceği söyleniyor. Ocak’tan sonra ise enflasyonu dizginlemek zorlaşacak gibi görünüyor. 4 Kasım 2018 günü başlayacak İran ambargosu herhalde döviz kurlarını yine zıplatacak…
PİLOTLARA SESSİZ SEDASIZ ZAM
Biliyorsunuz, THY kokpitteki kan kaybını önlemek için Haziran ayı başında pilotların ücretlerine % 20 zam yapmıştı. Bunun % 9.17’si zaten 1 Temmuz günü verilmesi gereken Toplu İş Sözleşmesi(TİS) zammı olduğu için ekstradan aldıkları fark % 10’da kalmıştı. Türk lirasının değer kaybı devam edince yangına maşrapa ile su dökmekten farksız bu önlem de işe yaramadı. Pabucun pahalı olduğunu gören THY, ortaya karışık bir döviz+altın sepeti üzerinde çalışmaya başladı. O zaman uyarmış “Milli para diyen Ankara bu işe ne der?” diye sormuştuk. Biliyorsunuz ardından da dövizle ve dövize endeksli sözleşme yasağı geldi. Eli kolu bağlanan bayrak taşıyıcımız bu kez TL üzerinden bir zamda karar kıldı. % 30 civarında olacağı söylenen zam, sonunda pilot ücretlerine sessiz sedasız uygulanıverdi !
YATIRIMCIDAN SAKLANAN ZAM
Şimdi gel de sorma… Yahu arkadaş, suç mu işliyorsunuz, kara para mı aklıyorsunuz? Nedir bu gizlilik? Pilotlara zam yapıyorsunuz, iyi de yapıyorsunuz? Niye gizli saklı, anlamadım ki… Kaptanlar % 30 almış, F/O’lara da % 25 zam yapılmış. Bir de bunun üstüne döviz kurları düştü mü, al sana kaymaklı kadayıf… İki ay önce 20.000 TL alan bir FO o zaman / TL kur hesabı ile 2.850 dolar maaşa sahipken şimdi 25.000 TL aldığında 5.6 TL döviz kuru üzerinden 4.450 dolarlık bir maaşa yükselecek… Eğrisi doğrusuna denk gelmiş gibi görünüyor. Şimdi benim cevabını merak ettiğim iki soru var. Birincisi bu işi niye gizli yaptınız? Mesela basına niye duyurmadınız? Geçtim basını… Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) niye bildirmediniz.? Borsa kurallarına göre yatırımcı kararlarını etkileyen bir işlemden söz ediyoruz. Pilotların maaşlarının ortalama % 27.5 oranında artması ciddi bir olaydır. Çünkü pilotlar her ne kadar toplam personelin beşte birini oluşturuyorsa da, maaşlarının diğer personele göre fazla olduğu dikkate alındığında toplam personel giderleri içindeki payı % 60 seviyelerindedir. Dolayısı ile Personel giderlerini nereden baksanız % 20 oranında artırır. Tüm giderlere de etkisi % 5-% 6 civarında olur. Bu da karın düşmesi demektir. Demek ki neymiş, yatırımcıdan bilgi saklanarak gizli zam yapılmış.
ZAMBİYA DİYEREK SUBLİMİNAL MESAJ VERMEK…
Nereden mi çıkarıyorum bunu? Birader, 1 Haziran 2018 günü yaptığınız “mini zammı” KAP’a bildirmediniz mi? Hem de aynı gün bildirdiniz. Üstelik % 27.5 değil, reel olarak % 10 idi. Hatırlayın pilotlara % 20, diğerlerine % 10 zam verilmişti. Ama bu zammın % 9.17’lik kısmı zaten TÜFE dolayısı ile hak edilmişti. Ne kaldı geriye? Pilotlara gerçekten yapılan zam % 10.83 ya diğerlerine? % 0.83 (yazıyla binde 8) …Yani 3000 TL alan çalışana ayda 24 TL…Hergün yarım simit parası… Peki pilotlara yapılan % 27.5 ortalama zamma göre mini zam sayılacak bu artışla ilgili Hava İş ne yapmıştı? Tadil Protokolü imzalamış, üyelerine de iftiharla duyurmuştu ! Şimdi bu zammın neredeyse 3 katı artış yapılıyor, ortada ne tadil protokolü var ne Hava İş’ten duyuru ne de Borsa’ya-KAP’a açıklama? Ne iş beyler? Toplu İş Sözleşmesini geçtik, SPK’nın kurallarını da mı hiçe sayıyorsunuz? Toplam giderleri % 5 – % 6 artıran bu zam, Zambiya’ya sefer açılmasından daha mı önemsiz? Kelime mi kısa kaldı? ZAM olunca sus, ZAMBİYA olunca açıkla, öyle mi? İnanmayan baksın, THY, 12 Eylül günü KAP’a “Zambiya’ya sefer açacağını” duyurmuş ! Günahlarını almayalım, belki de Zambiya’nın zam’ını gören yetkili arkadaşlar bunu “zam” açıklaması olarak algılamış olabilirler. Ya da “zam demeyelim ama zammı da çaktırmadan duyuralım” deyip subliminal mesaj mı vermekti amaçları? Geçelim, burada sıkıntı ne? Akla gelen ilk ihtimal, diğer personelin bunu öğrenip homurdanmasının önüne geçmek…Yani iş barışının (daha da) bozulmaması için önlem almak… İkincisi, sadece havayolları değil diğer şirketlere de kötü(!) örnek olmamak…”Demek ki kriz var, baksana THY bile zam yaptı.” dedirtmemek… Belki de Ankara’nın tepkisinden çekinmişlerdir kimbilir?
THY PİLOTLARA TİS’TE ZAM VERECEK Mİ?
Gelelim ikinci soruya….Pilotlara 4 ay içinde ve iki taksitte % 40 zam yaptınız. Elinize sağlık da, Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde bu % 40’ı düşecek misiniz, düşmeyecek misiniz? Bu gidişle enflasyonun da yıllık % 25 civarında seyredeceği düşünüldüğünde “Ne zammı kardeşim, TÜFE % 25… Biz size % 40 verdik, Daha ne istiyorsunuz?” mu diyeceksiniz… Gerçekten merak ediyorum… Ama petrol fiyatlarının taş çatlasa % 40 artmasına karşın TÜİK’in açıklamasına göre bilet fiyatlarına bir yılda ortalama % 192 zam yaptığınızdan hiç söz etmeyeceksiniz…
İşte ince hesap yaparsanız, gideceğiniz yer çıkmaz sokaktır. Çalışanları birbirinden ayıran, birbirine hasım eden, birbirinin maaşında gözü olan insanlar haline getiren bir anlayış, iş barışını sağlayamaz, verimliliği artıramaz. İşine, işyerine sahip çıkma anlayışı, bağlılık, özveri falan hepsi lafta kalır… Tavşana kaç, tazıya tut politikası her zaman tutmaz, papaz da her gün pilav yemez. Gerçi papaz da gitti ya !
THY PİLOTLARA TİS’TE ZAM VERECEK Mİ?
