Değerli okurlar, Corona virüs belası her geçen gün şiddetini, etkisini ve yıkıcılığını artırıyor. Ticaret, ekonomi, turizm, havacılık felç olmuş durumda. Tüm dünya bu işi başlangıçta hafife almanın bedelini ödüyor. Dünyada bulaşmadığı ülke yok gibi. Hani imkan olsa da gitsek “orada virüs yokmuş” diyebileceğiniz ülke kalmadı. Zaten gitseniz bile büyük olasılıkla sokmazlar ülkeye sizi… Haritaya bakıp verilere de aldanmamak lazım. Bakıyorsunuz koca ülkede 3-5 tane vaka görülmüş, ölüm de yok…Mesela Sudan, Moritanya, Nepal ve Fiji’de vaka sayısı iki elin parmakları kadar. İnanalım mı? Eee test yapmazsan vaka da çıkmaz, ölümleri de diğer hastalık olarak kayda geçirirsen sorun çözülür ! Fas’ta, Cezayir’de, Mısır’da yaklaşık ortalama 3000, Tunus’ta 900 vaka bildirilmiş ama aynı kuşaktaki Libya’da sadece 50 vaka var !
İLK İŞARETLER OCAK SONUNDA GELDİ.
Virüs biliyorsunuz önce havacılığı vurdu. Çünkü virüsü bir yerden bir yere götüren ulaşım araçlarının başında uçaklar geliyor. Bu nedenle birçok ülke virüsün ilk görüldüğü Çin’e olan uçuşlarını hemen durdurdu. Mesela British Airways bu kararı aldı. American Airways, United Airlines, Cathay Pacific, Lion Air, Air Seoul, Finair ve Air India uçuşlarını durdurmasının ardından 29 Ocak 2020’de de Lufthansa uçuşları durdurduğunu açıkladı. Peki THY’miz ne yaptı? Lufthansa’nın uçuşlarını durdurduğu 29 Ocak günü “Corona virüsle ilgili gelişmeleri yakından takip ettiklerini” açıkladı. Ertesi gün ise, Çin uçuşlarında frekans azaltma uygulamasına gittiklerini duyurdu. Vee aradan 3 gün geçtikten sonra uçuşları durdurdu ! 29 Ocak günü önemli. Bakın Sağlık Bakanı Fahrettin Koca o gün ne açıklama yapmış? “Aksaray’da Çin’den gelmesi nedeniyle şüphelenilen hastanın test sonuçlarında koronavirüse rastlanmadı. Ayrıca Çin’deki vatandaşlarımızın hiçbirinde hastalık söz konusu değil. Vatandaşlarımızı güvenlik tedbirleri alarak ülkemize getirmek için gerekli başvuruları yaptık.” İlk işaret gelmiş belli ki. Sağlık Bakanı 31 Ocak günü bir açıklama daha yapıyor: “Çapa Tıp Fakültesi’nde 6 yaşındaki Çinli çocuğun genel durumu iyi. Hasta Çin’in Şangay şehrinden geldiği için tedbiren gözlem altına alınmıştır. Yapılan tahlillerde mevsimsel grip etkeni görülmüştür. Halkımız bakanlık açıklamaları dışındaki bilgilere itibar etmemeli.” Sonuçta gecikme ile de olsa THY seferleri durdurma kararı alıyor. Bu arada Çin’de durum nasıl seyretmiş. Lufthansa’nın uçuşları durdurduğu 29 Ocak günü Çin’de vaka sayısı 7813, ölüm ise 170… 2 gün sonra rakamlar % 50 civarında artıyor ve vaka sayısı 11.950’ye, ölü sayısı 259’a fırlıyor…
ABD’DE ISRAR EDEN THY
Benzer olay ABD uçuşlarında da yaşandı, hep birlikte izledik. THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, yeni havacılık uzmanımız Hakan Çelik’in programında 27 Mart tarihinden itibaren ABD’de sadece Newyork ve Washington’a uçacaklarını söylüyor. Bakın bu açıklamanın yapıldığı 22 Mart tarihinde New York’ta vaka sayısı yaklaşık 10.000 ! Neyse ki, bu yanlıştan dönüldü ve ABD uçuşları da iptal edildi. Şu anda ABD’nin ve New York’un halini görüyorsunuz. Dünyada 1. Sıraya yükseldiler ! 13 Mart günü, o tarihteki Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan; Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç ve Hollanda’ya uçuşların tek taraflı olarak durdurulduğunu, 16 Mart’ta da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, uçuş yasağı konulan ülkelere Mısır, İngiltere, İrlanda, İsviçre, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin eklendiğini duyurdu. 21 Mart’ta ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 46 ülkeye daha uçuşların durdurulduğunu açıkladı. Böylece toplamda 68 ülkeyle hava ilişkileri kesilmiş oldu. 27 Mart günü ise tüm uçuşların durdurulduğu açıklandı.
MERHUM KAPTANLARIN SON UÇUŞLARI AÇIKLANMALI !
Tarihlere dikkat ederseniz Çin’i hariç tutarsak ülkemizde tüm havacılık operasyonlarının sıfırlanma süresi 14 gün… Bu 14 günde kaç bin kişi ülkemiz uçakları ile geldi? Kaçı elini kolunu sallaya sallaya ülkeye girdi? Meydanda ateş ölçmek yetti mi? Uçağa binmeden birkaç saat önce Roma’da, Londra’da, Madrid’de iken takside, metroda, havalimanında virüsü kapan bir yolcunun hepi topu 4-5 saat sonra İstanbul’da ateşini ölçerek yakalamak mümkün olabilir miydi? Öyle ya, bu lanet virüsün ilk 3 gün sadece halsizlik yaptığı, 4 veya 5. Günden itibaren ateş olayının başladığı haftalardır bizlere ezberletilmedi mi? Geçtim. Ülkedeki Covid vakalarının başlangıcının yurtdışı temaslı olduğu açıklandığına göre, bu yolcuları getiren uçuş ekiplerinin halini soran oldu mu? Mesela geçtiğimiz günlerde vefat eden Mehmet Ali Kılıç kaptanın daha önce bir kalp ameliyatı olduğu, sertifikasında OML kısıtı işlendiği bilindiğine göre, Kılıç kaptanın Mart sonunda İngiltere’ye neden gönderildiğini THY açıklar mı acaba? Yine 31 Mart günü panik halinde, tüm 60 yaş üstü kaptanların ve OML, SIC kısıtlı pilotların ücretsiz izne çıkarılmasında Kılıç kaptanın durumunun bir etkisi olmuş mudur? Aynı şekilde Gündoğdu kaptanın en son nereye gönderildiği de açıklanmalı… Bu arada hastalığı kapıp ayakta geçiren ancak taşıyıcı durumunda olan kaç THY veya diğer havayolu personeli var, bunu da açıklasalar da bilsek… THY yönetiminin, çalışanlarını gaza getirmek ve aidiyet duygularını pekiştirmek için çok kullandığı bir slogan vardır: “Biz bir aileyiz. THY ailesi…” İyi de bir insan ailesindeki bireylerin sağlık durumu nedir, virüsten onları nasıl korurum, virüs kapan var mıdır, diye düşünmez ve endişelenmez mi? Milyarlarca liralık havayolu şirketlerimiz, bir veya birkaç hastane ile anlaşıp öncelik uçuş ekiplerinde olmak üzere çalışanlarını teste tutup akciğer tomografilerini çektirip tabloyu net olarak göremez mi? Hatta sigorta şirketleri ile görüşüp bunu en az maliyetle halledemez mi?
ÇALIŞAN CAN, HAVA İŞ KREDİ DERDİNDE !
Bakın kargo operasyonları tam gaz devam ediyor. Elinde böyle bir veri olmayan THY veya diğer şirketler uçuş ekiplerini nasıl seçiyor, anlamak mümkün değil. Sahi bu şirketin Sağlık Müdürlüğü yok mu ? Ne iş yapar Sağlık Müdürü? Şu anda en fazla öne çıkması ve hergün çalışanları bilgilendirmesi gereken bu arkadaş ortada yok ! Bu konuda tek dişe dokunur çıkış yine Hava-Sen’den geldi. Çok basit önlemlerle uçucu personelin sağlığının korunabileceğini belirtti. Bakalım Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü bu çağrıya nasıl cevap verecek? Yetkili sendika deseniz onlar bankalarla görüşüyor ! Size ucuz kredi bulma derdindeler. İyi de, 3-5 ay maaş alamayacak, ama daha önemlisi virüs kontrol altına alındıktan sonra işten atılıp atılmayacağı belli olmayan çalışanlara kim kredi verir, o da ayrı mesele…
Evet, yaklaşık 20-25 günlük bir süreçte kendi başına karar veremeyen, başka havayollarının peşine takılan, Bakanlıklar yasaklayana kadar “kısa günün karı” diyerek ha babam de babam sefer yapan bayrak taşıyıcımızın böylece hem uçuş ekiplerini riske ettiğini hem de ülkeye virüs taşıyan yüzlerce, binlerce yolcuyu taşıdığını söyleyenler haksız sayılabilir mi? Aynı tespitler, diğer havayolu işletmelerimiz için de geçerli tabii ki… Tüm bunlar henüz tazeliğini korurken bir de baktık THY tahliye seferlerine başlamış ! Haa, salgın dolayısı ile yurtdışında mahsur kalan ve ülkesine dönemeyen yurttaşlarımız, öğrencilerimiz varsa gerekli tedbirleri alarak Türkiye’ye getirilmesinde sorun yok. Tabii ki esas sıkıntı, Nisan sonu gelip Mayıs sonu dönecek şekilde bilet alanlar yani bayramcılar ! THY bunların oranını açıklamak zorunda… Varsa böyle bir durum, aldıkları biletlere bakın görürsünüz. Neyse biz tahliye operasyonunu düşünürken THY’mizden bir sürpriz daha geldi. THY’nin 20 Mayıs’tan itibaren hastalığın yıkım etkisi gösterdiği İtalya, İngiltere ve İspanya başta olmak üzere seferleri satışa açtı. Bizdeki virüsler yetmiyormuş gibi virüs ithaline devam mı edilecek? Yazık, toplum sağlığı ciddi tehdit altındayken bu nasıl bir para hırsıdır, anlamak mümkün değil… Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 27 Mart günü açıkladığı ve ne zaman biteceği belirtilmeyen “tüm yurtdışı uçuşların durdurulduğuna” ilişkin kararı devam ederken THY nasıl olup da 20 Mayıs’tan itibaren uçuşlara başlayacağını ilan edebiliyor, onu da anlamak mümkün değil…