Değerli okurlar, son iki haftadır yaşadığımız terör saldırıları gerçekten kimyamızı daha da bozdu. Gencecik çocuklar katledildi. Ne diyelim Tanrı beterinden korusun. Bu vesile ile bugüne kadar teröre kurban verdiğimiz tüm yurttaşlarımıza Tanrı’dan rahmet , gazilerimize ve yaralılarımıza acil şifalar ve bundan sonraki yaşamlarında huzurlu, mutlu ve sağlıklı günler diliyorum. Artan terör saldırıları doğal olarak turizmi ve sivil havacılık sektörünü de vuruyor. Cruise gemileri artık planlarından Türkiye limanlarını çıkarmaya başladı. Alitalia’dan sonra Swiss de ülkemize olan uçuşlarını iptal etti. Böyle giderse, ülkemiz turizmi ve turizme bağlı ekmek yiyen yüzbinlerce insan zarar görmeye devam edecek. Bu çerçevede, tüm havacılık işletmeleri kendilerine göre önlem alıyor. THY gibi bazıları ise endazenin topuzunu kaçırmış durumda.
NE DEDİYSEK O…
Geçen hafta, ilk kez airlinehaber’in ortaya çıkardığı, THY İnsan Kaynakları Başkanı Mehmet Yılmaz’ın şirkette görevli diğer Başkanlara gönderdiği bir mail üzerine yazmış ve THY personelini bekleyen tuzaklara dikkat çekmeye çalışmıştım. Sağolsun THY beni yalancı çıkarmadı ve personele gönderdiği mail ile niyetini ortaya koydu. Öncelikle, acele ile yazıldığı belli olan, İnsan Kaynakları Başkanının mailindeki tarih hatası düzeltilmiş. Kutlarım…Hatırlarsanız, Mehmet Yılmaz’ın mailinde 25 Aralık tarihine kadar başvurulması isteniyordu. Sonunda biri akıl edip takvime bakmış herhalde ki, Pazar gününe denk gelen son başvuru tarihi 23 Aralık Cuma olarak değiştirilmiş.
THY’DEN MAAŞSIZ EMEKLİLİK İTİRAFI
THY’nin “şartları tutan” her personele gönderdiği mail, Soru-cevap olarak hazırlanmış. En can alıcı soru da başta sorulmuş: “ Teşvik uygulamasının amacı nedir?” Metni hazırlayan arkadaşa bravo…Konuya doğrudan girmiş… Cevap ise son derece çarpıcı ve geçen hafta yazdıklarımızı doğrular cinsten:
“Emekli aylığının bağlanması için istenilen yaş koşulunu henüz sağlayamayan Siz değerli çalışanlarımızın kendi talepleri doğrultusunda ayrılmak istemeleri halinde ek menfaatler sağlayarak ilave haklardan faydalandırılmasına imkan sağlamaktır.”
Demek ki neymiş? Milli havayolumuz, henüz emekli maaşına hak kazanamayan çalışanlarını kapıya koymak için bir parmak bal hazırlamış. Operasyonun diğer amacı da aslında eski personeli tasfiye etmek…Çünkü, 15 yıl kıdem ve 3600 prim ödeme gün sayısını karşılayanlar için getirilen bu yasal düzenleme sigortalılık başlangıcı 1999’dan önce olanları kapsıyor. Yani başka bir yerde çalışma geçmişiniz yok ise, gözünüzü THY’de açtı iseniz potansiyel “maaşsız emekli” adayısınız. Örneğin, 1993 yılında 25 yaşında iken THY’ye giren bir erkek çalışan, 2016 yılının sonunda 15 yıl+3600 gün kuralına göre işleme alındığında; sadece prim ödeme gün sayısını tutturabilecek. Ücretsiz izin, grev vb devamsızlıkları yoksa 23 yılda 8.000 günü geçmiş olacak. Peki gerekli hizmet yılını yani 25 yılı ne zaman dolduracak? 2018’de… Maaş almak için hangi yılı bekleyecek? 54 yaşını dolduracağı 2022 yılını… Hele bu arkadaşımız 48 yaşında işten ayrıldığı için başka iş de bulamazsa 8.000 günle daha düşük emekli maaşına da razı olacak…
45 YAŞINDAKİ İNSAN NASIL YENİ İŞ BULACAK?
İşte biz bu sisteme itiraz ettik…İnsanları, ekonominin kötüye gittiği, sivil havacılıkta iş bulacakları alternatif şirketlerin de krizden etkilendiği bir ortamda kapıya koymayın dedik. Vereceğiniz 3-4 maaş ekstra para birkaç ayda biter, bu insanlar ev kiralarını bile ödeyemez hale gelirler, dedik. Kabaca 40-50 yaş aralığındaki insanları böyle “teşvik ederek” atarsanız, bu insanlar bu yaşta başka iş bulamazlar, dedik..Dinletemedik. Okuyanlar yanlış anlamasın, insanları işten atmaya, işten ayrılmaya teşvik etmeye tamamen karşıyım ama 30 yaşındaki bir insanı işten çıkartırsanız, yaşamının geri kalanında yeni bir iş, yeni bir düzen kurabilir. Ya 45 yaşındaki insan nasıl yeni bir iş bulacak?
ESKİ PERSONELİ TASFİYE Mİ EDECEKLER?
Yukarıda bu teşvik uygulamasının altında “eski personeli tasfiye” niyetinin de olduğundan bahsettik. Gerçekten de, uygulama 1999 yılından önce girenleri kapsadığı için böyle düşünmek çok da uçuk değil… Yani 1990’da da girseniz bu işleme tabi tutulacaksınız. Şimdi bazı okurların aklına şöyle bir soru gelebilir. 2003’den sonra girenler için bu uygulama geçerli değil mi? Eğer 1999 yılından önce başka bir işyerinde çalışırken 2003-2006 arası THY’ye giren personel de bu uygulamadan etkilenecek. Çünkü, sadece 15 yıl sigortalılık değil aynı zamanda 10 yıl da THY’de çalışma şartı aranıyor. Dolayısı ile, 2006’dan sonra THY’ye girenlerin henüz THY’deki kıdemi 10 yılı bulmadığından otomatik olarak kapsam dışına çıkıyorlar. Özetle, 1999’dan önce bir başka işyerinde veya işyerlerinde sigortalı olan 2003-2006 arası da THY’ye girenler bu “haktan” yararlanabilecekler. Merak ediyorum, bu operasyon bittiğinde emekliliğe teşvik edilen veya ikaleye razı edilen kaç çalışan 2003-2006 arası işe girenlerden olacak? THY açıklarsa öğreniriz.
BAŞVURMAZSANIZ VALLA BİRŞEY YAPMAYACAĞIZ !
Mailde dikkat çeken diğer bir soru “Bu uygulama için başvurmazsam halim nice olur?” sorusu… Değerli THY yönetimi cevabında yüreklere su serpiyor:
“Teşvik kapsamında işten ayrılmak istemeyen çalışanlarımıza herhangi bir işlem/yaptırım uygulanmayacak, tercih yapmaya zorlandırılmayacaktır. Durumunuzda değişiklik olmayacağından aynı koşullarda çalışmaya devam edebilirsiniz.”
Hadi yine iyisiniz, zorlama yok, istemiyorsan devam et, diyor alicenap THY yönetimi…Peki gerçekten öyle mi? Birkaç ay için bir yorum yapamam. Çünkü bu mailden hemen 1-2 ay sonra “başvurmayanları işten atmak” İş Mahkemesinde açılacak davayı kaybetmek demektir THY açısından. O nedenle biraz bekleyecek ve başvuru yapmayanları teker teker avlamaya başlayacaktır. Peki çalışanın kazancı ne olacaktır böyle bir durumda? Öncelikle 1 Ocak’ta Kıdem Tazminatı tavanındaki yaklaşık yıl başına 160.-TL artıştan yararlanacak, ayrıca % 4’lük Toplu Sözleşme zammı ücretlere yansıyacaktır. Bu arada unutmadan değerli THY yöneticileri beni brüt-net ücret konusunda da yanıltmamışlar…Maildeki hesaplamalarda, 31.12.2106 itibariyle ilişiğin kesileceği ve kesintilerin % 30’u bulacağı belirtilmiş.. Oysa 1 Ocak’tan sonra Gelir Vergisi sıfırlanacağı için % 15’den başlayan dilimlerde daha az vergi ödeyecek çalışanlar..
KAPI GÖSTERİLEN ÇALIŞAN NE YAPMALI?
Hafta içinde airlinehaber’e çok sayıda mail geldi. Sanki sendika bizmişiz gibi… Sendikası inşaat işlerine merak salmış çaresiz çalışanlar “ne yapalım?” diyorlardı. Öncelikle, herkesin özel durumunu bilmemiz mümkün değil, genel bir toparlama yapalım.
1- Temel ilke, çalışabildiğiniz kadar çalışın. Piyasa giderek kötüleşiyor, dışarıda iş yok…
2-Emekli Maaşına hak kazandıracak üç kriteri (hizmet yılı, prim günü ve yaş) karşılasanız bile şirkette kalmaya çaba gösterin. Sizi atmak istediklerinde emekli dilekçesi verirsiniz.
3-Pass bilet gereksiniminiz varsa hizmet yılı (kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl) ve yaşı sağlamışsanız ayrılmayın. En kötü birkaç ay sonra savunma isterler, siz de emekli dilekçesi verir, maaş için dışarıda beklersiniz ancak pass hakkına kavuşursunuz.
4-İkalede pass hakkı da olmadığı için yakınından bile geçmeyin. En kötü olasılık işinize tazminatlı olarak son verirler, siz de açacağınız davayı kazanırsanız, 6 maaş değil 10- 12 maaş kazanırsınız. Kıdem ve İhbarı da alacağınız için en az 4 (hatta 6)maaş da kara geçersiniz, işten çıkartılana kadar çalıştığınız aylar da yanınıza kar kalır…
İKALE ŞARTLARINI KİM DEĞİŞTİRDİ?
Söz İkaleden açılmışken ikalenin Toplu iş Sözleşmesi ile belirlenen koşullarının değiştirildiği anlaşılıyor. Acaba THY tek taraflı olarak bu değişikliği yaparken Hava İş Sendikasına danıştı mı? Danıştı ise, sendika bu işe ne dedi? Veya “madem ikaleyi kolaylaştırıyorsunuz, bir defaya mahsus pass hakkı da tanıyın.” Neden demedi? Bu işler Sendika ile oturup karara bağlanır. Adı üstünde “Toplu görüşme ve sözleşme.”… Vekaletim sende eyyy Sendika yönetimi, çıkarlarımı korusana….Nerdeeee?…. Varsa yoksa inşaat… Çalışan perişan, sendikaya ne? Yiyelim kebapları, seçelim inşaatın karolarını…Ondan sonra da verelim reklamları “3. Havalimanına yakın lokasyonda nezih bir sitede siz de yer almak istemez misiniz? HAVA İŞ İnşaat ve Gayrimenkul…” Ne diyeyim, bu yönetime sendikayı teslim edenler utansın !
KAPI GÖSTERİLEN THY ÇALIŞANI NE YAPMALI
