TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, Türkiye’nin ilk 5. nesil jeti Kaan’la ilgili olarak, ‘Süpersonik uçuyor. Füzelerden kaçmak için birinci yanma odasının çalışması yeterli. Sesin üzerinde uzun süre uçuyor, manevra yapıyor ve füze fırlatıyor. Bu farklı bir dünya.’ dedi.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, CNN Türk’te açıklamalarda bulundu. “Kaan kralların kralı…” diyen Temel Kotil açıklamalarında;
“Dünya Kaan’ı biliyor. Bu uçağı çok severek alacaklar. Savaş uçakları hava sahasını korumak içindir. Milli Muharip Uçak demek o ülke için en önemli uçak demek. Şu an bizim için en önemlisi F-16’lar. Bunların düşmanları yok etmesi gerekiyor. Bu uçakların üzerindeki elektronik savaş sistemleri bütün etrafı dinler. Birkaç tane radar var üzerinde. Radar uzak mesafeyi görürse angaje olabiliyor. Uzaktan görürse radar, hedef belirleyip gidip vurabiliyorlar. Bunun için büyük bir motor var. Süpersonik uçuyor. Uçaklar füzelerden kaçabilmek için ikinci yanma odasını çalıştırır. 5. nesilde ikinci yanma odasını çalıştırmaya gerek yok. Bu süpersonik uçuyor. Füzelerden kaçmak için birinci yanma odasının çalışması yeterli. Sesin üzerinde uzun süre uçuyor, manevra yapıyor ve füze fırlatıyor. Bu farklı bir dünya.
‘GÖKBEY’DEN BİN TANE SATACAĞIZ’
“Rusya, Çin nerelerde oynuyorsa biz orada oynuyoruz. Bu uçağı gencecik çocuklar yapıyor. Bunun içinde bir sürü bilgisayar var. Hürkuş yaptığımız ilk uçağımız. Yurt dışına ihracatı da yapıldı. Paralarımızı aldık. Kanopisi var. Pilotun bulunduğu yere kanopi deniyor. İyi yapılması, kuş çarpınca kırılmaması lazım. Bunun etrafında conta var. 2016’da parasını ödediğimiz halde İsviçre’den conta gelmedi Hürkuş için. Kaan’da bunu biz yapıyoruz.
“Gökbey bizim yüzde 100 özgün helikopterimiz. Bu projeye başladığımızda bir Alman şirketiyle anlaştık. ‘Dişli kutusunu yapacaksınız.’ dedik. ‘Tamam.’ dediler ama yapmadılar. Biz kendi dişli kutumuzu yapıp ilk uçuşumuzu yaptıktan sonra Almanya’dan dişli kutumuz geldi. Bunun transmisyonunu Türk ekibimiz yaptı. TUSAŞ’ta 15 bin kişi çalışıyor. Bu 6 tonluk bir helikopter. Jandarmaya teslim ediyoruz. Şehirler arası gidip geliyor. Biz bunlardan çok satacağız. Bin tane satacağız.
‘KAAN’A TALEPLER VAR’
“Kaan’ın motorlu yerli olacak. Şu an motor tasarlanıyor. 2028’de kendi motorumuzu takacağız. Zaten yüzde 100 yerli olmayınca yaptırmıyorlar. Bunlar resmi ambargo olmuyor ama firma bir şekilde sizi geciktiriyor. Siz bir savunma sistemi yapıyorsanız, sizin insanınız üretmeli, tasarımını yapmalı yoksa yarı yolda bırakırlar. 2028 içinde 20 tane teslim edeceğiz. Sonra ayda 2 tane 2 tane yapacağız. İlk uçuşu aralık ayında yapacak. Kaan’a talepler var ama stratejik ürün olduğu için devletin izin vermesi lazım. 1500 mühendis Kaan için çalışıyor. 2017’de aktif olarak proje başladı, 2010’da fikirsel olarak başladı. Kontratı 2016’da imzaladık, 2017’de başladık ve buraya kadar geldik. Tasarım aşaması 3 yıl aldı. Tasarım bittikten sonra testler oldu. 1 yıl imalatı sürdü. İmalatçılar çok çabuk çıkardı. Ürün çıkınca mühendislerin temposu arttı. Çünkü inanç arttı. Yaş ortalamamız 30’un altında.
‘SİMÜLATÖRÜNÜ HAVELSAN YAPTI’
“TUSAŞ olarak çok büyük para harcıyoruz. Allah devletimizden razı olsun. Para doğru yere gidiyor. İlk olarak simülatörünü yapıyoruz. Simülatörünü HAVELSAN yaptı. Simülatörlere teste geliyorlar NATO’dan. TUSAŞ’a NATO üyesi bir ülkenin Genelkurmay Başkanı geldi. ‘Nasıl bu kadar hızlı yapıyorsunuz görmek için geldim.’ dedi. Ben de ‘Bizim gençlerimiz yapıyor. Sizin gençler finansa yönelsin, biz uçak yapar satarız, paramızı da alırız.’ dedim.
‘BU ARTIK BİR EKOSİSTEM HALİNE DÖNÜŞTÜ’
“Türkiye topyekûn olarak bir çok şirketle dünyada olan bir çok silah sistemi yapıyor. Biz gözüken her şeyi yapıyoruz, amacımız gözükmeyeni yapmak. Türkiye TUSAŞ özelinde, özel şirketler özelinde alt yapı işini bitirdi. Bu artık bir ekosistem haline dönüştü. Savunma sanayinde, şirketler arasında rekabet yapmamak gerekiyor. Bir Türk şirketi bir ürün yapıyorsa, ben onun yapamadığını yaparım. Burada ihracat sanayinden alacağımız pasta payı önemli.
‘ABD, RUSYA, ÇİN SONRA TÜRKİYE GELİYOR’
“Savunma Sanayi İcra Komitesi var. Başkanı Sayın Cumhurbaşkanımız, kararlar orada verilir. En başı da Sayın Cumhurbaşkanımızın 2004’te verdiği kararlardır. Şu an bile orada karar verdiğimiz projeleri yapıyoruz. Savunma Savunma Başkanlığı bunu bize ihtiyaç olarak veriyor. Bu ürünler yalnızca bir ülke için geliştirilmezler. Başkanlık bizden teklifleri alıyor. Türk firmaların yurt dışına satışı hedeflemesi gerekiyor. TUSAŞ olarak hedefimiz 2028’de Türkiye’ye 10 milyar dolar getirmek. ABD, Rusya, Çin sonra Türkiye geliyor ihracatta. Savunma sanayinde Türkiye bir oyuncu oldu. Daha büyük oyuncu olması gerekiyor.”
