Türkiye’nin en sıcak gündemlerinden biri olan Doğu Akdeniz’de yeni gelişmelerle sular ısınmaya devam ediyor. Yunanistan’ın Suudi Arabistan ve İsrail’le attığı yeni adımları Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal ve Siyaset Bilimci Prof. Dr. Barış Doster, Sputnik için değerlendirdi.
Yunan medyası, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın emriyle çok sayıda F-15 jetinin, Doğu Akdeniz’de bir tatbikata katılması için Girit’teki Suda Üssü’ne geleceğini iddia etti. İsrail Savunma Bakanlığı da Yunanistan’ın İsrail ile yapacağı 1,68 milyar dolarlık 20 yıl süreli savunma anlaşmasını onayladığını açıkladı. Anlaşma kapsamında İsrail’den eğitim uçağı alınması ve bu ülkeden bir firmanın Yunanistan’da uçuş okulu açması yer alıyor.
‘Doğu Akdeniz’e sahildar olmayan ülkelerin de Türkiye’ye karşı konumlanıyor’
Prof. Dr. Barış Doster, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yalnızlığından hem Yunanistan ve Güney Kıbrıs ikilisinin faydalandığını hem de bunu fırsat bilen Suudi Arabistan’ın öncülük ettiği Körfez’deki Arap ülkeleri ve Mısır’ın Türkiye’yi daha da sıkıştırdığını söylüyor. Doğu Akdeniz’e sahildar olmayan ülkelerin de Türkiye’ye karşı konumlandığını ifade eden Doster, ‘ABD ve AB emperyalizminin bu gelişmeleri desteklediği’ görüşünde. Türkiye karşıtı cephenin genişlemesinin İsrail’i ‘ziyadesiyle mutlu ettiğini ve Türkiye’yi fazlasıyla yalnızlaştırdığını’ söyleyen Doster, “Suudi Arabistan hem Türkiye karşıtı hamlelerle hem İsrail ile daha da yakınlaşarak aynı zamanda İran karşısındaki cephesini de güçlendirmiş oluyor” diyor.
‘Amaç Türkiye’ye karşı bir gövde gösterisi yapmak’
Doster’e göre, Suudi Arabistan, Sunni Arap dünyasının liderliğine oynuyor. Doster, bu konuda şunları söylüyor: “Suudi Arabistan hem ABD’nin bölgede önemli bir müttefiki olarak hem de Türkiye’yi yalnızlaştırma hamlelerinden cesaret bulmuş olduğundan Doğu Akdeniz’de Türkiye karşıtı bütün hamlelerde Yunanistan ve Güney Kıbrıs ikilisini destekliyor. Her ne kadar kendisinin nitelikli askeri personeli olmasa da dünyada envanterinde çok fazla ABD yapımı savaş uçağı bulunduran bir devlet olarak Girit’e uçak yolluyor. Çünkü burada asıl amaç, Türkiye’ye karşı bir gövde gösterisi yapmak.” ABD’nin dış politikasının ve özellikle de Ortadoğu’daki çıkarlarının Biden geldiğinde de değişmeyeceğini ifade eden Doster, “Suudi Arabistan’ın bu hamlesinde Biden’a uyum sağlama ve onunla ‘birlikte çalışacağız’ mesajı da var” dedi.
‘Türkiye ilişkilerini onarmalı’
Peki, İsrail ve Yunanistan arasındaki savunma anlaşması nasıl yorumlanmalı? Doster’e göre, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yalnızlaşması manevra alanını ve etkinliğini de daraltıyor. “Türkiye hayli gecikmiş olarak Libya ile attığı doğru adımın devamını getirmeli ve Akdeniz’de sahildar diğer ülkelerle de muhakkak ilişkilerini onarmaya çalışmalı” diyen Doster, buna Suriye, Mısır ve İsrail’in de bu ülkeler arasında olması gerektiğini belirtiyor. Bu adımların hem karşılıklı kazanç sağlayacağının hem de ABD ve AB gibi bölge dışı güçlerin müdahalesini kısıtlayacağının altını çiziyor.
‘Suudi Arabistan’ın Doğu Akdeniz’de doğrudan bir çıkarı yok’
ORSAM Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal da Suudi Arabistan’ın Girit’e uçak göndermesinin Türkiye’ye karşı iyi niyet beslemediğinin bir işareti olarak algılanması gerektiğini düşünüyor. Biden’ın göreve gelmesi ile sürecin daha da netleşeceğini ifade eden Uysal, sözlerine Suudi Arabistan’ın Türkiye’ye karşı tavrında bir tercih yapması gerekebileceğini de ekliyor. Suudi Arabistan’ın Doğu Akdeniz’de doğrudan bir çıkarı olmadığını kaydeden Uysal, bu hamlenin iyi niyete sığan bir durum olmadığını da belirtiyor ve “Yemen’de perişan olmuş bir Suudi Arabistan’ın Girit’te Yunanistan’a destek olması veya böyle bir görüntü vermesinin ne faydası var anlamak zor. Çok mantıksız buluyorum” diyor.
Yunanistan Bayraktar TB2 SİHA’lara karşı üç silahlanma programını hayata geçirecek
Flaş iddia! Suudi F-15’leri Türkiye’ye karşı Girit’e geliyor