Skorsky kazası ile ilgili yazımından sonra tarafıma gelen ve isminin kesinlikle yayınlanmamasını ve gizli kalmasını isteyen kaza kırım uzmanından gelen mail deki çok önemli bir bölümü sizlerle paylaşmak istiyorum.
İşte o mail deki inanılmaz iddia;
Bahse konu olan kazada hayatını kaybeden ve anılarını zihnimde yaşattığım arkadaşımın hatırasına ve adına beslediğim saygı çerçevesinde bilgilerin değerlendirilmesini rica ederim.
Söz konusu kazada kırıma uğrayan Skorsky S70, veya Askeri tabirle UH-60 tipi helikopterlerinin kuyruk bölgesinde dizayn edilen ve Yatay Stablize olarak tabir edilen kumanda yüzeyi, sürate duyarlı olarak otomatik hareket özelliğine sahiptir.
Gerek arızadan, gerekse malzeme yorgunluğu, isabet alma gibi çeşitli müdahaleler sonucu bu yüzeye kumanda eden actuator’ ün işlevini yitirmesi durumunda balina kuyruğu kadar büyük olan bu aerodinamik parça aşağıya düşerek helikopteri burun üstü aşağıya hareket etmek mecburiyetinde bırakır. Hatta bu parça, helikopterin irtifa ve süratine bağlı olarak, sol yana yatmış U harfi gibi bir profil çizerek tepe üstü yere düşmesine neden olabilmektedir. Bu durumda helikopterin kumanda alması imkansız hale gelir. Tüm Skorsky pilotlarının bu durumda yapacağı tek şey kumanda kolunun altındaki mandalı kullanarak yatay stabilatörü manual kullanım haline getirmektir.
VFR yani görerek uçuş kuralları malumdur. Olay günü meteorolojik koşullar açısından uçuş yapılmasına, tecrübe uçuşuna çıkılmasına engel bir durum yoktur. Aksi durumda hiç bir meydan harekat komutanı ve havacılık birlik komutanı buna izin vermez, uçuş emrini uygulatmaz.
Bu olayda helikopter TOP test denen yüksek performans testi yani yüksek irtifa testi ihtiyacı olmaması nedeniyle çok yüksek irtifaya çıkmadan test uçuşunu tamamlamış ve dönüş esnasında iken yine irtifasını fazla yükseltmeden uçuşunu sürdürürken yatay stabilizenin otomatik modunun işlevini yitirdiği, yere doğru alçalmaya ve sola yatık U profili çizerken tele de çarptığı ilk kanaatini vermektedir.
Kaza incelemesinde hava aracının parçalarının dağıldığı alan, en büyük parçanın ağırlığına göre sahip olduğu enerji ile yere çarptığı anda toprakta oluşturduğu iz dahil olmak üzere tüm ölçüm ve incelemelerin yapıldığından şüphe yoktur.
Interm ve final report yayınlanana kadar bu konuda yorum yapmak doğru değildir.
Öte yandan bu helikopterin TSK envanterine girmesinde yeterli inceleme yapılmasındaki zafiyet olduğu düşünülmektedir.
UH 60′ ın askeri açıdan iyi bir helikopter olduğu konusunda hemfikir olmakla birlikte, bir hava aracının dizaynındaki zaafiyetlerin o başlıkta meydana gelen kazalar dikkat çekici boyuta gelene kadar fark edilmemesi, üretici firmanın bunu kabul edip düzeltici tedbirleri alması gibi fikirler olgunlaşana kadar, diğer tabirle o hava aracının güvenirlik konusunda rüştünü ispat edene kadar yaşanabilecek üzücü olaylardan birinin yaşandığı değerlendirilmektedir.
ABD bu helikopterdeki hatalarını bizimle test edip düzeltici önleyici faaliyet yapmakta, bedelini ise bizim canlarımıza ödetmektedir. Olay bundan ibarettir.
Benzer diğer olaylar, 12 Ocak 1995 Hani UH-60 kazası (helikopter yatay stabilize actuator’ den isabet almıştır) 16 Mart 2012 Afganistan UH 60 helikopter kazası ( helikopter düz uçuşta kontrolden çıkıp binaya çarpmıştır)