Bir süredir;kafanızı havacılığın geleceği üzerine yayınladığım yazılarla doldurdum. Amacım,insanı heyecanlandıran bir ivme ile yükselen havacılığın,gelişme trendine dikkatleri çekmekti.
Geleceğe yönelik bu öngörülerin somut biçimlenişini ve gerçekliğe dönüşmesine ve öngörülerin doğruluğuna tanık olabilmek için bir fırsat olarak, Asya Pasifik bölgesinin en büyük havacılık ve savunma organizasyonu olan ve 15-21 Şubat tarihlerinde gerçekleşen Singapore Airshow’a bir göz atmak ve edindiğim bilgileri paylaşmak istiyorum.
***
Singapore Airshow’un bu yıl 5’incisi gerçekleşti. Daha önce, 1981 yılında Changi International Airshow olarak faaliyete geçen organizasyon, 10 yıl önce adını değiştirerek daha büyük bir organizasyona dönüştü.
Konuyu yakından bilenler değerlendirsin; 40.000m2’lik kapalı alanı(tamamı airconditionlu) ve 100.000 m2’lik açık (static display) alanı ile ve 50 ülkeden 1000’in üzerinde dünyanın 100 küresel şirketinden 65’inin katılımcı olduğu ve sadece son iki günde genç yaşlı 80.000’in üzerinde kişinin ziyaret ettiği bir büyük havacılık etkinliği. Bugün dünyanın 3’ncü büyük havacılık ve savunma fuarı olarak değerlendiriliyor.
***
Yönetimini Experia Events’in yürüttüğü bienalde; pazar lideri küresel havacılık şirketlerinin üst düzeyde yöneticilerinin de katılımlarıyla; havacılıkta teknolojik yenilikler, geleceğe yönelik öngörüler ve yeni jenerasyon hava araçlarının tanıtımlarının yapıldığı konferanslar, forumlar gerçekleştirildi.
Kuşkusuz Singapore Airshow’un dikkatleri çeken en önemli haberi Boeing ve Airbus’un aldığı siparişler oldu. “Alçak gönüllü olarak“açıkladıklarına göre; Airbus; Philippine Airlines’dan 1.8 milyar $ tutarında A350 siparişi, Boeing ise; Çinli Okay Airways’den 1,3 milyar $ ‘lık siparişler aldılar. (Diğer büyük gövdeli uçaklar için aldıkları siparişlerini bu yazı hazırlandığı sıralarda, henüz açıklamadılar.)
Her iki şirketin yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre, 2014 yılındaki son fuardan bu yana 30 milyar doları aşan sipariş alındı ve siparişlerden ve opsiyonlardan iptal gerçekleşmedi, Yani, Asya’nın uçağa gereksinimi var!
Asya Pasifik bölgesinde güçlü bir dinamik gözlediklerini belirten Boeing sözcüsü; gelecek 20 yılda Asya Pasifik bölgesinde 3750 yeni uçak teslimi gerçekleştireceklerini ve toplamda 550 milyar dolarlık bir hacimde ciroya ulaşacaklarını belirtti.
Airbus’un değerlendirmesine göre ise; önümüzdeki 20 yılda Asya Pasifik bölgesinde toplam değeri 2 trilyon $ olacak olan 12810 yeni uçağa gereksinim olacak ve bu siparişlerin %76’sı tek koridorlu B737’lerden ve A320’lerden oluşacak.
Brezilyalı Embraer de; bölgesel uçak pazarından kendine düşen payı alacaklarını belirterek, umutlu olduklarını belirtiyorlar.
Bu rakamların da gösterdiği gibi; gelecek 20 yıl içinde üretilecek 32.600 yeni uçağın %40’nı Asya Pasifik bölgesi gereksiniyor. Asya pazarında yolcu trafiğindeki artış yıllık +%5,6 olarak hesaplanıyor. Çin’de ise bu sayı iki haneli rakamlarla tanımlanıyor.
Bu gelişmenin(!) nedenini, sosyal bilimciler; gelişmiş ülkelerin küresel sermayesi için, Asya’nın, ucuz iş gücü cenneti olmasına bağlıyorlar. Bilinen en ünlü markaların üretimleri, Çin- Vietnam. Bangladeş, Hindistan, Taiwan vb. gibi iş gücünün inanılmaz derecede ucuz olduğu ülkelerde gerçekleşiyor. Bu ülkeler bugün dünyanın fabrikaları durumundadır.
**
Belli başlı tüm uçak yapımcısı dünya şirketlerinin, bunların yanında askeri havacılık alanında da büyük yatırımları olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Savaş uçaklarından füzelere, helikopterden drone’lara dek bir başka endüstri de bu alanda faaliyet göstermektedir. (Uzay çalışmalarına şimdilik girmiyoruz.)Belki ticari havacılıkta kullanılan hava araçlarının ciroları bunların yanında hiç kalır.
“Barışı korumak için” zengin yoksul tüm ülkeler çılgınca silahlanmakta, askeri havacılık burada başı çekmektedir. Bir düşünün; her ülke “barışını korumak için” F 16’lar, Su-30’lar ile donanıyor! Sıcak savaşların ya içinde ya da çevresi savaşlarla kuşatılmış olan Asya Pasifik ülkeleri de bu açıdan yoksul ülkelerinin, yoksul halklarının zenginliklerini havacılık savunma araçları alımına harcamaktadır. Bu bölgeye de barış henüz uğramamış, yeni dünya düzenine uyum ve yeniden yapılanma süreci yaşayan bölge ülkeleri, bu anlamda yeni savaş uçakları ve savunma konseptleri arayışına girmişlerdir. Bu da küresel üretici şirketlerin iştahlarını kabartan bir olgu. Asya ülkeleri en çok silahlanan ülkeler. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Dünyada silah ticareti raporuna göre; Asya ülkelerinin %46 ile başı çektikleri bilimsel bir gerçek (Hindistan tek başına %15). Küresel silah satışının üçte biri ABD tarafından yapılıyor. ABD’nin ardından %25 payı ile Rusya geliyor.
Söylendiğinin ve iddia edildiğinin tersine, Sovyetlerin dağılmasından sonra silahlanma yarışının biteceği bir hayal gibi görünüyor.
Havacılık fuarlarının en çok ilgi çeken bölümü, yine de askeri uçakların (aslında ölüm makineleri) sergilendiği bölümler olduğu da bir diğer gerçek…
***
Singapore Airshow’un Top Gun’ları
Fuarın gözdesi; Amerikan hükümetinin başka ülkelere satılmasını kıskançlıkla engellediği, ileri teknoloji donanımlı Locheed Martin yapım Raptor’lerdi. Sınıfında halen daha dünyanın en gelişkin savaş uçağı. Bunların yanında F-16 Fighting Falcon (Savaşan Şahin), F-35 Lightening (Yıldırım), C-17 Globemaster’de fuarda sergilenenlerden.
Asya pasifik pazarında daha çok askeri transport uçağına gereksinim olduğu, Airbus A400M gösterilerinde ortaya çıktı. Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri envanterine girmiş bulunan A400M operasyonlarına başlamış bulunuyor. Fakat Airbus Military, bölgedeki diğer ülkelere de; Singapur, Endonezya, Brunei ve Thailand’a da A400M satmak istiyor.
Malezya Hava Kuvvetleri, savaş yeteneği çok gelişmiş Rus Sukhoi Su-30’lardan filosuna katmak istiyor, aynı zamanda Fransız Dassault Rafele ile de flört ettiği gelen bilgiler arasında. Aslına bakılacak olursa Rafele; Mısır, Qatar siparişleri ve Hindistan’ın opsiyonel ilgisi ile başarılı bir iş yaptığı görünüyor,
Diğer bir başarı örneği de;Korean Aerospace Industries (KAI)’nin T50 uçakları. Endonezya ve Filipinler’den sipariş aldı. T50 uçaklarından oluşan Kore Akrobasi timi Black Eagles, gösterileri ile uçaklarının performansını sergilerken, izleyenlere heyecanlı anlar yaşattı.
Tüm insanlığa savaşsız bir dünya diliyorum.
İlhan Özdemir
