Türk savunma sanayisindeki gelişmeleri dünya ülkeleri yakından takip ederken SİHA’lar her gün yeni bir ülkenin gazete manşetlerini süslemeye devam ediyor. Özellikle Dağlık Karabağ’da Ermenistan’ı resmen hezimete uğratan SİHA’lar Alman ve Amerikan gazetelerinin son günlerde en çok konuştuğu silah oldu. ABD’li ünlü Wall Street Journal gazetesi “SİHA’lar Rus himayesindeki tankların ve diğer zırhlı araçların yanı sıra hava savunma sistemlerini de darmadağın etti” derken Alman medyası tarafından ise gelecekteki çatışmalarda giderek daha önemli bir rol oynayacağının altı çizildi.
ABD’li medya kuruluşu Wall Street Journal’dan sonra Alman medyası da Türkiye’nin ileri teknoloji dronelarının dengeleri nasıl değiştirdiğini yazdı. Lazer güdümlü füzelerin altının çizildiği haberde, Bayraktar TB2’nin kaderini değiştirdiği savaşlara yer verildi.
Polonya Savunma Bakanı Mariusz Błaszczak, ülkesinin Türkiye’den satın aldığı Bayraktar TB2 SİHA’larla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Polonya Savunma Bakanlığı’nın neden Bayraktar TB2’nin tedarik edilmesine karar verdiği sorusuna Bakan Błaszczak, “Benim amacım Polonya Ordusunu modernize ederek ülke savunmamızı süreklilik içerisinde geliştirmek. Bu anlaşma sayesinde Polonya çatışma alanlarında ve savaşlarda kanıtlanmış çok etkili bir insansız hava aracına sahip olacak.” dedi.
“Envanterimize dahil edilecek olan 24 adet insansız hava aracı, 4 grup halinde tedarik edilecek” diyen Błaszczak, 24 uçağın 2022-2024 arası teslim edileceğini söyledi.
STANDART BİR ÜRÜN DEĞİL
“Tedarik edilecek olan Bayraktar TB2’ler ise Polonya Silahlı Kuvvetlerine hem keşif hem de saldırı gücü olarak büyük bir caydırıcılık sağlayacak.” diyen Savunma Bakanı Mariusz Błaszczak, “Standart bir ürün değil, ihtiyaçlarımıza özel üretilmiş bir ürün alacağız.” dedi.
“TB2 alımı, Polonya Silahlı Kuvvetlerinin mevcut ihtiyaçlarının bir sonucudur” diyen Bakan Błaszczak, “Polonya Savunma Sanayii, halihazırda Polonya Silahlı Kuvvetlerinin İHA filosunun büyümesini sağladı” dedi ve ekledi:
“Fakat şu gerçeği unutmamalıyız ki Polonya Savunma Sanayii firmaları sahip oldukları kapasite itibariyle daha küçük sistemleri, yani mini ve makro insansız hava araçlarıyla gezici mühimmat tedarik ihtiyacımızı karşılamaktadır.”
“TÜRK HEYETİ BİZE ÇOK İYİ ŞARTLAR TEKLİF ETTİ”
Polonyalı bakan, bu sınıfta yer alan İHA’lara gerçekten ihtiyaçları olduğunu belirterek, “Türk heyeti bize çok iyi şartlar teklif etti. Teslim edilecek ilk parti İHA’lar gelecek yılda Polonya semalarında olacak. Tüm sözleşme ise 2024 yılının sonunda tamamlanacak. Bu diğer ülkelerle karşılaştırıldığında çok hızlı bir tedarik süresi.” dedi.
Polonya Savunma Bakanı Błaszczak, “Ayrıca Baykar Savunma yer kontrol istasyonları ve yedek malzemeleri olan insansız hava araçlarının yanı sıra, SAR radarları, simülatörler ve bir lojistik ve eğitim paketi de sunacak. Bayraktar hizmeti dahil motorlar, kontrol istasyonları ve kameralar Polonya’da çalıştırılacak. En iyi zaman, teknolojik ve operasyonel seçenekti.” ifadelerini kullandı.
ALMANLARDAN İTİRAF
Öte yandan, ABD’li medya kuruluşu Wall Street Journal’ın ardından Alman medyası da Türk SİHA’larını haberleştirdi. Haberde, gittikçe daha fazla ordunun, NATO ülkesi Polonya’nın bile Bayraktar TB2 satın aldığına yer verildi.
Türk SİHA’larının ABD ekipmanından daha ucuz olduğunun ve giderek daha fazla savaş alanında kullanıldığının altını çizen haberde, sadece askeri çatışmalarda değil, ülkeler arasındaki stratejik denge üzerinde de doğrudan bir etkiye sahip olacağı ifade edildi.
Haberde ayrıca Türk SİHA’larının Suriye ve Libya gibi ülkelerde tank ve uçaksavar mevzilerini imha ettiği yazıldı. Bayraktar TB2’nin Dağlık Karabağ’da ise Ermeni silahlı kuvvetlerinin aleyhine olacak şekilde kesin olarak değiştirdiği ifade edildi.
Alman medyasındaki haberde, Bayraktar TB2’nin teknik özelliklerine de değinildi. “Bayraktar TB2 adı verilen insansız, silahlı uçak 6,5 metre uzunluğunda, 400 kilogramın üzerinde ağırlığa ve on iki metre kanat açıklığına sahip.” ifadeleri kullanıldı.
Haberde ayrıca “Drone, yaklaşık bir gün boyunca havada kalabiliyor ve standart olarak lazer güdümlü füzelerle donatılıyor.” denildi.
Türk Bayraktar TB2’nin küçük ama yine de “etkili” olduğuna değinen haberde, gelecekteki çatışmalarda giderek daha önemli bir rol oynayacağının altı çizildi.
Haberde, Polonya’nın Türkiye’den 24 adet SİHA aldığı hatırlatılırken, ABD gazetesi Wall Street Journal’dan alıntı yapılarak birkaç NATO ülkesinin daha Türk SİHA’larıyla ilgilendiği ifade edildi.
WSJ ÖVGÜYLE BAHSETTİ
ABD’li ünlü Wall Street Journal gazetesi, “Türkiye Yapımı Düşük Maliyetli SİHA’lar, Jeopolitiği ve Savaş Alanlarını Yeniden Şekillendiriyor” başlıklı yazısında, Bayraktar dronelarını şu ifadelerle anlattı:
Türk Bayraktar droneları, altı hafta boyunca Azerbaycan ulusunun 20 yıldan fazla bir süredir Rusya destekli Ermenistan kuvvetleri tarafından kontrol edilen Dağlık Karabağ bölgesinde toprakları yeniden kazanmasına yardımcı oldu.
Videolar tanklara, kamyonlara, komuta noktalarına, havan mevzilerine ve radar tesislerine yapılan saldırıları gösteriyor.
Dünyanın dört bir yanındaki ordular, zırhlı düşmanlara karşı maliyeti düşük füze donanımlı insansız hava araçları kullanmaya başladı.
Bu, geçen yıl bölgesel çatışmalarda başarılı olduğunu kanıtlayan ve Türkiye ve Rusya çevresindeki stratejik dengeyi değiştiren yeni bir savaş alanı taktiği.
Azerbaycan ve Ermenistan yaklaşık 6 hafta çatıştıktan sonra her iki hükümete de yakın olan Kremlin, kasım ayında bir ateşkese aracılık etti. Azerbaycan kaybettiği toprakların çoğunu geri kazandı.
Türkiye’de uygun fiyatlı dijital teknolojiyle inşa edilen insansız hava araçları, Suriye, Libya ve Azerbaycan’da verilen savaşlarda Rus himayesindeki tankların ve diğer zırhlı araçların yanı sıra hava savunma sistemlerini de darmadağın etti.
Bu insansız hava araçları, geleceğin savaşlarının en ileri teknolojiye sahip pahalı araçlar kadar etkili ama bir yandan da uygun fiyatlı savaş araçlarıyla da şekilleneceğine işaret ediyor.
İSRAİL VE ABD’DE DÜŞÜK MALİYETLİ RAKİPLER
Tek başına ya da grup halinde uçabilen bu hava araçlarının, daha önce oldukça pahalı savaş uçaklarının görevini üstlendiğine işaret edilen haberde, “Bu SİHA’lar 24 saat havada kalarak hava savunma sistemlerindeki açıkları bulabiliyor, hem savaş uçaklarının hedef almasına yardım ediyor hem de kendileri füze fırlatabiliyor.” bilgileri yer aldı.
Daha önce İsrail ve ABD’nin SİHA sektöründe öncü olduğuna işaret edilen haberde, “Teknolojik gelişmeler ve küresel rakipler pahalı olmayan alternatifler üretti. SİHA devrinin en son standart taşıyıcısı geçen yıl Türkiye çevresinde ortaya çıktı ve bunun adı Bayraktar TB2 idi.
Amerikan MQ-9’a kıyasla TB2 4 lazer güdümlü füzesiyle daha hafif silahlı TB2’nin uzaktan kontrollü teçhizat limiti 200 mile kadar çıkıyor.” değerlendirmesine yer verildi.
Haberde, “İHA’ların başarısı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çok sayıda asker ya da pahalı ekipmanı riske atmadan bölgesel etkisini artırmasına yardımcı oldu.” görüşü paylaşıldı.
Rusya’nın Kırım işgali ile karşılaşan Ukrayna’nın da Ocak 2019’da TB2 için anlaşma imzaladığına işaret edilen haberde, “TB2 Türkiye’nin mevcut ABD ve İsrail modellerinden memnun olmaması ve Türkiye’nin PKK ile mücadelesini kendi kontrolündeki bir sistemle vermek istemesinden doğdu.” ifadeleri kullanıldı.
Baykar TB2’nin, geçen yıl Bahar Kalkanı Operasyonu’nda uluslararası arenada dikkat çekmeye başladığının ve İdlib’deki Rusya destekli Suriye rejimi hedeflerini vurduğu ifade edilen haberde, “Geçen baharda TB2’ler Libya iç savaşında, BM destekli Trablus merkezli hükümet için işleri değiştirdi.” görüşüne yer verildi.
Türkiye’nin 2019’da Libya hükümetine silah gönderdiğine ve askeri desteğini artırdığına işaret edilen haberde, bu destek sayesinde 2020 Haziran ayına kadar Hafter güçlerinin Trablus’tan çıkarıldığı belirtildi.
İSVİÇRE BASINI: HEM NATO HEM RUSYA’YA BASKI ‘
Ankara’nın drone gücünde yükselişi’ başlığını kullanan İsviçre televizyonu SRF, haberinin spotunda Türkiye’nin kendi ürettiği silahları satarak yalnızca NATO üstünde değil Rusya üzerinde de baskı kurduğunu bildiriyor.
Polonya Savunma Bakanı Mariusz Błaszczak’ın 19 Mayıs tarihinde paylaştığı bir Twitter mesajının askeri çevreler için bir sürpriz olduğunu aktaran SRF, NATO ve Avrupa Birliği üyesi ülkenin 24 Bayraktar TB2 aldığını yazdı.
Menzili 150 kilometreyi bulan Türk SİHA’larının özellikle Polonya’nın doğu sınırında kullanılacağını belirten İsviçre televizyonu, Varşova yönetiminin Bayraktar TB2 satın alan ilk NATO üyesi olduğunu da vurguladı.
Gelinen noktada Türkiye’nin dünyanın en büyük üçüncü drone gücü konumuna eriştiğini kaydeden SRF, Batılı ülkelerin Türkiye’nin kendi SİHA programını nasıl yönettiğini yakından izlediğine haberinde yer verdi.
DÜNYA DEVLERİ YENİ BİR REKABETLE YÜZLEŞİYOR
ABD, İsrail ve Çin’in halihazırda en büyük saldırı droneları üreticisi olduğunu belirten İsviçre televizyonu, söz konusu üç ülkenin yeni bir rekabetle yüzleşme endişesi taşıdığını, çünkü Türkiye’nin çoktan kendini kanıtladığını ifade etti.
Baykar yöneticisi Selçuk Bayraktar’la röportaj yapan SRF, ‘Türkiye’nin SİHA’ları hedefleri tam isabetle vuruyor’ ifadesini kullanıp birçok ülkenin Bayraktar TB2 satın almak için sıraya girdiğini bildirdi.
HASRETLE BEKLİYORLAR
İsviçre televizyonundaki haberin en dikkat çekici bölümü ise, ‘Herkes Türk mucizesi silahları istiyor’ başlığıyla sunuldu. Habere göre, diğer taraftan Türkiye oldukça rahat hissediyor çünkü Bayraktar TB2 almak isteyenlerin listesi uzadıkça uzuyor.
Fas’tan Tunus’a, Katar’dan Suudi Arabistan’a Kuzey Afrika’nın yarısı ve Arap ülkeleri ‘Made in Turkey’ damgalı silahları ordularına sunmak için yarış halinde. İsviçre televizyonu SRF’ye göre, söz konusu ülkeler Türkiye’nin müttefiki veya karşıtı olsalar da konu silahlara geldiğinde hepsi mucizevi Türk silahlarını hasretle bekliyor.
JAPON BASINI: İŞTE POTANSİYEL MÜŞTERİLER
Japon basınında geçtiğimiz hafta çıkan bir haberde, Bayraktar TB2’nin yeni potansiyel müşterileri arasında İngiltere, Çekya, Macaristan, Bulgaristan ve Arnavutluk olduğu yazılmıştı. Araştırmacı-yazar Hitoshi Sato tarafından kaleme alınan ve Yahoo! News Japan’da yayınlanan makalede, Polonya semalarında uçacak Türk SİHA’larının Rusya üstündeki baskıyı daha da artıracağı vurgulanmıştı.
ÜÇ ÜLKEDE SAVAŞLARIN KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ
Türkiye’nin ilk kez 2019 yılında yurt dışına ihracatını gerçekleştirdiği Bayraktar TB2 SİHA’ları, önce Suriye’nin kuzeyindeki operasyonlarda sahne aldı ve özellikle Rus üretimi hava savunma sistemlerini yok etti.
AVRUPA’NIN GÖBEĞİNDE GÖVDE GÖSTERİSİ
Türkiye’den onlarca silahlı insansız hava aracı (SİHA) Bayraktar TB2 satın alan Ukrayna, Rusya ile Nisan ayında yaşanan gerilimin ardından büyük bir gövde gösterisine girişti. Ukrayna ordusu, Belarus sınırına yakın konumdaki Rivne bölgesinde kara birliklerinin yanı sıra ilk kez Bayraktar TB2 SİHA’ların kullanıldığı geniş çaplı tatbikat icra etti.
Ukrayna ordusunun paylaştığı görüntülerde, Bayraktar TB2’den ateşlenen füzeyle imha edilen hedefin ardından harekat merkezindeki askerin eliyle zafer işareti yaptığı görüldü. Türkiye’den ilk SİHA’yı 2019 yılında alan Ukrayna, Rusya’nın Kırım çevresi ve sınıra 100 bin asker yığdığı geçtiğimiz Nisan ayında yine Bayraktar TB2’leri Karadeniz semalarında uçurmuştu. Gerilimin zirveye çıktığı günlerde, Rus medyası birçok kez Türk SİHA’larının Kırım çevresinde ve Ukrayna sınırında uçtuğu yönünde haberler yayınlamıştı.
Rus medyası, Ukrayna ordusunun karışıklığın sürdüğü Donbas’taki cephe hattına da Bayraktar TB2 konuşlandırdığını yazdı ancak bu resmi makamlar tarafından doğrulanmış değil. Türkiye’den şimdiye kadar altı Bayraktar TB2 SİHA’yı teslim alan Ukrayna, anlaşmayla birlikte aynı zamanda dronelarda kullanılacak 200 füzeyi de elde etmiş oldu.
BAYRAKTAR TB2 ALAN İLK NATO ÜLKESİ: POLONYA
Rusya’nın Avrupa’daki toprağı Kaliningrad’la sınırı olan Polonya, NATO’daki müttefiki Türkiye’den son yılların gözde silahı Bayraktar TB2 satın aldı. Haberi ilk olarak, Polonya Savunma Bakanı Mariusz Blaszczak’ın devlet radyosunda yaptığı açıklamayla duyuldu.
Türkiye’nin ihraç edeceği silahlı droneların sayısı 24. Ankara, Bayraktar TB2 droneların ilk teslimatını 2022 yılında yapacak. Bakan Blaszczak’ın verdiği bilgiye göre, SİHA’lar tanksavar roketlerle donatılmış olacak. Polonya ayrıca Türkiye’den lojistik ve eğitim paketi de satın alacak.
Polonya lideri Andrzej Duda 24 Mayıs tarihinde Türkiye’yi ziyaret etti ve ziyarette Bayraktar TB2 SİHA’lara ilişkin anlaşma resmiyete döküldü. Doğu Avrupa ülkesi Polonya, çoğunlukla ABD silahları kullanıyor. Varşova yönetimi, 2020 yılında Amerikan silahlarını satın almak için 4,7 milyar dolar harcadı.
NORVEÇ’TE BİLE SES GETİRDİ
ABD’den İngiltere’ye, Fransa’dan Rusya’ya, İsrail’den Yunanistan’a dünya gündeminden düşmeyen Türkiye’nin savaş sahnesine sunduğu Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçları (SİHA), bu kez Norveç medyasında yer buldu. Norveç’in ekonomi gazetesi Dagens Næringsliv’de yayınlanan bir analizde ABD üretimi F-35’lerle yeni nesil SİHA’lar karşılaştırıldı ve beklendiği gibi Bayraktar TB2’ye övgüler sıralandı.
‘Norveç’in kaç adet F-35’e ihtiyacı var’ başlığıyla yayınlanan dış politika uzmanı Asle Toje imzalı analizde, ABD’nin gözde jetinin Washington’da bile bir güven krizi yaşadığı vurgulandı.
Asle Toje, Trump yönetiminin son aylarında Savunma Bakanlığı koltuğunda oturan Christopher Miller’ın 17 Mart tarihinde ‘ABD bu deliğe para atmayı bırakmalı’ dediğini hatırlatıyor.
F-35 EN PAHALI PROJEYE DÖNÜŞTÜ
Hava kuvvetlerinde radikal bir değişikliğe giden ve artık SİHA’lara yatırım yapacağını ilan eden İngiltere’nin, 138 olan F-35 siparişini 48’e düşürdüğü de yine yazıda yer aldı.
Asle Toje, aynı gazetede yazan eski asker ve halihazırda profesör olan Dag Henriksen’in birkaç hafta önce kaleme aldığı bir makaleden alıntı yaptı. Henriksen, ortaya çıkan tabloda Norveç’in F-35 siparişlerini iptal edip muharebe SİHA’larına yatırım yapması gerektiğini vurguluyor.
Yeni nesil savaş uçağı F-35 projesinin oldukça yavaş ilerlediğini dile getiren Norveçli yazar, başlangıçta ucuz olacağı ilan edilen projenin günümüzde dünyanın en pahalı silah sistemine dönüştüğünü aktardı.
BİR F-35 FİYATINA 22 BAYRAKTAR TB2
İskandinav ülkesinin bir adet F-35 jeti satın almak yerine aynı paraya 22 adet Bayraktar TB2 alabileceğini beliten Toje, 5 milyon Norveç Kronu (5 milyon TL) fiyatı olan SİHA’ların Dağlık Karabağ savaşında Ermenistan ordusunu darmadağın ettiğini hatırlattı.
Bir F-35 jetinin bir saat havada kalmasının yaklaşık 360 bin TL’ye mal olduğuna değinen dış politika uzmanı, yeni nesil savaş uçaklarının NATO bünyesindeki F-16’ların yerini almasının yakın zamanda mümkün olmadığını da vurguladı. Yazara göre, F-35’lerin teknik sorunlarının yanı sıra en büyük problemi yüksek fiyatı. 2012’de her birinin 1,1 milyar dolara mal olacağı açıklanan savaş uçaklarının maliyeti, bugün 1,27 milyar dolara yükselmiş durumda.
NATO üyesi Norveç Türkiye’nin çıkarıldığı F-35 projesinde yer alıyor ve Oslo yönetimi 52 adet jetin siparişini vermiş durumda. Söz konusu sipariş, Norveç tarihinin en büyük silah harcaması özelliğini taşıyor. Norveç, son dönemde NATO-Rusya restleşmesinin merkezlerinden biri. NATO birlikleri Rusya sınırı çevresinde çok sayıda tatbikat yaptı, ABD ünlü bombardıman uçağı B-1B Lancer’ları ilk kez Norveç’e indirdi.