Ural Havayolları, Airbus A320 uçağını geçen Eylül ayında acil iniş yaptığı tarladan uçurmaya hazırlanıyor. Bu tür bir kurtarma ilk kez denenecek. Kolay olmayacağı bilinen bu kurtarma operasyonunun başarılı olup olmayacağı konusunda halâ birçok soru var.
Ural Havayolları, Airbus A320’yi 12 Eylül 2023 tarihinde acil iniş yaptığı tarladan uçurarak kurtarmayı planladıklarını ve uçağın CFM56 motorları üzerinde yapılan testlerin, bir yenileme, onarım gerektirmediğini gösterdiğini açıkladı. Taşıyıcı ayrıca, tarlaya yapılan inişin ardından motor hava akış bölümlerinin toprak ve otlardan tamamen temizlendiğini belirtti.
Havayolu ayrıca, uçağın iniş takımı testleri, komponentlerin testleri ve uçak yapısına ilişkin ek kontrolleri için uçağın yerden kaldırılabilmesi için krikolar ve diğer kaldırma teçhizatının gelmesini beklediğini de açıkladı.
Açıklama, uçağın yapısında derinlemesine bir inceleme ve stokaj/depolama hazırlığı yapıldığını doğruluyor. Plan ayrıca, uçağı daha hafif hale getirmek için koltukların sökülmesini de içeriyor.
Ural Havayolları daha önce uçağın tarladan uçurularak kurtarılmasının birkaç ay sürebileceğini, muhtemelen önümüzdeki kış aylarında toprak zeminin donmasının bekleneceğini belirtmişti. A320’nin mevcut konumunda kısa süreli stokaja alınmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
A320 neden tarlada?
RA-73805 tescilli 17 yaşındaki A320, Sochi’den Omsk’a, bir iç hat uçuşu olan U6-1383 uçuşunu gerçekleştiriyordu ve varış noktası Omsk’a uçarken hidrolik arıza yaşadığı bildirildi. Uçakta 165 yolcu ve mürettebat bulunuyordu.
Pilotların ilk hesaplamaları, uçağın alternatif havaalanı Novosibirsk’e ulaşmaya yetecek kadar yakıta sahip olduğunu gösterdi. Ancak mürettebatın hidrolik arızası nedeniyle ana iniş takımı kapaklarını kapatamaması nedeniyle oluşan drag, yakıt tüketimini artırdı. Artan yakıt tüketimi, uçuş sırasında tahmin edilenden daha güçlü rüzgarlar nedeniyle daha da kötüleşti.
Bu şartlarda yakıt tükenmeden Novosibirsk’e varamayacaklarını hesaplayan mürettebat, iniş takımlarını açarak uygun gördüğü bir buğday tarlasına sorunsuz bir iniş gerçekleştirdi. İniş yapılan tarlanın Novosibirsk’e yaklaşık 180 km uzaklıkta kırsal bir köy olan Kamenka’nın eteklerinde olduğu bildiriliyor.
Bu ilginç tarlaya iniş olayı Ural Havayolları’nın başına gelen ilk olay değil.
Benzer bir olay, bundan 4 yıl kadar önce, Ağustos 2019’da Ural Havayolları’na ait başka bir uçağın Moskova yakınlarındaki bir mısır tarlasına inmesi ile meydana geldi. Airbus A321 uçağı, kuş çarpması sonrasında her iki motoru da arızalandı. Mısır tarlasına yapılan mecburi inişte uçakta büyük hasar oluştu, hurdaya ayrıldı ve indiği tarlada kesilerek parçalandı.
Minimum yakıtla ve koltuklar (ve muhtemelen iç mekanın diğer parçaları) çıkarılmış olsa bile, kendi motor gücü ile bir kalkış yapması muhtelif zorluklar ve tehlikelerle dolu olacaktır. İlk olarak, motorlar tarladan yabancı cisimleri (FOD) yutabilir, bu da potansiyel olarak motor hasarına, güç kaybına ve sonuçta uçağın havalanamamasına, kırım geçirmesine neden olabilir.
İkinci olarak, asfaltsız toprak yüzeyden kaynaklanan ek sürtünme, uçak havalanmak için hız kazanmaya çalışırken, gereken kalkış mesafesini büyük ölçüde artırabilir.
Son olarak, engebeli arazide kalkış için koşarken, iniş takımlarının kırılmasına, çökmesine neden olabilir; bu da, oluşacak bir hasarın onarılmasının çok yüksek maliyetli olması durumunda hem kurtarma girişimini ve hem de uçağın ömrünü muhtemelen sona erdirecektir.
A320 gibi büyük bir yolcu uçağını bir tarladan uçurarak kurtarma girişimi bugüne kadar hiçbir zaman yapılmadı. Havacılık dünyası olarak dünyada ilk defa denenecek olan bu ilginç kurtarma operasyonunun ilerleyişini merakla izliyoruz.
Erhan İnanç Ekim 2023
