Değerli okurlar, geçtiğimiz haftanın en dikkat çeken olayı THY’nin, yetkili sendika Hava İş’i davet ederek bundan sonraki süreçle ilgili görüşmesiydi. Ancak yapılan toplantı sonrası “THY’nin teklifini yazılı olarak vereceğinin” açıklanması kafaları karıştırdı. Bir masa etrafında toplanan tarafların sürece ilişkin alternatifleri görüşmemesi gerçekten garip. En azından personel giderlerinde ne kadar bir indirim düşünüldüğü, bu indirimin işten çıkartma yoluyla mı yoksa ücretlerin azaltılması yöntemi ile belirleneceği herhalde konuşulmuş olmalıdır.
SENDİKACILAR KAYIPLARDA…
Garip olan diğer bir nokta, halka açık bir şirket statüsündeki THY’nin bu görüşme ile borsaya açıklama yapmaması. Salgının başlamasından sonra sadece 1 Nisan 2020 günü Kamuyu Aydınlatma Platformuna (KAP) bir açıklama göndermiş. O günden beri yaklaşık 70 gün geçmiş. Yeni hiçbir açıklama yok. Hatta uçuşların başladığı bile KAP’a bildirilmemiş. Demek ki, krize girip anahtarı asma noktasına gelen bir şirketin bu süreçte ne yaptığının yatırımcıların bilmesine gerek görülmemiş. “Siz boşverin, işinize bakın, biz ne yapacağımızı biliyoruz.” mantığı mı geçerli? Bunu geçtik diyelim,peki bu şirkete yıllarca emek vermiş ama şimdi eli böğründe, yüreği ağzında kaderini bekleyen binlerce çalışanı gelecekleri ile ilgili bilgilendirmek çok mu zor? Haa, bunu söylerken sendikanın sorumluluğunu atlamayalım. Biliyorsunuz sendika haftalardır ortada yoktu. Üyelerinin aylık ücretleri kuşa dönmüşken çok merak ediyorum sendikanın başkanı ve yönetim kurulu üyeleri maaşlarını, toplantı başı paralarını eksiksiz olarak almaya devam ettiler mi? Eee karantinada para lazım, buzdolabını doldurmak lazım… Bu arada, sendika yönetiminde yer alan uçuş kökenli yönetici ve temsilciler de adeta buharlaştı. Hadi Afşin Yelok beyi anladım, kooperatifçiliğe başladı, parkesi, seramiği, evyesi, bataryası derken işi çok. Kaba inşaat bitmiş ince işçiliğe sıra gelmiş.. Ya diğer arkadaşlara ne demeli?
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİ ASLINDA SİZ ÖDÜYORSUNUZ…
Bu satırları yazarken Kısa çalışma Ödeneğinin ve işten çıkartma yasağının uzatılacağına ilişkin bir çalışmanın yapıldığı açıklandı. Diğer sektörleri geçelim, havacılığa bakalım. Bu süreç devam ederse, havayollarımız üç otuz paraya adam çalıştırmaya devam edecek. Havayolu çalışanları da “işten atılmayacağız.” diye sevinecek. Verilecek kısa çalışma ödeneği modelinin değiştirileceği söyleniyor. İster kısa çalışma ödeneği, ister ücretsiz izin parası olsun bu yardımı kim yapıyor? Devlet mi? Şirket mi? Bilemediniz, siz yapıyorsunuz. Yani kendi kendinizi finanse ediyorsunuz. İnanmıyorsanız bordrolarınıza bakın. “İşsizlik İşçi Primi” diye bir rakam göreceksiniz. Bu rakam, prime esas kazancın % 1’i kadar olmak üzere işçinin ücretinden kesiliyor. Brüt ücretiniz 22.072 TL’yi geçiyorsa ödeyeceğiniz prim 220.72 Tl oluyor. 50.000 TL de alsanız tavan rakam bu kadar. Bu hesaptan hareketle, tüm kaptan ve ikinci pilotlar ile kıdemli kabin amirleri bu tavana tabi… Yani, 10 senedir çalışıyorsanız, bugünkü rakamlarla ödediğiniz işsizlik sigortası payınız 220.72 TL X 120 ay= 22.072 TL… İşte bu paradan alıyorsunuz, kısa çalışma ödeneğini veya işsizlik parasını… Bakın kısa çalışma ödeneğini aylık 20 gün üzerinden, 3 ayın üstüne 3 ay daha alsanız 6 ayda alacağınız para en yükseğinden ve 20 gün üzerinden 3.000 X 6 ay = 18.000 TL… Yani kendi ödeneğinizi kendiniz finanse ediyor, bir de alacaklı kalıyorsunuz. Maaşınız düşük ve çalışma yılınız az ise, kendi ödemeleriniz yetmiyor, işveren katkısından da yararlanıyorsunuz. 1170 TL İşsizlik parası alıyorsanız, açık yüksek ücretliler için daha da açılıyor. Unutmadan, kısa çalışma ödeneği veya işsizlik parası aldığınız süreler, yarın işten çıkartıldığınızda alacağınız işsizlik parası hesabından düşülecek. Haa, işten atılmadınız veya işsizlik parası almayacak şekilde atıldınız, yıllarca ödediğiniz işsizlik sigortası paraları fona kalacak… Yüksek ücretlilerin düşük ücretlileri ve kıdemsiz çalışanları sübvanse ettiği bir sistem kurulmuş anlayacağınız.
THY PANDEMİDEN KARLI ÇIKTI.
Konumuza geri dönelim, 6 ay boyunca işsizlik parasını ve kısa çalışma ödeneğini İşsizlik fonundan karşılayan havayollarımızın, çalışanlarına kendi kasasından ödemek zorunda kaldığı personel giderini gerçekten merak ediyorum… Her krizde çalışanın hak edişlerine göz diken işveren anlayışı bu süreçte personel giderlerinden ne kadar tasarruf ettiğini açıklasa da öğrensek. Bu arada tahliye ve kargo seferlerinin tam gaz devam ettiğini, 1 Haziran’da iç hatların başladığını gözardı etmeyelim. 11 Haziran’da da bazı dışhat seferleri başlayacak. Sistem güzel, çalışmayanları veya az çalışanları işsizlik fonu (aslında kendileri) finanse etsin, biz de operasyon yapan uçuş personeline ek birşeyler vererek çarkı döndürelim… Ayrıca Mayıs-Haziran aylarında aylık ücretlerin % 10’unu karşılayacağını açıklayan THY bakalım Temmuz-Eylül devresinde ne kadar katkı sağlayacak? Bakın 2020 yılının ilk 3 ayında THY’nin personel gideri 490 milyon dolar. Aylık yaklaşık 163 milyon dolara denk geliyor. Üstelik bu rakamın önemli bir bölümünü uçucuların uçuş paraları oluşturuyor. Bu hesaba göre, kabaca şunu söylemek mümkün. Mayıs ayında yapılan uçuşlar için uçuş personeline verilen paraların azaldığını dikkate almazsak THY’nin kasasından çıkan personel gideri 16-17 milyon dolara düşmüş demektir. Pandemi sürecinde yaklaşık 100’e yakın tahliye seferi ve yüzlerce kargo seferi yapıldığı gözönünde bulundurulduğunda THY’nin bu işten karlı çıktığını söylemek çok da yanlış olmayacaktır.
YURTDIŞI PERSONELE AYRICALIK YAPILMASI VE EŞİTLİK İLKESİ
Tabii burada, maaşlarda yapılan % 90 indirimin yönetici tayfası için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz. Geçtiğimiz günlerde İlker Aycı’nın, konuk olduğu bir Youtube kanalında ABD’den dönemeyen gazetecilerin sorusuna “New York Müdürümüz Cenk beye ulaşın” dediğini dikkate alırsak yurtdışı personelinin yerli yerinde olduğunu anlayabiliyoruz. Bunun dışında, Nisan başında yurtdışı personelin 1 ay süreyle yıllık izne çıkarıldığı, izni olmayanların veya yetmeyenlerin ise gelecek yıl hak ettikleri yıllık izinlerini kullanmış sayılacaklarını da ekleyelim. Hukuki mi, tartışılır. Ama sonuçta yurtdışı personeline gelecek yılın izinlerini kullandırarak aylıklarını ödeyen THY’nin aynı inceliği(!) yurtiçindeki personele göstermemesi ayrıca dikkate değer. Benzer şekilde yurtiçinde görev yapan çalışanların maaşını % 90 düşüren THY’mizin yurtdışındaki çalışanları için sadece % 55 indirim yapmakla yetindiğini de belirtelim.
Haftalardır yazıyoruz. İnsanların başı kesilmiş tavuk gibi ne yapacağını bilmez şekilde sağa sola koşuştururken yetkili sendikadan tık yok… THY ise; net, açık, şeffaf bir politika izlemediği için yarattığı kafa karışıklığını kar sayıyor. İşçilere eşit davranma ilkesi yerlerde… Herkes sosyal güvenlik uzmanı olmuş, maaşını anlamaya, uçanlar aralarındaki farkları çözmeye çalışıyor. Sonuçta işverene güvenmeyen, sendikayı zaten aramayan kırgın hatta kızgın, çaresiz bir çalışan grubu var karşımızda… 60 yaş üstü pilotları aklınca gözden çıkaran böylece havacılıkta en önemli zenginlik ve uçuş emniyetinin anahtarı olan tecrübeyi yok saymaya çalışan ticari bir anlayışla süreci götürmenin mümkün olmayacağını anlayacaklar da, dileriz iş işten geçmemiş olsun…
İşin özü, 3 ay daha işten atılmayacaksınız ama küçük rakamlara razı olarak yaşamınıza devam edeceksiniz. Belki, yeni yılda bu sıkıntı bitecek tekrar işinize döneceksiniz ama uzun bir süre de bu süreçte birken borçlarını ödemekle uğraşacaksınız. Patlayan kredi kartlarını temizlemeye çalışacaksınız. Ne diyeyim, birlik olmazsanız, hakkınızı koruyacak yeni bir çatı altında toplanmazsanız başınıza gelecek her türlü olumsuzlukta artık suçlu aramayın, aynaya bakın yeter…
Sen Sefa bey bunlar insan olsaydi hekimliğe doktor getirirlerdi olsek burda kim bizi kurtaracak
Avrupa personeli aynı zamanda bulunduğu ülkenin kısa çalışma ödemesine de tabiidir. Dolayısı ile yerel Avrupa personelinin fazla bir kaybı yok. Bu arada Avrupa’daki KÇÖ maaşın % 70 i veya % 80 inidir.
Avrupa’daki pilotlar pandemi sürecinde Yaklaşık olarak maaşlarının %80 İ aldı.
bakıyorum kabin kokpit grubuna bmw’ler mercedes’ler havada uçuşuyor yazlıklar birbirlerine trilyonluk daireler önerenler falan. kısaca sayın teknisyen ve işçi arkadaşlar milletin keyfi yerinde iyi para kazanmışlar ve banka hesapları dolu. keyifleri yerinde
siz kendi işinize bakın.
Haber güzel ama aşağıda çalışanların birbirlerine olan yazışmalarını okumak beni üzüyor, Genç pilot arkafaşım 60 yaş üstüne sallıyor, Yurtiçi çalışanı (görünümlü) arkadaş yurtdışı çalışanına sallıyor. Bazı yerlerde kabin kokpite, kokpit kabine.. sonra da sendikaya kızıyoruz. Daha biz bir olmasını öğrenememişiz. Çalışanlar tek yürek olmaz ise zaten Yönetimlerin fazla uğraşmasına gerek kalmıyor. NOKTA
Arkadaşım yazıyı yazan Raif Eren,Sefa İnan değil!
Yorumları okumaz diyirsun yani:)
Arkadasim TC devleti sinirlari uzerinde yasayan RAUF EREN diye bir insan yok, hayalete mi yazsin insanlar tabi ki Sefa Beye yazacaklar.
Çatır çatır yazılmış mükemmel bir yazı. Bu dönemde okudugum en iyi yazı hatta.
Merhaba Sefa bey yaşınıza tecrübenize saygım sonsuz belki buradaki bir çok kişi benden tecrübeli ve yaş olarak büyükler, şuan olağan üstü bı hal olduğu için bişeyler kovalayalim demiyorum ama bu iş grevle olmuyor adamlar çözmüş yılanın basini eziyor herkes susuyor farklı bı yöntem bulmak gerekiyor .Sendikaya soylecek hiç bir şey bulamıyorum bı dünya insan borçlandı zor durumda kaldı ama biride çıkıp bı açıklama yapmadı zaten hangarda benim derdimi dinlemeyen sendikadan adam olmaz,bakalım işler normale girince şirket açığımızı kapatacak mi yoksa maaşları indirip bunu da kâr görüp cebe atıp 4milyar kar ettik diye geniş geniş açıklama yapacak mi? Şirket açıkçası sendikacilarla beraber yonetilmiyor idare ediliyor …aklımda bı yöntem var aslında ses getirecek ama size nasıl ulaşabilirim
Sefainan@gmail.com
Sefa bey su taşın altına elinizi bir koymadiniz , Allah korusun olseniz yılların tecrübesi deneyimi çöpe gidecek , ne kadar kaldığı önemli değil , gelin şu ömrünüzün son yıllarında ,şu ise bir el atın.baska kimse kalmadı hemde hiç, yeni personel bu sendikaciligin nasıl yapıldığını bilecek yaşta değil , birinin artık öğretmesi gerek , hemde eski yöntemleriyle:)
Sefa Abi, HavaSen’in başına geçip bizleri küllerinden yeniden doğan anka kuşu yapıp tarih sayfalarında altın harflerle yazılmayı düşünürseniz binlerce çalışan size müteşekkir olacaktır. Gelin, LÜTFEN. Sizin önderliğinizde şu ülkede havacılığı yeniden yazalım.
Sevgili kardeşim yanlış yere yorum atıyorsun. bu yazı Rauf beye ait. Sefa İnan
Yazının Rauf Bey’e ait olduğunu biliyorum da tam da bizim konumuzla alâkalı olduğu için Sefa Bey de yorumları okuyordur diye buraya yazdım. Sefa Bey HavaSen’in başına geçmekle ilgili bir yorum yapabilirse sevinirim. Saygılar.
Borsaya kote bir şirketin alınan kararları kap a bildirmemesi kanunen suçtur. Siz bilmesenizde olur demek devletin diğer denetleme kurumlarını ve kap ı sallamamak demektir. Hadi biz alışkınız fakat yabancı yatırımcı şikayette bulunsa şirket uluslararası bir ceza bile alabilir.
Ben pilot olarak emeklilik yaşının artık düşürülmesini istiyorum. Her yazınızda bitmek bilmeyen 60 yaş üstü kaptanların uçabilme mevzusu. Demek ki siz de o yaşlardasınız. THY’nin zaten son birkaç yıla kadar emeklilik yaş sınırı 63’tü. Böyle bir ortamda hala daha 1 yıl bile olsa uçup daha fazla para peşinde koşan kaptan varsa onlara diyecek söz yok. Avrupa ülkelerinde birçok şirkette emeklilik 55 ya da 60’tır. Uçuş emniyeti derken 35-40-45-50 yaşlarında çok tecrübeli kaptanlar (hatta birçoğu TRI ya da TRE) zaten hali hazırda sayıca bir hayli fazla. Yer gök yıkılıyor Emirates bile pilot çıkarıyor bizim 60 yaş üstü kaptanlar asla emekli olmak istemiyor. Kahkaha ile gülüyorum.
Sen de bir gün 60 yaşına geleceksin. Allah uzun ömür versin. O zaman ağlama ama.
Şekerim Avrupa ülkelerinde emeklilik yaşı 65 tir. İsteyen erken bırakır. Ama Elma ile Armutu karıştırdın sen şimdi Avrupa’yı örnek verince..
Konu kazanılan paraysa, 43 yaşında THY ye girdik. Yani bize 17 yıl meslek yaşamı biçiyorsun. Senin 30 yaşında olduğunu farz edelim. Sen 47 yaşında bırakacaksan biz de 60 ta bırakmaya razıyız. Sakın alınma. Biz askeri pilotluğa aşkla girdik. Sonra buraya geçtik ve cebimiz para gördü. Siz siviller gibi “parası iyi” diye doğrudan buraya girmedik. Biraz saygı gösteremez misiniz? Biz de böyle cevap verip kalp kırmak zorunda kalmayız. Üzgünüm.
İyi numaraymış. Bizden kestikleri parayı bize YARDIM diye veriyorlar. Teşekkürler bilgi için.
Havaiş varsa yoksa uçucuları ve kaptanları düşünüyor hep onların hakkını savunuyor sanki sadece uçuculardan ve kaptanlardan aidat kesiyor yer personeli umurlarında değil bakın personele attıkları duyuru mailinde bile hep uçucular ve kaptanları ilgilendiren maddeler yer alıyor. Bir tane yer personeli ilgilendiren madde yok nasıl olsa sendika yöneticileri bizlerin ödedikleri aidatlar ile maaşlarını alıyorlar çoğu da emekli olmuş eski THY personeli hem emekli maaşı hem de sendika yöneticisi maaşı alıyorlar adamların umurunda olur mu çalışanın durumu bizler 4 bin liraya tek başımıza aile geçindirmeye çalışıyoruz eşim çalışmıyor çocuğum var ve ev kredisi ödüyorum. sendikaya soru soruyorsun mış-miş elini masaya vurabilecek bir sendika yok Ayçini arar olduk.Millilikten bahsediyorsun uçmayan kaptanlar yabancısı dahil biz gece bile evden çalıştığımız halde bizim 3 katımızı alıyorlar. Çıkar o zaman hemen elindeki yabancı kaptanları neden hala maaş ödüyorsun.
Doğru söylüyorsun. Bu Hava iş’in kimseye faydası yok. Bunlar yarın maaşlarımızı da tırpanlatır bizi açlığa mahkum ederler.
Sanki Çelik iş sendikasının bize faydası var beş para etmez bir sendika akılları fikirleri işçiyi nasıl yontariz
20 gün çalışalım bari madem boyle devam edicek bizide mutlu edicek bir rakama çıkılsın…
Arkadaş zaten piyasanın çok altında maaş alıyorduk. Az ama en azından bir kriz anında en güvenli yer diye eyvallah diyordum. İlk defa iyi ki thy deyim krizde en güvenli yer işten çıkarma olmaz maaşı da tıkır tıkır alırım diye düşündüm ama hayatımın şokunu yaşadım. Kriz halinde bile diğer şirketler thyden daha iyi şartlarda. Şu an zamanında neden diğer şirketlere gitmedim diye kendimi yiyiyorum.
Bunu şuan bütün C/S ler kendine sorarak pişmanlık yaşıyor. Yalnız değilsin
Yurtdısı kadroları kimlerin doldurdugu herkesin malumu … onları magdur etmezler ..
yoo ben bilmiyorum, kimler dolduruyormuş biraz aydınlatın bizi. Altın tabaktan üzüm de yiyorlar mı?
Onlar da işkurdan kesilen paralarını alabiliyorlar mı? 24 saat görevde olmalarına rağmen izinkleri kesilmiş , 2021’e kadar TR’deki ailelerini göremeyeceklermiş diye duydum. Siz denediniz mi Yurt dışına gitmeyi. Sizi alalım hemen istediğiniz bir yere. Siz de altın tabaktan üzüm yiyin
Sezar, seni Roma’dan alalım bu tarafa. Malesef bizde Hamili kart yakinimdir diye yazan dayı yok.
1.Çok da zekiymiş ama Sezar’dan Roma’da olduğumu anladı hemen. Benim canım TKcı görünümlü DHMI memuru kardeşim. Senin gibileri 99’da Pt çalışırken görürdük. Aldığımız PT maaşına takmış çekemez şekilde ileri geri konuşurlardı. Sen de muhtemelen dışarıdan bir omurgasızsın
2.THY kültürünü almış hiçbi arkadaşımız ekranın arkasına saklanıp sallayacak kadar omurgasız değildir. Ben 99’da işe başladığımda hangi partili olduğu farketmez Harekatçısı, Yolcu hizmetleri memuru, teknisyeni, kaptanı omuz omuza çalıştık. 2 yabancı dilim var şükür, üniversite mezunuyum, 7 göbek CHP’liyim . YD’ye kendim atılarak değil senin gitmek istemeyeceğin bir noktada ortaklığa yılşarca hizmet ettim. Aylarca hafta sonu izni yapmadan her gece operasyona gittim
3. Ha bu arada tayin olduğumda bana kimse hangi partilisin diye de sormadı, arkamda öyle birileri de olmadı senin o küçük kafanda kurduğun gibi. Yani tayin sizin düşündüğünüz gibi sadece arkan sağlamsa olacak birşey değil. Bugün görev yerin Ş.Urfa veya Diyarbakır denilse 1 saniye düşünmeden giderim görevdir. Peki kardeşim sen Irak’da veya Afganistan’da 5 yıl göreve hazır mısın? Eğer hazırsan sana bir email adresi vereceğim ismini soyismini yaz seni öyle bir yerden başlatmayı çok isterim. Şöyle bir konteynır evde yaşamanın tadına var önce
Yurtdışında çalışanlar maksatlı olarak hedef gösteriliyor diye düşünüyorum. Öncelikle alınan maaş yaşadığın yere göre harcınıyor. Yani günün sonunda maaşdan arta kalan çok cüzi bir miktar. Bu tür yorumlar, şirket içinde birlik ve beraberliği bozmak adına yapıldığı kanaatindeyim. Yurtdışı teşkilatına karşı bir öfke oluşturuluyor, oradaki çalışanlar yönetimin altın çocuklarıymış gibi lanse ediliyor Kaldı ki %70’i öyle değil. Torpille değil alnının teri ile oralarda.
Önümüzdeki aylarda sendikanın da onayı ile maaşlarda ve yan haklarda kısıtlamlar devam edecek belki de kalıcı hale gelecek ancak muhtemelen başarı olarak yurtdışında tasarruf sağlandığı ön plana çıkartılacak. Bu yüzden yorumlarda bir algı oluşturuluyor. Ancak zaten yönetim birçok mecrada yurtdışında bazı hatları kapatacağını, yeniden bir planlama yapacağını belirtti. Yurtdışında çalışanlar beter olunca senin maaşın veya menfaatlerin artacaksa beter olsunlar. Cambaza bak cambaza misali , yurtdışında emekleri ile çalışanlara bakın siz. Sizin durumunuzun iyi olması önemli değil yeterki başkaları kötü durumda kalsın.