Tüm dünyanın ilgiyle izlediği Nissan CEO’su Ghosn’un Türkiye üzerinden kaçırılmasının ardından, Türkiye havalimanlarında ortaya çıkan güvenlik zaafiyeti masaya yatırıldı
Geçtiğimiz yıl başında dünyanın en çok konuştuğu olaylar arasında yer alan Nissan CEO’su Carlos Ghosn’un, Japonya’dan Türkiye bağlantılı Lübnan’a kaçış macerası Türkiye’deki havalimanlarında bir takım suiistimallerin yaşandığını da ortaya çıkardı.
Uzun yıllardır, hem insan hem değerli eşyaların sınırdan yasadışı geçirilmesinde, “devletin yumuşak karnı” olarak gösterilen genel havacılık apronu ve terminalleri son olarak FETÖ üyelerinin kaçışıyla da gündeme gelmişti.
İçişleri Bakanlığı, ağırlıklı olarak iş insanlarının özel jetlerinin kullandığı Atatürk Havalimanı Genel Havacılık apronununda Ghosn olayıyla gün yüzüne çıkan yasadışı uygulamaların önüne geçmek amacıyla çok detaylı bir yönetmelik yayımladı.
Altyapısı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından hazırlanan “Genel Havacılık Hava Taşımacılığına İlişkin Güvenlik Tedbirleri Hakkında Yönetmelik” başlıklı metinde önemli düzenlemeler yapıldı. Yeni yönetmelikte öne çıkan başlıklar özetle şöyle:
-Yeni yönetmeliğe göre apron belli alanlara ayrılacak. Dış hatlar ve iç hatlar için kalkacak özel jetlerin park alanları net bir şekilde belirlenecek.
-Özel jetlerin park yerleri yüksek çözünürlüklü kamera ile gözetim altında tutulacak.
Bu yerlerde risk değerlendirmesi sonucunda havalimanı güvenlik birimlerince devriye gerçekleştirilir.
KONTROLDEN ÖNCE HANGARA ÇEKİLEMEYECEK
-Uçakların belirlenen alan dışına, özellikle hangarlara park ederek yolcu ve malzeme indirip bindirmesi mümkün olmayacak.
-Yolcu listesi zamanında verilmediği takdirde uçağın kalkışına izin verilmeyecek.
-Pilotlar yolcuların kimliklerini kontrol etmek zorunda olacak.
-Genel havacılık terminalini kullanan hava araçları apronda yolcu ve yük kontrolleri yapılmadan hangara alınamayacak.
GELEN VE GİDEN YOLCULARIN TEMASI ENGELLENECEK
-Dış hatlarda giden ve gelen yolcuların teması engellenecek.
-Yolcuların genel havacılık terminali güvenlik kontrol noktasından geçerek aprona alınmaları zorunlu olacak.
-Genel havacılık hava araçları için belirlenen yolcu ve kargo indirme ve bindirme apron alanları dışında indirme ve bindirme yapılamayacak.
-Genel havacılık hava araçlarının yolcu ve kargo indirme ve bindirme yapacağı alanların belirlenmesinde terminal binasına yakınlık, yeterli aydınlatma ve güvenlik kamera sistemi kapsama alanı içerisinde olma esas alınacak.
-Yolcu listesindeki bilgiler ile kimlik bilgilerinin eşleşmemesi durumunda kişilerin hava aracına geçişine müsaade edilmeyecek.
-Yolcu listesi ile havayolu beyan formu ibraz edilmemesi durumunda hava aracının kapılarının açılmasına müsaade edilmez, pasaport ve gümrük işlemlerine başlanılmayacak.
GÜMRÜK KONTROL EDECEK, GEREKİRSE POLİS DE KATILACAK
-Transfer uçuşlarda dış hat gelen yolcuların hava aracını terk etmesinin ardından hava aracı, gümrük idaresi personeli tarafından kontrol edilecek. Havalimanı mülki idare amirinin talimatıyla risk durumları göz önünde bulundurularak, havalimanı emniyet şube müdürlüğü ve yer hizmetleri kuruluşu personeli de katılabilecek.
-Devlet hava araçları bu yönetmelikten muaf tutulacak.
ERDAĞI: “UYGULAMA ÖNEMLİ”
Sivil Havacılık Eski Genel Müdür Yardımcısı Oktay Erdağı, yönetmeliğin çıkarılmasının uluslararası standartların uygulanmasında önemli olduğunu vurgulayarak, “Genel havacılık terminalleri geçmişten bu yana benzer sıkıntıların yaşandığı alanlar oldu. Yeni yönetmeliğin çıkarılması önemli, ancak uygulama çok kritik eksiksiz olarak uygulanması şart” dedi.
Erdağı şöyle devam etti: “ICAO Anex 17 (Güvenlik) standartlarına gore, alınacak güvenlik önlemler havayolu ulaşımı için çok önemli olan zaman ve hız faktörünu engelleyici olmamalıdır. Bu konunun göz ardı edilmemesi gereklidir. Burada tüm bu güvenlik tedbirlerinin uygulanabilmesi için yeterli teçhizat ve istihdamın sağlanması şarttır. Aksi halde uygulayıcılar ile kullanıcılar arasında çatışmalar yaşanacaktır.”
Hakkındaki yolsuzluk suçlaması nedeniyle ev hapsinde tutulan Nissan’ın eski CEO’su Carlos Ghosn, 29 Aralık 2019 gece saatlerinde Osaka’dan İstanbul’a doğru bir iş jeti ile kaçmıştı. İstanbul’dan Osaka’ya giden bir grup paralı asker yardımıyla kaçırılan Ghosn, 30 Aralık’ta Atatürk Havalimanı’na iniş yapmıştı. Ghosn, Atatürk Havalimanı’nda başka bir jet ile Beyrut’taki Refik Hariri Havalimanı’na götürülmüştü. Ghosn’un İstanbul aktarmalı kaçışına Türkiye’den de aralarında pilotların olduğu şüphelilerin yardım ettiği iddia edilmişti. Yargılama sonunda mahkeme şirket yöneticisi Okan Kösemen ile pilotlar Bahri Kutlu Sömek ve Noyan Pasin, “Göçmen kaçakçılığı” suçundan 4 yıl 2’şer ay hapis ve 31 bin 40’ar lira para cezasına çarptırdı. Mahkeme diğer pilot olan 2 sanık ve 1 hostesin beraatine karar verirken 1 hostes sanık hakkındaki davanın düşürülmesine hükmetti.