TUSAŞ tarafından yerli ve milli imkanlarla üretilerek, Orman Genel Müdürlüğü envanterine dahil edilen ve ‘Nefes’ adı verilen T-70 yangın söndürme helikopterinin 2’ncisinin yapımı da tamamlandı.
2’nci helikopter haziran ayı içerisinde OGM’ye teslim edilecek. Türkiye’de orman yangınları ile mücadele kapsamında yerli ve milli ürünlere de ağırlık veriliyor. Bu çerçevede yangınla mücadele kapsamında OGM bünyesine yeni yangın söndürme helikopterleri ekleniyor.
‘Nefes’, orman yangınlarıyla mücadele edecek
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ), 2016 yılında başlattığı proje kapsamında, Sikorsky S-70 helikopteri baz alarak yerli ve milli imkanlarla T-70 helikopterini geliştirdi.
Genel maksat helikopteri sınıfında olan T-70’ler bugüne kadar; Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler Komutanlığı’na teslim edildi. Ardından OGM ile imzalanan sözleşme kapsamında, orman yangınlarıyla mücadelede kullanılmak üzere 3 T-70 helikopter için çalışmaya başlandı.
Yangınlarla mücadele için geliştirilen ilk T-70, 30 Aralık 2022 tarihinde OGM’ye teslim edildi ve ilk helikoptere Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ‘Nefes’ ismi verildi.
2’nci T-70’in üretimi de bitti
Yerli ve milli imkanlarla geliştirilen 2’nci T-70’in üretimi de tamamlandı. Helikopterin haziran ayı içinde OGM’ye teslim edileceği ve bu yangın sezonunda kullanılacağı belirtildi. T-70’in başmühendisi Dr. Duygu Barın, DHA’ya konuştu. Barın, helikopterin tamamen yerli imkanlarla geliştirildiğini belirterek şöyle konuştu:
“Motoru lisans altında TEI tarafından üretildi”
“Bu helikopter aslında Sikorsky tarafından geliştirilen S-70 helikopterini baz alarak oluşturuldu ve yurt içinde lisans altında üretiliyor. Helikopteri özgün ürünlerle millileştirdik. Helikopterde bir kokpit modifikasyonu gerçekleştirdik. Bu kokpitte ASELSAN tarafından geliştirilen ve üretilen aviyonikler kullanıldı. Yine helikopterin iniş takımı ve dinamik sistemleri yerli olarak Alp Havacılık tarafından üretildi. Motoru da lisans altında TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) tarafından üretildi. Helikopterimizin tüm gövde üretimi yine Türk mühendisler tarafından TUSAŞ’ta yapıldı. Helikopterin nihai montaj, uçuş hattı, üretim doğrulama faaliyetleri, mühendislik testleri, kalifikasyon testleri ve kabul testleri TUSAŞ tarafından gerçekleştirilmekte. T70; yangınla mücadele, arama-kurtarma görevlerinde ve taşıma faaliyetlerinde görev yapmaktadır”
“2’nci helikopter de bu ay içerisinde teslim edilecek”
Barın, bugüne kadar OGM’ye 1 adet T-70 teslim edildiğini ve diğer 2’sinin de üretimine devam edildiğini söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
“2’nci helikopteri de haziran ayı içinde Orman Genel Müdürlüğümüze teslim edeceğiz. Normalde bu helikopter yıl sonunda teslim edilecekti. Ancak, yaz mevsiminin gelmesi ve orman yangınları sezonunun açılmasıyla helikopterimizi bu ay içerisinde hızlı bir şekilde tamamlayarak teslim edeceğiz. Toplamda 3 tane T-70 helikopteri teslim edilecek. 3’üncü helikopterimiz de 2024 yılı başı itibarıyla Orman Genel Müdürlüğümüzün envanterinde olacaktır”
“Yerli motorla yerli helikopter üretimi anlamında çalışmalarımız devam ediyor”
Barın, TUSAŞ’ın yerli helikopter çalışmalarının da devam ettiğini ve ileriki yıllarda her şeyiyle yerli genel maksat helikopterinin çalışmalarına devam edildiğini işaret ederek, “Geçtiğimiz günlerde TEI tarafından üretilen yerli motorlu Gökbey helikopterinin uçuş gerçekleştirildi. Yerli motorla yerli helikopter üretimi anlamında çalışmalarımız devam ediyor. Gökbey de T-70 de genel maksat helikopterler; yangın söndürme amacıyla, arama-kurtarma faaliyetlerinde ya da nakliye amaçlı da kullanabilirsiniz” dedi.
“Buruk da olsa bir gurur yaşadık”
T-70’lerin ortaya çıkmasında büyük çaba sarf edildiğini belirten Barın, ekip arkadaşlarına da teşekkür ederek şöyle konuştu:
“Gerçekten çok büyük bir özveriyle çalıştık, gece gündüz demedik. Gerektiğinde evimize gitmedik, ailelerimizi görmedik ve helikopter teslimatlarını gerçekleştirdik. Deprem bölgesinde de bu helikopterler kullandı. Bunu görünce de ekip olarak buruk da olsa bir gurur yaşadık. Bu bizi mutlu etti. ‘İyi ki çalışıp evimize gitmemişiz. İyi ki zamanında bu helikopterlerimizi teslim etmişiz’ dedik. Bu bizim yaşadığımız en büyük gururlardan bir tanesiydi”
“Amerikalılarla, İtalyanlarla çok fazla çalıştık, bizim savunma sanayisindeki istihdamımız o ülkelerde yok”
Barın ayrıca, Türk savunma sanayisinde kadın istihdamının diğer ülkelere göre iyi bir noktada olduğunu vurgulayarak, “Dünyanın birçok ülkesinde ve birçok firmasıyla karşılaştırdığımızda, kadın istihdamı konusunda onlarla rekabet edebilir durumdayız. Hatta ben daha önde olduğumuzu bile söyleyebilirim. İşimiz gereği Amerikalılarla, İtalyanlarla çok fazla çalıştık ve aslında bizim savunma sanayisindeki istihdamın o ülkelerde olmadığına birebir şahit olduk” ifadelerini kullandı.