Günümüzün en değerli ve en çok eleştirilen savunma sanayi projelerinden olan F-35 Müşterek Taaruz Uçağı, hava aracının ana vatanında olduğu kadar dünyanın geri kalan birçok ülkesinde de önemli bir halde eleştiriliyor. Her geçen artan maliyeti ile yazılım ve donanım kanadındaki yüzlerce problemle boğuşan proje, üst seviye yöneticiler tarafından sıklıkla maksat tahtasına oturtulmuş durumda.
İngiltere’nin birinci etapta sipariş ettiği F-35 sayısını 138’den 48’e düşürmesi ise son periyotta hayli konuşulan hususların başında geliyor. Birçok mecrada “astarı yüzünden değerliye geldiği” tabir edilen uçak hakkında bir tenkit de Norveç basınından geldi.
Norveç’in iktisat gazetesi Dagens Næringsliv’de yayınlanan ve ‘Norveç’in kaç adet F-35’e muhtaçlığı var?’ başlıklı tahlilde ünlü dış siyaset uzmanı Asle Toje, ülkesinin F-35’le olan imtihanını kaleme aldı.
Birinci etapta ucuz bir 5. Jenerasyon savaş uçağı olacağı ön görülen ve NATO’nun savaş uçağı manasında yükünü çekerek F-16’ların yerini alacağı düşünülen F-35’lerin, ne olduysa dünyanın en değerli silah platformları halini aldığını söyleyen Toje, ülkesinin de 52 adet uçak siparişi verdiğini yazdı.
Ülkesinin en büyük askeri yatırımı olan ve tek bir F-35’i uçurmanın saatlik maliyetinin 360 bin kron (yaklaşık 360 bin lira) olduğunu hatırlatan müellif, bunun Norveç Silahlı Kuvvetleri’nin maliyet hesaplarının çok üstünde olduğunu belirtti.
Bir F-35 parasına 22 Türk SİHA’sı
Uçağın artan maliyeti ve 5. jenerasyon özellikleriyle birlikte sahip olduğu üstünlüklerin paradoksal bir biçimde S/İHA’ların çok süratli bir formda geliştirilip üretilmesine yol açtığını söyleyen Toje, Türk üretimi Bayraktar TB-2 SİHA’lara vurgu yaptı.
Türk SİHA’larının Dağlık Karabağ sorunu sırasında Ermenistan’a ilişkin savunma sistemlerini darmadağın ettiğini hatırlatan muharrir, bunların her birinin 5 milyon krona mal olduğunu tabir etti.
Tek bir F-35 fiyatıyla 22 adet TB-2 SİHA alınabileceğini söyleyen gazeteci, The Sunday Times’ta yayınlanan bir makaleden de alıntı yaptı. Makaleye nazaran F-35 yavaş işleyen ve uzun soluklu bir program. Toje’ye nazaran ise bu, “henüz satın almadığınız bir şeyin eskime, bunlara çok daha az gereksinim duyma ya da tehditlerin değişmesi” manasına geliyor.