Ankara, ABD’nin ‘S-400 alırsanız F-35 uçağı vermeyiz’ şantajına resti çekti. Türkiye’yi ziyaret eden NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’e “Bir NATO üyesine bir başka NATO üyesince ambargo uygulanamaz. F-35 Türkiye’nin hakkıdır” uyarısı yapıldı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in önceki gün gerçekleşen Ankara ziyaretinde, Suriye’de Esed rejimine yönelik son operasyondan terörle mücadeleye, Türkiye’nin Rusya ile yaptığı S-400 anlaşmasından F-35 savaş uçağı projesine dek birçok konu masaya geldi. Rusya’dan tedarik edilecek S-400 hava savunma sistemine karşı ABD’nin F-35 projesi üzerinden şantaj yapması karşısında duyulan rahatsızlık NATO’nun 1 numarasına en yüksek perdeden iletildi.
SAMP-T’Yİ ANIMSATTIK
Kritik silahlara dair ambargolarla karşılaştığı NATO müttefiklerinden edinemediği sistemleri tedarik etme haklılığını net olarak vurgulayan Ankara, S-400’ler bahanesiyle F-35’ler konusunda Türkiye’ye yaptırım uygulanmasının kabul edilemez olduğu mesajı verdi. NATO ortak üretimi olan yeni nesil savaş uçakları konusunda NATO üyesi Türkiye’ye bir başka NATO üyesi ülke tarafından yaptırım uygulanmasının ‘müttefiklikle bağdaşmayacağı’ net olarak vurgulanırken, Stoltenberg’e Türkiye’nin aynı zamanda F-35’in üretim ortağı olduğu anımsatıldı. NATO Genel Sekreteri’ne Türkiye’nin de her NATO üyesi gibi yeni nesil savaş uçağı F-35’i tedarik etme hakkına sahip olduğu ve bu konunun S-400 alımıyla ilişkilendirilemeyeceği aktarıldı. Türkiye’nin uzun vadede hava savunma ihtiyacının karşılanması ve bu sistemin NATO savunma ağına entegre edilmesi için İtalya ve Fransa ile ortak bir çalışma yürüttüğü, SAMP-T sisteminin ortak üretimi konusunda anlaşma imzalanarak projelerin başlatıldığı da Stoltenberg’e anımsatıldı.
GEÇMİŞ HATIRLATILDI
Brüksel’den Ankara’ya sıcak mesajlar eşliğinde gelen Stoltenberg’e ayrıca Türkiye’nin ABD ile Patriot sistemleri üzerinde de görüşmeler sürdürdüğü vurgulandı. Yetkililer, NATO müttefiklerinden görülen savunma ambargolarını anımsatarak ihtiyaçların milli yahut başka seçeneklerle karşılanmaya devam edileceğine işaret etti. Ankara, uzun menzilli hava savunma sistemi için çıkılan ihalede NATO ortaklarından ne teknoloji transferi ne de sistemin fiyatında bir kolaylık görmemiş ve ihaleyi iptal etmek zorunda kalmıştı.
NATO AMBARGO UYGULUYOR
Suriye nedeniyle sınırlarından ciddi terörist tehdidiyle karşı karşıya kalan Türkiye’ye, NATO’nun güney doğu sınırları tehdit altında olmasına karşın gereken sistemler geç gelmiş, kullanımı konusunda zorluklar çıkarılmış, ayrıca uzun menzilli sistem desteği de yaşanan siyasi gerilimlerden etkilenmişti. Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu diğer savunma ürünlerine de NATO müttefikleri ambargolar uygulamıştı. Türkiye, NATO müttefikleri tarafından yalnız bırakılınca güvenlik ihtiyacını karşılamak üzere alternatif sistemlere yönelmişti. ABD yönetiminin Türkiye’nin Rusya’ya S-400 sipariş ettiği için F-35 alımı konusunda yaptırım tehdidinde bulunduğunu AB eski Bakanı Volkan Bozkır açıklamıştı.
- Türkiye’yi destekliyoruz
- Cumhurbaşkanı Erdoğan ile önceki gün biraraya gelen NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye temaslarına ilişkin açıklama yaptı. Terör örgütleriyle etkin mücadele için NATO’nun Irak’taki yerel güçleri eğitmeye hazırlandığını dile getiren Stoltenberg, Türkiye’nin bu konuda önemli katkıda bulunacağını kaydetti. Yerel güçleri eğitmenin NATO’nun sahip olduğu en iyi araçlardan biri olduğunu vurgulayan Stoltenberg, “Önleme, müdahaleden daha iyidir. Biz sadece savaşı değil, barışı da kazanmalıyız. Irak’taki eğitim misyonunu umarım temmuzdaki NATO Zirvesinde başlatabileceğiz. Iraklı askerlerin eğitilmesi misyonu üzerinde çalışıyoruz” dedi. Bunun yanında Türkiye’nin birkaç yıl içinde NATO’nun çok kısa sürelerde görevlendirmesine hazır olacak Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Müşterek Görev Gücü’nden (VJTF) sorumlu olacağını hatırlatan Stoltenberg, bu görevle birlikte Ankara’nın önemli bir misyon daha üstleneceğini dile getirdi.
- ‘SİZİ DESTEKLİYORUZ’
- Türkiye’nin NATO’ya katkıları gibi NATO’nun da Türkiye’ye katkıları olduğunu belirten Stoltenberg, bunlara örnek olarak AWACS izleme uçağının Konya’da bulunmasını, NATO gemilerinin Türkiye’de daha fazla liman ziyareti ve tatbikatlar yapmasını, ayrıca istihbarat, keşif ve gözetleme faaliyetlerini gösterdi. İtalya ve İspanya’nın gönderdiği hava savunma bataryalarının Türkiye’de konuşlu olduğunu hatırlatan Stoltenberg, “Bunlar Türkiye’ye yapılmış önemli katkılar. Ayrıca yıllar içinde milyarlarca dolarlık radar, havaalanı, iletişim sistemleri gibi altyapı yatırımı oldu” şeklinde konuştu.
