Yazıya başlamadan önce , “İnsan bir mekâna kıyafetiyle girer şahsiyetiyle çıkar” deyişini hatırlatmak isterim. Bu güzel ve doğruluğu kanıtlanmış deyişin yanı sıra vücut dilinizin, karşıdaki kişiye sizin ile ilgili birçok bilgi vereceğini hiç aklınızdan çıkartmayın.
Beden dili kullanılması bilhassa iş başvurularında etkisi gösteriyor. İş başvuruları gerçekten zordur. Adeta kendinizi güçlü bir rakibin sahasına maç yapmaya gitmiş gibi hissedersiniz.
Peki, bu zor görüşmeden nasıl başarılı çıkılabilir?
Her şeyden önce başvurduğunuz şirketin stratejilerini, misyonunu, varsa ürünlerini bilmeniz gerekir. Kısaca şirket hakkında genel bir bilgi sahibi olmanız şart.
Kılık kıyafet son derece önemlidir.
İş görüşmelerine, erkekseniz takım elbise bayansanız şık ama sade bir kıyafet tercihiniz olmalı ve kıyafetinizle aksesuarlarınız, ayakkabı, kemerinizin rengi kıyafetle uygun olmalı. Kısaca ayakkabınız siyahsa kemerinizde siyah olmalı gibi… Ceketinizden, gömleğinize, kravat seçiminizden, saçınızın modeline kadar inceleneceğinizi unutmayın.
Beyler traşlı ve temiz, bayanlar ise hafif makyajlı ve yine ağır olmayan hafif bir parfüm kullanabilirler.
Görüşmeye sakın geç gitmeyin. Trafik şöyleydi, böyleydi gibi kendini savunmalar bir işe yaramaz. Görüşmenizin daha ilk dakikalarında gecikerek zamanlama konusunda kötü puan almamalısınız. Görüşmeye geç gitmiş olmanız, size negatif puan kazandırmanın dışında, o görüşmeye soluk soluğa girmenizi ve konuşmanızın ahenginin bozulmasını sağlar. Bu da kendinizi karşı tarafa ifade etmekte size sıkıntılar yaşatır.
En fazla 10 dakika önce, ideali 5 dakika önce görüşme yerinde bulunmak ve ortamı analiz etmek sizin için iyi olur. Yetkili kişiyle görüşmeden önce beklediğiniz odada ki asistan veya sekreterin bile sizinle ilgili patronuna veya müdürüne bilgi vereceğini sakın unutmayın.
Çevrede bulunan insanları rahatsız etmeden gözlemleyin ve durumunuz uygunsa, beklediğiniz odada ki asistan, sekreter veya görevliden kurum ile ilgili bilgi almaya yönelik sohbetlerde bulunun.
Görüşme sırasında elinizde çantanız ve ajandanız olması size çok şey kazandırır. Görüşmenizde not almanız gerekebilir; o açıdan yanınızdaki ajandanızı etkili kullanın.
Size ikram edilen çayı, kahveyi mutlaka kabul edin ve o ortamın bir parçasıymışsınız rahatlığında davranın.
Görüşmek için yetkilinin odasına girdiğiniz andan çıkana kadar tebessüm etmeniz size çok şey kazandıracaktır.
Tokalaşmanız ne ezik ne de üstünlük taşlayıcı bir tarzda olmalı. Tokalaşmanız samimi ve içten olmalı
Görüşmeniz sırasında karşınızdakinin gözlerine çok rahatsız etmeden bakın ve göz temasını kaybetmemeye özen gösterin.
Konuşma sırasında koltuğunuza çok kasıntı oturmayın. Konuşmanın gidişine göre bazen eğilerek bazense doğrularak güveninizi gösterin. Bacak, bacak üstüne atmamaya çalışın.
Görüşmenin gidişini, görüşme yaptığınız kişi belirleyecektir. Temsil ettiği kurum hakkında bilgi sahibi olup olmamanızı test edebilirler. Bilginiz doğru ise bu bir avantaj olacaktır.
Eğer iş değiştirecekseniz asla ayrıldığınız ya da ayrılacağınız kurumu kötülemeyin. Bu profesyonelce bir davranış olmaz. Tercih nedeniniz kariyeriniz olabilir, farklı bir kurum kimliğini yaşamak olabilir, farklı bir iş koluna yönelmek olabilir, evinize yakın bir yer tercihi olabilir (Bazen bu başka bir soruyu beraberinde getirebilir: “Biz kurum olarak şu an çalıştığımız yerden başka bir yere taşınsak bizden de mi ayrılırsınız?” gibi.
Maaşınızın yetersizliği bir neden olmasın. Tabii ki para için, kendimizi geliştirmek, daha iyi bir yaşam standardına kavuşmak için çalışıyoruz ama bunu parasal bir tercih nedeni olarak göstermeniz çok doğru olmaz.
Görüşmeler sırasında parasal nedenleri söyleyip, elinizle de para işareti yapmanız çok ters karşılanır. (Espri niyetine bunu yapmak bile hoş değil.) İş görüşmelerinde bir çok kişinin sınıfta kalmasını sağlayan neden “Ne kadar maaş düşünüyorsunuz?” sorusuna verdikleri cevaptan kaynaklanır.
Kurumsal kimliği oluşmuş bir işletmede asla bir para miktarından bahsederek talepte bulunmayın. Vereceğiniz en ideal cevap “Sizin gibi kurumsal kimliği oluşmuş bir işletmede benim pozisyonuma uygun bir ücret politikanızın olduğunu tahmin edebiliyorum. Ben bu politikaya uyum sağlamayı tercih ederim.” Kurumsal kimliği oturmuş ve çok yönlü çalışan bir çok işletme de performansınız değerlendirilirken size emeğiniz ölçüsünde ekonomik rahatlık verilir. Onun için ekonomik nedenleri ilk görüşmelerde sınıfta kalma nedeni yapmayın.
İş görüşmelerinde uygun ortam oluştuğunda adeta bir markayı pazarlar gibi kendinizi pazarlamakta tereddüt etmeyin. Ülkemizde yaygın olmasa da kişiler de markalaşabilirler. Markalaşmanız sizin yetenekleriniz, deneyimleriniz, işe katma değeriniz, nitelikleriniz gibi özelliklerin birleşiminden oluşan bir bütündür. O açıdan nasıl bir marka müşteriye pazarlamasında o markanın faydası ve farkı önemliyse siz de o kuruma katacağınız faydaları ve rakiplerinize göre farkınızı anlatın.
Görüşme sonrasında görüşmenin sonucunu ne zaman öğrenebileceğinizi sorun. Görüşmeden ayrılırken size zaman ayırdıkları için teşekkür etmeyi sakın unutmayın. Sadece görüştüğünüz kişiyi değil aynı zamanda sekretere ve görüştüğünüz diğer kişilere de iyi günler dileyin. Sağlıklı iletişimi sağlıklı beyinler kurarlar. Karşınızdaki kişinin pozisyonu ne olursa olsun, küçümsemeden iletişimde bulunmaktan asla çekinmeyin.
Mülakatlarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
