Rusya Federasyonu tarafından Mısır için üretilen Su-35 savaş uçaklarına, İran talip. Mısır’ın, performans sorunları sebebiyle söz konusu uçakları teslim almadığı iddia edilmişti.
İran Hava Kuvvetleri Komutanı Vahedi, İran’ın Rusya’dan 24 adet Su-35 savaş uçağı alımı yapacağını resmi ağızdan dile getirdi. Böylece yıllar süren ambargolar ve sayısız iddiadan sonra İran’ın envanterine yeni bir savaş uçağının katacağı, kesinleşmiş oldu.
İddialara göre 30 İranlı pilot, geçtiğimiz yıl Rusya’ya eğitimlere başlamak üzere gönderildi. İranlı kaynaklara göre İran’ın hedefi, 60’dan fazla Su-35 tedarik etmek. Kaynaklar ayrıca alınacak 24 uçaklık ilk partinin ardından ileriki partilerde, uçakların HESA tesislerinde üretilmesinin gündeme gelebileceğini düşünüyor.
Mısır, Mart 2019’da Rusya’ya sipariş verdiği 24 adetlik Su-35 savaş uçaklarını halen teslim almadı. Mısır’ın ABD’nin CAATSA yaptırımlarından çekindiği için uçakları teslim almadığı düşünülüyor. Bir diğer iddia ise Su-35’in performans problemleri. İran’ın da Mısır için üretilen ancak teslim edilmeyen Su-35 savaş uçaklarına talip olduğu tahmin ediliyor. Mısır’ın siparişi tam olarak iptal edip etmediği ise bilinmediği için İran tarafından bu uçakların alınıp alınamayacağı hakkında bir şey demek için henüz erken. Mısır Hava Kuvvetleri için şimdiye kadar 17 adet Su-35 savaş uçağı üretilmişti. Üretilen uçaklar, Rusya’daki Sukhoi tesislerinde bekliyor.
İran’a yönelik BM Ambargosu
İran, çok uzun bir süredir Birleşmiş Milletler silah ambargosu sebebiyle büyük silah alımları yapamıyordu. Ambargo altındaki İran; envanterinde bulunan MİG-29A, MİG-21, F-14A ve F-5 gibi oldukça eski savaş uçaklarını elinden geldiğince uçurmaya ve idame etmeye çalışıyordu ancak Körfez bölgesindeki ülkelere karşı rakip olamayacak seviyede kalıyordu.
Ambargolar sebebiyle envanterindeki uçaklara yurtdışı destekli modernizasyonlarda uygulanamamaktaydı. Ancak 2020 yılında İran üzerindeki Birleşmiş Milletler silah ambargosunun süresi dolup kalkınca İran, yıllardır ihtiyacı olan majör platformların tedariki için çalışmalara başladı. İran’ın hava üstünlüğü kurma anlamında çok eksik olması sebebiyle İran tarafından yapılacak yeni sistem alımlarının birinci önceliğini hava üstünlüğünü sağlayıcı ve koruyucu platformlar oluşturuyor. Bu sebepten İran, hava savunma sistemlerinin üretimine ve yeni savaş uçağı alımına öncelik veriyor.
Ambargoların bitişinden sonra İran çok yakın müttefiki Rusya’nın kapısını çaldı. 2021 yılında Rusya’dan çeşitli silah ve platformların alımına yönelik görüşmeler başlatılmıştı. 2022 Ocak ayına geldiğimizde ise İran ve Rusya arasında 20 yıl boyunca askeri birlikteliğin geliştirilmesiyle ilgili bir anlaşma imzalandı. Anlaşma; 2 adet S-400 hava savunma sistemi bataryasını ve 24 adet Su-35 savaş uçağının alımıyla İran envanterindeki Rus yapımı savaş uçaklarının bakım ve modernizasyonunu da içeriyordu.
Toplam değerinin 10 milyar dolar olduğu tahmin edilen anlaşmanın içeriğindeki silah alım ve modernizasyonları ise tam olarak açıklanmamıştı. Ancak İran’da bulunan Mehrabad hava üssünde Mig-29 ve Su-24 uçaklarının modernizasyonu faaliyetleri için bir hangar inşa edilmişti bile. Bazı iddialara göre burada İran’ın Mig-29A savaş uçaklarının Mig-29SMT seviyesine çıkarılması planlanıyor. (savunmasanayist)
