Londra’daki Kew Ulusal Arşivleri, 1979-1990 yılları arasında İngiltere Başbakanı olan Margaret Thatcher’in bürosundan çok sayıda belge yayınlamıştı.
Ulusal Arşivindeki çoğunluğu devlet dairelerinden gelen ve otuz yıl sonra ‘kamuya açık kayıtlar’ olarak açılan bu 11 milyon resmi belge arasında, Thatcher’ın bir panda ile aynı uçağı paylaşmayı reddetmesi gibi eğlenceli bir hikaye de vardı…
1981’de Washington’daki Smithsonian Enstitüsü, Londra Hayvanat Bahçesi’nde yaşayan Chia Chia’yı Amerikalı Ching Ching’le çiftleştirmek üzere ödünç istemişti. Londra Zooloji Topluluğu Başkanı Lord Zuckerman da Thatcher’ın ofisine yazarak, ‘Concorde uçuşunu paylaşmak üzere Chia Chia’yı Başbakan’a emanet edip edemeyeceğini’ sormuştu.
Rica üzerine kabine Sekreteri Sir Robert Armstrong, Lord Zuckerman adına Thatcher’ın ofisine yazdı ve pandayı kendilerine emanet etmenin ‘iki ülke ilişkilerinin yakınlığının göstergesi’ olacağını ekledi.
Thatcher’ın özel sekreteri Clive Whitmore ise Thatcher adına kaleme aldığı cevap mektubunda,”Başbakan, yanına bir panda almayacağını bildirdi -pandalar ve politikacılar bir arada iyi şans getirmezmiş; ‘panda tarihi… hep talihsiz olmuştur’ diyordu.”
Dosyada ayrıca Thatcher’ın mavi tükenmez kalemle yazdığı ilk mektuptaki notlar da göze çarpıyordu; Thatcher, “yanıma panda almayacağım” diye düştüğü notta olumsuzluk eki ‘ma’nın altını iki kere çizerek vurgulamıştı.
Cevaptaki “politikacılar bir arada iyi şans getirmezmiş” bölümü komik bir detay gibi görünse de, Thatcher aslında bu vurguyla bir şey ima etmek istiyordu.
Zamanın ABD başkanı Nixon da, Çin ile diplomaside diğer ülkelerin de tercih ettiği bir diplomatik yöntem olan “panda diplomasisi” sanatını icra etmişti.
Nixon bu niyetle 1972’de Çin’den ABD’ye iki panda getirmişti.
Ancak, 1974’te Watergate Skandalı’nın patlak vermesini takiben utanç verici bir mirasla istifa etmişti.
Panda diplomasisi, Rusya’daki müttefiklerine iyi niyet gösterisi olarak panda hediye eden Çin hükümdarı Mao Zedong öncülüğündebaşlamıştı.
Fakat öyle görünüyor ki bu esprili cevabın peşinden Thatcher nihayetinde panda Chia Chia’yı uçağına aldı…
