JetBlue Airways yetkilileri, geçtiğimiz Perşembe günü yaptıkları açıklamayla maliyetleri azaltmaya yönelik bir hamle ve yolcuları şirketin web sitesine çekmeye yönelik bir stratejinin ilk aşaması olarak, JetBlue Airways’in daha az bilinen bir dizi çevrimiçi seyahat acentesi üzerinden gerçekleştirmekte olduğu bilet satışlarını durdurduğunu; ancak Expedia Inc. ve Priceline Group’un elinde bulunan daha büyük platformlardaki faaliyetlerini sürdüreceğini duyurdu.
Şirket yetkililerine göre JetBlue’nun çekildiği siteler, tüm bilet satışlarının çok küçük bir bölümünü oluşturmaktaydı. SmartFares.com, FlightSearch.com, VacationExpress.com, FlyFar.ca, FlightNetwork.com ve Vayama.com, JetBlue’nun biletlerinin satışlarını bundan böyle gerçekleştirmeyecek olan sitelerin arasında yer alıyor. JetBlue yetkilileri, bu siteleri daha düşük getirisi bulunan çevrimiçi seyahat acenteleri olarak nitelendiriyor.
JetBlue’nun tanıtım ve planlamadan sorumlu başkan yardımcısı Marty St. George, bu hamlenin arkasında yatan gerekçelere dair açıklamalarda bulundu: “Maliyet yapılandırmasına göz attık ve görece daha yüksek maliyetli kanallarla görece düşük getiri sağlayan birtakım müşterilerin bir kesişiminin bulunduğunu fark ettik. Siteler üzerinden bilet satın alan yolcuların, sadece daha ucuz tarifeleri seçmekle kalmadığını, yardımcı ürünler için de daha az harcama yaptıklarını gördük. Bu müşteriler, bizler için kâr getiren müşteriler değildi.”
JetBlue bu hamleyi, JetBlue.com’a ve seçkin üçüncü parti kanallara daha fazla yolcu çekmeye yönelik yeni bir dağıtım yaklaşımının ilk aşaması olarak nitelendirirken, St. George şirket yöneticilerinin bir sonraki adımın ne olacağına karar vermediklerini belirtti. St. George, şirketin, düşük performans göstermekte olan başka bir grup siteyi JetBlue uçuşlarının biletlerini satmaktan men edebileceğini veya daha sert hamlelerde bulunabileceğini de ekledi.
St. George, bu yöndeki agresif seçeneklerden birinin, doğrudan şirket tarafından satılmayan biletlere ek ücret getirmek olduğunu belirtti. Avrupa’ya bakıldığında, Lufthansa Grubu 2015 yılında bu satışlar için 16€’luk (19$) bir ek ücret getirmişti. Önümüzdeki aydan itibaren ise British Airways ve Iberia Airlines çok sayıda çevrimiçi seyahat acentesi müşterisinden 8£’luk (10.50$) bir ücret almaya başlayacak. ABD menşeli hiçbir havayolu şirketi bu gibi bir ücret uygulamasına başlamadı, ancak St. George ABD’li havayolu şirketlerinin de bir noktada benzer hamleler yapabileceğini belirtti.
Bunlara ek olarak JetBlue, çevrimiçi seyahat acentelerinin, şirketin sunduğu tüm biletlerin fiyatlarına erişim sağlamaması yönündeki yeni anlaşmalar için global dağıtım sistemleriyle görüşmeler gerçekleştirebilir. St. George bu konuda da açıklamalar yaptı: “Dağıtım maliyetlerimizin idaresi konusunda işimiz bitmedi. Kanal kanal ve ortak ortak gezeceğiz vemümkün olan en fazla getiriyi aldığımızdan emin olacağız.”
JetBlue, çevrimiçi seyahat acentelerine karşı sert bir yaklaşımı benimseyen ilk havayolu şirketi değil. Geçtiğimiz 15 yıllık süreçte, aralarında American Airlines ve US Airways’in bulunduğu bazı havayolu şirketleri, kontratlara dair anlaşmazlıklar nedeniyle Expedia ve Orbitz gibi büyük sitelerden bile uçuşlarını kaldırdı. Takip eden dönemlerde bu platformlar, söz konusu şirketlerin biletlerinin satışlarını yeniden gerçekleştirmeye başladılar; zira büyük siteler, havayolu şirketlerine önemli iş fırsatları sağlıyor. Ancak JetBlue’nun yollarını ayırdığı görece küçük çevrimiçi seyahat acenteleri, her zaman bu denli şanslı olamadı.
Birkaç yıl önce Delta Airlines, aralarında CheapOair, OneTravel, Hipmunk ve Momondo gibi daha büyük sitelerin ve CheapAir, Air Gorilla ve Globester gibi daha az popüler platformların yer aldığı yaklaşık 30 sitedeki uçuşlarını sessiz sedasız kaldırdı. Bu sitelerin pek çoğu, yeniden Delta’nın biletlerinin satışlarını yapma şansını bulamadı.
Kimi havayolu şirketleri, çevrimiçi seyahat acentelerinin platformlarına dahil olmayı tercih etmiyor. Bu şirketlerin en iyi bilineni, biletlerini kendi web sitesi üzerinden satışa çıkaran Southwest Airlines. Bu strateji, on yıllardır başarılı bir strateji olmuşsa da, son birkaç yıldır bazı analiz uzmanları, bu stratejinin şirketi Latin Amerika ve Karayipler bölgelerinde zarara uğratmış olabileceği yönünde şüpheler taşıyor. Meksika ve Kosta Rika gibi, Southwest’in yeni yeni uçuşlara başladığı ülkelerde, potansiyel müşteriler, uçuş tarifelerini Southwest.com’da araştırmaları gerektiği konusunda bilgi sahibi değil.
Özellikle, görece daha az sofistike olan örnekleri olmak üzere pek çok çevrimiçi seyahat acentesi, artık müşterilerin seçimine değer veren sektörel trendlerin temposunu yakalamayı başaramadı. St. George, bazı sitelerin uçuşları havayolu şirketlerinin istediği gibi görüntülemediğini, bu nedenle müşterilerin daha az seçeneğin bulunduğu daha düşük ücretli uçuşlar ile daha pahalı olan paket uçuşlar arasında karar veremediklerini belirtti. JetBlue 2015 yılında Blue, Blue Plus ve Blue Flex olmak üzere, her biri farklı kurallara ve avantajlara sahip olan üç ekonomi sınıfı uçuş ailesini tüketicilere sunmuştu.
JetBlue ayrıca, üçüncü parti sitelerde zaman zaman ekstra koltuk aralığına sahip koltuklar veya evcil hayvanlar için rezervasyon gibi yardımcı ürünleri müşterilere satamıyor. St. George’un belirttiğine göre üçüncü parti siteler kimi zaman temel müşteri bilgilerini JetBlue ile paylaşmayarak, uçuşlarda rötar yaşanması veya uçuşların iptal edilmesi halinde JetBlue’nun müşterilere ulaşmasını daha güç hale getiriyor. Müşteriler bu nedenle gerekli hallerde uçuşları için yeniden rezervasyon yaptırma konusunda da zorluklar yaşıyor.
Priceline ve Expedia gibi dünyanın en büyük çevrimiçi seyahat acenteleri, JetBlue’nun satmak istediği uçuş seçeneklerini ve yardımcı ürünleri sunmak konusunda daha iyi iş çıkarıyor. Ancak müşterilerin bu platformlar üzerinden yaptırdığı her bir rezervasyon için yüklü bir bedel ödemek zorunda olan JetBlue için bu yöntem hâlâ pahalıya mal oluyor.
Bu konu, sınırlı talebin bulunduğu ve şirketin koltukları doldurmaya çalıştığı marjinal uçuşlarda büyük bir sorun olmayabilir. Ancak daha popüler uçuşlar söz konusu olduğunda, bu sorun daha can sıkıcı bir hal alıyor. JetBlue, kendi web sitesinden uçuşlardaki tüm koltukları kolayca satabilir, ancak bazı yolcular biletlerini Expedia’dan almayı tercih ederek havayolu şirketinin, gelirlerinden biraz daha kayıp vermesine yol açabiliyor. St. George, bu müşterilerin, yerlerine çok daha düşük maliyetlerle başka müşterilerin getirilebileceği müşteriler olduğunu belirtiyor. Ancak müşterileri, bu biletleri JetBlue.com üzerinden satın almaya ikna etmenin yolları sorulduğunda St. George, bu soruya, tüm üçüncü parti sitelerdeki satışları durdurmak dışındaki hiçbir yanıt konusunda emin olmadığını belirtti ve açıklamalarını şu sözlerle sonlandırdı: “Seyahat sağlayıcılarının her biri, şu anda tam olarak aynı varoluşsal krizi yaşıyor.”
JetBlue’nun yollarını ayırdığı siteler:
- SmartFares.com
- MyFlightSearch.com
- VacationExpress.com
- FlyFar.ca
- FlightNetwork.com
- Vayama.com
- WhatsCheaper.com
- Vegas.com
- JetsetVacations.com
- CheapFlightsFares.com
- QuickTravels.com
- kiwi.com