Batılı ülkelerden yapılan uçak ve yedek parça ithalatının yaptırımlarla sınırlandırılması, İran ve Rusya gibi ülkeleri alternatif yöntemlere yönelmeye zorluyor. Bu bağlamda İran, tersine mühendislik yoluyla Airbus ve Boeing uçak motorlarına ait yedek parçaları kopyalamayı ve kendi bünyesinde üretmeyi başardı. Bu durum, Batı teknolojisine bağımlılığı azaltmak için bir çözüm olarak görülürken, Rusya’nın benzer bir hedefe ulaşmak için daha uzun bir yol kat etmesi gerektiğini gösteriyor.
Tersine Mühendislik ve Havacılık
Tersine mühendislik, bir teknolojinin nasıl çalıştığını anlamak için onu parçalara ayırıp analiz etme sürecidir. Bu yöntem bilimsel gelişim açısından önemli bir araç olsa da, aynı zamanda mevcut patentli veya korunan teknolojilerin kopyalanması için de kullanılabilir. Havacılık sektöründe, özellikle yaptırımların etkili olduğu ülkelerde, bu yöntem kritik bir rol oynamaktadır.
Batılı ülkelerden yedek parça ve uçak alımı yasaklandığında, bu ülkelerin havayolları ciddi bir sorunla karşılaştı. Modern uçakların uzun süre güvenli bir şekilde işletilebilmesi için düzenli bakım ve orijinal parçalar gereklidir. Yedek parçaların olmaması, filoların küçülmesine ve bazı uçakların uçuşa elverişsiz hale gelmesine yol açtı.
İran’ın Çözümü
İran Havacılık Otoritesi Başkanı Hossein Pourfarzaneh, Mapna Grubu ile işbirliği yaparak Airbus ve Boeing uçak motorlarına ait yedek parçaları üretmeyi başardıklarını açıkladı. Bu başarı, dokuz yıllık bir hazırlık ve geliştirme sürecinin sonucudur. İran, bu sayede havacılık sektörü başta olmak üzere çeşitli alanlarda Batı’dan bağımsız olma hedefinde önemli bir adım attı.
Rusya’nın Durumu
Rusya, yaptırımların ardından havacılık sektöründe benzer zorluklarla karşılaştı. Ancak tersine mühendislik girişimlerinin İran’daki kadar ileri bir aşamada olmadığı görülüyor. Örneğin, S7 Havayolları kabin parçaları üretimine izin alırken, motor gibi daha karmaşık bileşenlerin üretimi için henüz önemli bir ilerleme sağlanmadı.
İran ve Rusya İşbirliği
İran ve Rusya, havacılık alanında daha yakın bir işbirliği içine girmiş durumda. Rus havayolu şirketi Aeroflot’un İran’da bakım hizmeti aldığı biliniyor. İran’ın geliştirdiği teknolojilerin ve ürettiği parçaların Rusya’ya ihraç edilmesi, iki ülkenin karşılıklı çıkarlarına hizmet edebilir.
