Dün sabah, Hamburg’a giden bir Iran Air A330 uçağı, Hamburg havalimanının üzerine park eden yoğun sisin kalkması için bekleme düzenine girdi. Ancak, bir saatten biraz daha uzun bir süre sonra uçak 30.000 feet’e yükseldi ve Milano’ya doğru yönlendi. Neden?
6 Eylül Pazartesi günü, IR723 sefer sayılı uçuşu yapan İran Air Airbus A330, Tahran’ın İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı’ndan yerel saatle 04:03’te havalandı ve Almanya’nın Hamburg kentine doğru yola çıktı. Ancak uçak, Almanya saatiyle 06:30 sıralarında iniş için yaklaşmaya geldiğinden, görüş mesafesi 150 metrenin altında olan yoğun sis, güvenli bir inişe engel oldu.
Lübeck’in yaklaşık 10.000 fit güneyinde bir bekleme düzeninde bir düzineye yakın dönüşü takiben, pilotlar divert etmeye karar verdiler. Ancak uçak, farklı bir Alman havaalanına gitmek yerine, Milan Malpensa’ya inmek için 1.000 kilometre daha yol kat etti. Yerel saatle 09:09’da Milano’ya olaysız indi. Milano’da yerde yaklaşık üç saat kaldıktan sonra varış noktası Hamburg’a geri döndü.
Hamburg ve Milano arasındaki tüm havaalanları (Berlin, Frankfurt, Münih, vb.) varken, IR723 sefer sayılı uçuşunun kokpit ekibi neden sis nedeniyle beklemek için İtalya-Milano’ya kadar gitmeye karar verdi? Cevap, Atlantik’in diğer tarafında yatıyor.
Iran Air’in Almanya’daki hiçbir havaalanında yakıtı almasına izin verilmiyor. Bunun nedeni, birçok batılı tedarik şirketinin, ABD tarafından İran’a ve bayrak taşıyıcısına uygulanan yaptırımlara (ambargo) uymak için, havayoluna yakıt satışını durdurmasıdır .
İran havayollarının Avrupa’nın çoğunda yakıt ikmali yapma sorunları ilk olarak 2011’de ortaya çıktı. 2019’da önlemler yeniden sıkılaştırıldı ve İran havayollarına bakım, yemek, yakıt ikmali ve hatta rezervasyon sağlayan üçüncü şahıslar da kovuşturmaya tabi tutuldu. Birçoğu ABD’de faaliyet gösteren yakıt şirketleri için bu biraz muamma.
Normalde, Iran Air’in Avrupa seferini yapan uçakları, Tahran’a dönmek için tanklarında yeterli yakıt ile yolculuğa başlıyor. Ancak, Pazartesi sabahı uzun süren beklemenin ardından, A330’un artık İran’a geri dönmeye yetecek yakıtı kalmamıştı. Bu nedenle, mevcut ve erişilebilir en yakın yakıt alabileceği havalimanına yönlenmek zorunda kaldı.
Jet yakıtı yaptırımları 2011 yılında ilk kez uygulandığında İran’dan tepkiler gecikmedi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ramin Mehmanparast, önlemleri insanlık dışı olarak nitelendirdi ve İran havacılığında güvenliğin zayıflamasına yol açacağını söyledi.
Mehmanparast o sırada Reuters’e verdiği demeçte , “Bir yolcu uçağına yakıt vermemek , uluslararası normları ihlal eden insanlık dışı bir eylemdir” dedi .
