Türk Hava Yolları pandemi döneminde global rakiplerinin aksine, büyük risk alarak operasyonlarında hız kesmedi. THY, sağladığı müşteri güveni, çalışanların yaptığı maaş fedakârlığı, kargo taşımacılığında başlattığı hamle ve Ankara’dan sağladığı stratejik destekle 2021’in üçüncü çeyreğinde 722 milyon dolar kâr yazdı.
Alman “Lufthansa” 2.4 milyar dolar zarar… Fransız “Air France-KLM” 2.1 milyar dolar zarar… ABD’li “United Airlines” 600 milyon dolar zarar… Ve Türk Hava Yolları 772 milyon dolar kâr… Bu rakamlar 2021 yılının üçüncü çeyreğinde havacılıkta global arenada başa güreşen şirketlerin elde ettiği esas faaliyet kâr ya da zararlarına karşılık geliyor. Tablo açıkça ortada…
Son 1.5 yılı ağır pandemi koşullarında büyük yara alarak geçiren havacılık sektöründe, aşılanmalar ve hastalığın seyrinin daha da kötüye gitmiyor olması ile rakamlar ve beklentiler pozitife dönmeye başladı.
Pandemi koşullarına, rakiplerine göre birbirinden farklı birçok stratejiyle giren Türk Hava Yolları (THY) pandemi öncesine yani 2019 rakamlarına geri dönüş için en iddialı oyunculardan biri olduğunu, dün açıkladığı bilanço rakamlarıyla açıkça ortaya koydu.
“Dünyada herkesten daha hızlı toparlandık” diyen THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı İlker Aycı, 722 milyon dolarlık esas faaliyet kârıyla, bu alanda pandemi öncesi dönemin dahi önüne geçtiklerini söyledi.
Bu anlamda Lufthansa, Air France KLM, United Airlines gibi rakiplerinden ayrıştıklarını anlatan Aycı, kârlılığın ve yakalanan performansın sırrını üç maddede sıraladı:
“1- Yolcuya güven verdik, bilet erteleme, iade veya iptal konusunda kimseyi mağdur etmedik.
2- Kargo ve yolcuyu bir arada taşıdık.
3- Hiçbir maddi yardım almadık ancak her saniye, her işimizde Ankara’nın büyük desteğini aldık.”
Rakiplerden ayrışıyor
Pandeminin etkilerini silmeye çalışan sektör halen 2019’un gerisinde. 2019’daki uçuş trafiğinin 2023 – 2024 döneminde normale dönmesi bekleniyor. Sektör profesyonelleri de buna göre strateji belirliyor. Bu olumsuz tabloya rağmen milli bayrak taşıyıcı havayolu şirketi THY rakiplerinden ayrışarak hızlı bir toparlanma sürecine girdi. Bu şirketin ilk 9 aylık bilançolarına da net bir şekilde yansımış durumda.
Dün genel merkez binasında, tepe yönetimini de yanına alarak, basınla bir araya gelen İlker Aycı, sözlerine, “Dünyada herkesten daha hızlı toparlandık. Dünya havacılık sektörünün geri dönüşünü THY’nin bilançolarından izliyor” diyerek başladı.
Bu yılın üçüncü çeyreğinde yolcu gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 193 artarak 2.4 milyar dolara, kargo gelirlerinin yüzde 45 artarak 969 milyon dolar olduğunu anlatan Aycı, “Üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 722 milyon dolar konsolide esas faaliye kâr elde ettik. 2019’un aynı döneminde bu kâr 675 milyon dolardı. Bugün geldiğimiz noktada pandemi öncesi dönemin dahi önüne geçen bir performans gösterdik” diye konuştu.
Tam toparlanma 2023’ü bulabilir
2019’daki kapasitenin 2022’de yakalanabileceğini hatta yüzde 3 üzerine çıkılabileceğini anlatan İlker Aycı, sektörde normale dönüşün 2023 – 2024’te olacağını ifade etti. Uzaktan çalışmanın da içinde olduğu yeni normalin ne kadar sürdürülebilir olduğunun tartışıldığına dikkat çeken Aycı, “Yüz yüze 1 saatte yapılacak iş internet ve Zoom üzerinden 3 saatte yapılıyor. Geri dönüşler artabilir. Ayrıca tatil noktalarına talep artmaya başladı. 2022 daha iyi geçecek” dedi.
‘Diğerleri devletten para yardımı istedi’
THY’nin kriz döneminde resmi tersine çevirmesinde ve bu sıçramayı yapmasında bundan önceki krizlerde aldığı derslerin önemli olduğunu belirten İlker Aycı, pandemideki sıçramanın perde arkasını anlatırken şu kritik başlıklara işaret etti.
– “Yolcuya güven verdik: Pandemi krizinin ilk gününden itibaren yolcularla empati kurduk. Biletleri koşulsuz değiştirdik veya ücretlerini iade ettik. Milyar doları aşan nakit çıkışı oldu ama ürünün arkasında durduk, uçuşları iptal etmedik. Bu çok kritik bir karardı. Cumhurbaşkanımızdan ‘Çok sıkışırsanız yanınızdayız’ desteğini de aldık. Yolcularımız bu davranışımızı ödüllendirdi.
– Kargo ve yolcu bir arada taşınıyor: Bir uçağın destinasyonunu planlarken her şey yolcu gelirlerine bakılarak yapılıyordu. Artık bu değişti. Artık kargo ve yolcu geliri optimize ediliyor. Bu sayede bir çok uçuş iptallerini engelledik. Altta yük var, üstte yolcu.
– Ankara’yla uyumlu hareket: Türkiye çok hızlı karar alıyor. Bir ülkeye uçuş açmak için diplomatik görüşme yapılıyor. Çok ciddi diplomasi yürütüldü. Diğer devletlerde bu işbirliğini göremedim. Rakip şirketler hükümetten sadece para ve hibe istedi. Bizde ise işbirliği yapıldı. THY hiç sahadan çekilmedi. Bu bizi Avrupa’da lider dünyada ilk 5’te tuttu.”
‘Güneş balçıkla sıvanmaz’
Dünya havacılık tarihinin en ağır krizinde en hızlı geri dönmeyi başardıklarını ifade eden Aycı, bu başarıyı dünyadaki rakipleriyle kıyaslayarak anlattı:
“İlk 9 ayda THY 800 milyon dolar operasyonel kâr etmişken Alman hava yolu şirketi Lufthansa 2.4 milyar dolar, Air France KLM 2.1 milyar dolar zarar etti. Amerika’da ise en hızlı aşılamayı yapmasına ve iç pazarı çok hareketli olmasına rağmen United Airlines 600 milyon dolar zarar yazdı. Üçüncü çeyrekte bizim gibi kâr açıklayan şirketler var. Ama 9 aylık döneme baktığımızda gerimizdeler. Herkes bu başarıyı farklı yere çekebilir fakat güneş balçıkla sıvanmaz.”
Kargoda uçuyor, hedefte ilk 3 var
Kargo alanında yaptıkları hamle ile pazar payını dünyada yüzde 5’in üzerine çıkardıklarını söyleyen İlker Aycı, “İlaç, aşı ve tıbbi malzeme taşımasında ise dünyada yüzde 8’in üzerinde pazar payımız var” dedi.
2023 yılında kargoda ilk 3’e girme hedefleri olduğunu belirten Aycı, şöyle devam etti:
“120’den kargo taşıyoruz. İlk 9 ayda 1.5 milyon ton yük taşıdık. Dünyadaki şirketler küçülürken Turkish Cargo büyüdü. İstanbul Havalimanı’nda dünyanın önemli tesislerinden kargo merkezini yeni yılla birlikte açacağız. Bu merkez Türkiye’nin en büyük endüstri binasıdır. Bu Türkiye’nin merkez ülke olmasına hizmet edecek.”
Maaşlarda ‘geçmişe’ dönülüyor
Bilançoda rakamlar olumluya döndükçe, pandemi döneminde büyük fedakârlık yaparak şirketin bu noktaya gelmesinde büyük emekleri olan çalışanların haklarını teslim ettiklerini belirten Aycı, “Orta ve alt kademede çalışanların tümünün maaş kesintilerini iade ettik. Pilotlar ve kabin çalışanlarmızda bir miktar kaldı. Üst yönetimde de… Bu toparlanma bu hızla devam ederse, çalışanlarımız eski günlerinden daha da iyi duruma gelecekler” şeklinde konuştu.
Seattle, Detroit hatları açılacak
114 ülkede 255 destinasyonla dünyada en çok noktaya uçan şirket olan THY, bu rekoru pandemiye rağmen korudu. THY pandemi döneminde Newark ve Dallas’ın da içinde yer aldığı bir çok noktaya yeni hat açılışı yaptı. Amerika bu anlamda öne çıkan yerler olurken, sırada Seattle ve Detroit var.