2020-2022 haziran sonu itibariyle dünya genelinde 89 havayolu iflas etti ya da faaliyetini durdurdu. Bu arada ayrı tarih aralığında 56 yeni havayolu da kuruldu. Bu dönemde Türkiye’de iki havayolu (Atlas Global ve Onur Air) iflas ederken, 4 yeni havayolu da (Southwind, MGA, BBN, Anka) hizmete girdi.
Pandemi (küresel salgın) nedeniyle tarihinin en ağır krizini yaşayan havacılık sektöründe sorunlara her gün bir yenisi daha ekleniyor.
COVID-19, havayolu endüstrisinde orantısız bir tahribata neden oldu. Pandemi öncesinde havacılık sektöründe başlayan şirket iflasları arttı. Bunu biriken sorunlarının çözümü için ‘bağırsak temizleme’ olarak değerlendirenler de var
Pandeminin patlak verdiği 2020’den beri kamu yönetimlerinin sağladığı desteklere rağmen dünyanın her yerinde; Avrupa, Asya, Amerika ve Afrika’da bir yandan havayolları ve havaalanları peş peşe iflas ederken bir yandan da yeni şirketler kuruluyor.
Çok sayıda birleşme ve satın almalar oldu
Geçen yıl yaptığımız araştırmada dünya genelinde iflas eden ya da faaliyetini durduran havayolu sayısı 42, yeni kurulan havayolu da 30’du. Bu yıl, 2022 haziran sonu itibariyle iflas eden ya da faaliyetini durduran havayolu 89, yeni kurulan havayolu sayısı 56 oldu.
Airorts Council Europe (ACI), Avrupa’daki çoğu bölgesel 740 havalimanından 193’ünün de iflas riskiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Dünyanın en eski ikinci havayolu ve Latin Amerika’nın en büyük ikinci havayolu şirketi olan Avianca, iflas etti. Çok sayıda birleşme ve satın almalar oldu.
Pandemi döneminde yüzbinlerce çalışan işten çıkarıldı. İşler açıldığında bu kez uçaklarda pilottan kabin memuruna kadar, havalimanlarında güvenlik görevlisinden valiz yükleme görevlisine kadar çeşitli birimlerde gerekli hizmeti verecek personel yoktu. Bu nedenle birçok Avrupa ülkesinde havayolları binlerle ifade edilen uçuşlarını iptal etti. Personel yetersizliğinden havaalanlarında yaşanan kaos büyüyerek yayılıyor.
Editörün Notu: Neden?
Havacılıkta iflas ve kapanmalar yaşanırken yenilerin kurulmasının birkaç nedeni var. Kapanmaları kamunun verdiği desteğe rağmen yılların biriktirdiği sorunlar aşılmayınca yaşanan iflaslar bir tür “bağırsak temizliği”dir. İflas ve batmalar yaşanırken yenilerin kurulmasında da, Air İtaly vb. örneklerde olduğu gibi bayrak taşıyıcının kamu desteğine rağmen kurtarılamayıp iflas edince yerine kurulanlar var. Bu arada Mısır örneğindeki turist taşımaya yönelik ucuzcu havayolu kuruluşları da olurken, İspanya’da bir bölgedeki oteller havayolu şirketlerine bağımlılığı azaltmak için kendi havayolu şirketlerini kurdu, ama o da bir yılını doldurmadan faaliyetini durdurdu. Türkiye’de yeni havayolu kurma nedenlerinde biri Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle o ülkeye tescilli uçaklarını uçuramayan tur operatörlerinin Türkiye tescilli havayolu kurmalarıdır.
Havacılıkta Türkiye’de durum
* Havacılık sektörünün dünyada yaşanan gelişmelerinin benzeri Türkiye’de de yaşanıyor. Bir yandan şirketler iflas ederken bir yandan da yeni havayolları kuruluyor. Bu dönemde Türkiye’de iki havayolu, Atlas Global ve Onur Air iflas ederken dört yeni havayolu; Southwind, MGA, BBN, Anka kuruldu. Bu arada Oti Holding’in Rusya’daki tur operatörü Coral’ın da diğer tur operatörleri Pegas ve Anex gibi Rusya’daki Royal Flight’ten ayrı Türkiye tescilli bir havayolu kurması bekleniyor.
Mısır turist taşımak için ucuzcu hava yolu kuruyor
* Mısır’da, THY-Anadolu Jet modeliyle ülkeye turist taşımak için bütçeli hava yolu şirketi kurmaya hazırlanıyor. Air Sphinx adıyla Egypt Air’in çatısı altında kurulacak yeni hava yolu Kahire, Hurghada, Şarm El-Şeyh, Luksor ve 2022’nin sonunda açılması planlanan Giza’daki yeni Sfenks Havaalanı’ndan uçuşlar gerçekleştirecek. İlk etapta filosunda iki adet Boeing 737-800 bulunacak Air Sphinx uçuşlara, iç hatlardan başlayacak. (dunya)
