Pandemi etkisi altında gelir kaybı yaşayan havayolu şirketleri harcamaları kısıyor, teslimat tarihlerini erteliyor. Bloomberg HT’ye konuşan Uluslararası Havayolu Taşımacılığı Birliği yetkilisi Perry Flint, nakit ‘yakan’ havayolu şirketlerinin ortalama 8,5 ayının kaldığına dikkat çekti.
Pandeminin milyarlarca dolar gelir kaybına uğrattığı havacılık sektörüden şirketler, nakit krizini çözmek için toplu işten çıkarmaları da kapsayan bir dizi önleme başvuruyor. Bunlardan biri de uçak siparişlerinde teslim tarihlerinin ertelenmesi.
Geçtiğimiz günlerde Türk Hava Yolları pandeminin etkilerini yönetme sürecinde filo planlamalarını yeniden gözden geçirdiğini ve Airbus’tan mevcutta teslim alınmamış siparişlerin yeniden planlanacağını duyurmuştu. Ancak bu yönteme başvuran tek havayolu THY değil.
2 bin uçağın 830’u teslim edildi
American Airlines geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile 2021 ve 2022’de teslimatı öngörülen 18 Boeing 737 Max uçağının teslimatının yeniden planladığını belirtti. Yine Amerikan havayolu şirketleri Delta da 5 milyar dolarlık Airbus siparişinin 2022 sonrasına ertelendiğini, Southwest ise teslimatın yeniden planlanması gerektiğini ifade etti.
Cathay Pacific ise Boeing 777X siparişlerini 2025 sonrasına ertelediğini duyurdu. Avrupa’nın önemli havayollarından Easyjet de geçtiğimiz Nisan ayında 24 Airbus uçağının teslimatının erteleyeceğini açıkladı.
Uluslararası Havayolu Taşımacılığı Birliği (IATA) yetkililerine göre ertelemelerdeki en önemli sebep maliyetler ve gelirlerin aynı hızda düşmemesi.
Havayolu şirketlerinin son önlemleri hakkında Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan IATA İletişim Müdürü Perry Flint, havayolu şirketlerinin maliyetlerini kısma çabasında olduklarının altını çizdi.
Flint, “Havayolları şirketlerinde maliyetlerin yüzde 50’sini sabit maliyetler oluşturuyor. Şirketler ellerinden geleni yapıyor, ancak ikinci çeyrek verilerine göre operasyonel maliyetler sadece yüzde 48 düşerken, gelirlerdeki düşüş yüzde 73’ün üzerinde.”
Flint, 2020 için teslim edilmesi beklenen 2000 uçak olduğunu, ancak Ağustos itibariyle bu rakamın sadece 830’unun teslim edildiğini ifade ediyor.
Nakit “yakan” şirketlerin 8,5 aylık ömrü kaldı
Bu zamana dek devletlerin havayolu sektörüne 160 milyar dolarlık destek açıkladığını belirten Flint, bunun yetersiz olduğunu ifade ediyor: “Sektörü ayakta tutmak ve toparlanmayı desteklemek için hükümetlerin koordineli bir yaklaşımla sınırları açmaları ve karantina yerine test yöntemini tercih etmeleri gerek.”
Flint’in verdiği rakamlara göre şirketlerin 2020’deki nakit “yakış” hızına göre ortalama bir havayolunun 8,5 aylık ömrü kalmış durumda.
Eğer teslimat ertelemeleri ve yeni uçak taleplerinde azalış sürerse bunun sektörün özellikle imalat ayağında büyük zarar getirmesi bekleniyor. Airbus ve Boeing gibi şirketlerin az talep düzenine göre yeniden kurgulanmalarının tedarik zincirlerindeki şirketler için risk oluşturması bekleniyor.
İngiltere’de havacılık, savunma ve uzay teknolojileri sektörlerinin çatı kuruluşlarından ADS’in verilerine göre devlet destekleri büyük havacılık şirketlerinin yanısıra tedarikte yer alan şirketlere de odaklanmalı. ADS’in son çalışmasına göre imalat kısmında sıkıntı sadece İngiltere’de 30 bin çalışanın işini kaybetmesine sebep olabilir.
