Hindistan uçaklarının tescil ismindeki “VT” olan ön eki, Hindistan’ın iktidardaki partisinin bir üyesinin bunu değiştirmek için mahkemeye başvurması siyasi bir renk aldı. Başvurunun dayanak noktası, bu ön ek’in Hindistan’ın sömürge geçmişiyle ilişkisi, dilekçe sahibinin Anayasa hükümlerine başvurması ve mahkemeyi egemenliğe çağırması.
Delhi Yüksek Mahkemesinde Hindistan’daki merkezi hükümeti ülkenin uçaklarının kayıt kodlarının ön ekini değiştirmesi için yönlendirmesini isteyen bir Kamu Çıkarı Davası açıldı.
İktidardaki Bhartiya Janata Partisi’nin üyesi Ashwini Kumar Upadhyay tarafından sunulan dava dilekçesinde, bağımsızlık öncesi dönemde Hindistana kayıtlı uçaklara “VT” ön ekinin verildiği belirtiliyor. Hindistan’ın artık bir İngiliz toprağı olmadığı ve son 75 yıldır böyle olmadığı için iki harfin değiştirilmesi gerektiğini savunuyor.
Hindistan’a kayıtlı tüm uçaklarda tescil isminde ön ek olarak görünen VT, “Victoria Bölgesi” ve “Viceroy Bölgesi” (Victorian Territory and Viceroy Territory) anlamına geliyor. Upadhyay, mahkemeden Hindistan’ın İngiliz toprağı olmasına karşı olduğunu ilan etmesini istedi ve dilekçede şunları söyledi:
“VT‘ kodu, sömürge yönetiminin uygulamasıdır. Hindistan 75 yıldır egemen bir ülkedir, dolayısıyla Victorian veya Viceroy’un bir bölgesi değildir ve olamaz. Hindistan neden bu VT kodunda devam ediyor?”
“VT” Kodu, Hindistan’a 1929’da verildi. Dilekçeye göre, Hindistan hükümetinin kodu değiştirmeye yönelik önceki girişimlerinin hiçbir etkisi olmadı. Bu nedenle, VT kullanmaya devam ediliyor. Ayrıca Çin, Pakistan, Bangladeş ve Nepal gibi diğer ülkelerin sömürge döneminden kalma kodlarını daha sonra değiştirdiği ve böylece Hindistan’ın da aynı şeyi yapması için baskı yaptığı örneklerden bahsediyor.
Savunmada ayrıca, “Ulusumuzun uçakları için çağrı işaretinin değiştirilmesi konusunda geçmişte boşuna çaba sarf edildi, ancak Hindistan’ın “BA” (Bharat) ve IN (India) alamadığı söyleniyor. Çin “B” ve İtalya “I” kodlarını aldıkları için bu tek harfli kodlar artık alınamıyor.
Mahkeme Upadhyay talebine uygun karar verse bile, kodun değiştirilmesi, Hindistan makamlarının Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’ne ( ICAO ) baş vurup Hindistan’ın istediği gibi harf kombinasyonlarının kullanılabilirliği iznini alması gerekecek. Daha sonra Hindistan’a kayıtlı tüm uçaklardaki tescil isimlerinin değiştirilmesi gerekecek.
ICAO’ya göre, uçak tescil isimleri dediğimiz şey teknik olarak Uçak Uyruğu ve Tescil İşaretleri olarak bilinir. Bunlar, ICAO tarafından, “Uluslararası hava seyrüseferinde çalışan her uçak, uyruğu (Aircraft Nationality) ve tescil işaretlerini (Registration Marks) taşıyacaktır” şeklindeki maddelerden biri ile, Chicago Sözleşmesi’nin belirli hükümlerine uyacak şekilde belirlenmiştir .
Uçak kayıt işaretleri iki bölümden oluşur :
1) Uyruğu belirten 1 veya 2 karakterli “alfasayısal” koddan oluşan bir ön ek. (örn. Almanya için “D”, Türkiye için “TC” gibi)
2) Belirli bir hava aracı için 1 ila 5 karakterlik bir tescil işareti olan son eki.
Ön ek kodları, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından her ülkeye tahsis edilen telsiz çağrı işaretlerine dayanmaktadır. 1947’den beri Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) kod standartlarını ve bunların tahsisini yönetmektedir.
Aydınlatıcı bir bilgi… teşekkürler…