ABD Dallas McKinney Ulusal Havalimanı’ndaki bir hangarda çok sayıda uçak, yüksek derecede korozyon yapıcı yangın söndürme köpüğünün bir teknik arıza sonucu boşalması ile hasar gördü.
Bu sistem hangar içinde olası bir yangın durumunda otomatik olarak devreye girer ve deposunda bulunan söndürücü kimyasalı köpük olarak hangara boşaltır. Otomatik sistem arızi veya gerçek yangın nedeniyle boşalmaya başlayınca genellikle deposu boşalıncaya kadar elle durdurulamadığı için, çalışanların köpük altında kalıp boğulmamaları için acil kaçış yollarını kullanarak hangarı terk etmeleri istenir. Gerçek bir yangında sistemin otomatik olarak devreye girmediği durumlarda elle çalıştırılması için kumanda merkezine kolay erişilebilir olması gerekir.
Pahalı temizlik
Hangar güvenlik sistemi Ekim ayındaki olayı kameraya kaydetti ve video daha sonra Breaking Aviation News tarafından sosyal medyaya yüklendi. Kısa videoda, üç iş jeti ve iki pervaneli uçağın kısa süre içinde kalın bir köpük tabakasıyla kaplandığı ve bunun uçaklarda milyonlarca dolarlık temizliğe yol açtığı görülebiliyor.
That's alot of foam ????✈️
Bunlara da Göz AtabilirsinizSecurity camera footage captures moment a hangar at McKinney National Airport in Texas experienced a malfunction and the foam fire-suppression system activated, dousing millions of dollars worth of airplanes in highly-corrosive foam. pic.twitter.com/ZkxCSSDhO7
— Breaking Aviation News & Videos (@aviationbrk) November 17, 2023
Uçak hangarlarında zorunlu olan Otomatik Yangın Söndürme sistemlerinde kullanılan köpük, maruz kalan uçak veya ekipmana ciddi hasar verebilecek konsantre ve oldukça güçlü korozyon yapıcı kimyasallar içerir. ABD Ulusal Hava Taşımacılığı Birliği (NATA) ve Maryland Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, köpüğün uçaklarda neden olduğu hasarının giderilmesi ve temizlik maliyetleri ortalama 1 milyon dolar civarında olabiliyor. 2004 ile 2020 yılları arasında kazara köpük boşalması olaylarına toplam 235 milyon dolar kadar harcama yapıldı.
Amerikan USAIG sigorta grubu hasar direktörü Kerry Porter, AIN News’e yaptığı açıklamada, yüksek fiyatın nedenlerini şöyle özetledi : “Temizleme operasyonları köpüğü silmek kadar basit değildir. Yangın Söndürme Köpüğü korozyon yapıcıdır. Hele bu köpük bir nedenle uçağın aviyonik bölmesine sızarsa, kirlenen bazı kara kutuların gelecekteki potansiyel arıza olasılığı nedeniyle değiştirilmesi gerekecektir. Sökülen kirli kara kutular ilgili üretici veya komponent atölyelerinde uzun kontrol, onarım ve testlerden geçirilmesi gerekecektir. Temizlenmeyen korozyon ilerledikçe operasyonel arızaların da ortaya çıkması mümkündür.”
Benzer olaylar
Son yıllarda birçok havayolu, hangar yangın söndürme sistemlerinde benzer teknik arızalar bildirmiş. 2020’de sekiz haftalık bir süre içinde İngiltere ve ABD’deki havalimanlarında üç adet köpük boşalması olayı kaydedildi.
Mart 2020’de meydana gelen ilk olayda, Delta Air Lines’ın Los Angeles Havalimanı’ndaki yeni hangarların birinde, sistem arızasının ardından köpük boşalttığı görüldü. Personel, boşalmayı kontrol altına alamayınca hangarın kapılarını açmak zorunda kaldı ve yangın söndürücü köpük hangar dışına taşarak aprona yayıldı. Delta Air Lines, uçak ve çevresinde kimyasalların neden olacağı kirlenmeyi en aza indirmek için yerel bir çevre şirketi ile çalıştı.
Londra Heathrow Havalimanı’ndaki bir hangara park edilmiş British Airways Boeing 777-200ER (G-YMMB) uçağı birkaç tonluk köpükle kaplandı. Sosyal medyadaki ilk haberlerde, olayın nedeni olarak şirketinden memnun olamayan bir çalışan gösterildi. Ancak British Airways tarafından paylaşılan bir açıklamada yangın önleme sisteminin otomatik olduğunu ve bir kişi tarafından etkinleştirilemeyeceğini, bunun teknik bir sistem arızasından kaynaklandığını belirterek söylentileri yalanladı.
Uçak hizmete verilmeden önce, iniş takımlarının köpüklerden tam temizlendiğinden emin olmak için temizlik sonrasında teknik uzmanlar tarafından ek analizlerin yapılması gerekti.
16 Mayıs 2020’de American Airlines, Chicago O’Hare Uluslararası Havalimanı’ndaki hangarında benzer bir arıza daha yaşandı. Hangarda bulunan iki Boeing 787 Dreamliner uçağında önemli bir temizlik çalışması gerektiğini doğruladı.
Milyon dolarlık temizlik ve uçak bakımlarından kurtulmanın yolu hangarlardaki otomatik yangın söndürücü sistemlerin üreticilerine veya lisanslı/yetkili teknik servislere periyodik bakımlarının yaptırılması en doğru yol olmalı.
