Kağıt üzerinde planlanan yeni konsept uçaklar geleceğe meraklı bakışları üzerine çekiyor. Genel olarak tüp şeklindeki kabin yerine kanatla gövdenin bir arada harmanlandığı değişik tasarımlar görülüyor. Airlinehaber okuyucularına 2022 biterken, Maveric, Uçan V, Üç Kanat, Çift Gövde gibi ilginç tasarımları biraz yakından göstermek istedik.
Airbus’ın harmanlanmış kanadı (Blended Wing) MAVERIC
Airbus, Şubat 2020’de gelecekteki uzun mesafeli seyahatler için potansiyel bir uçağın küçük ölçekli bir modelini ortaya çıkardı. MAVERIC (Model Aircraft for Validation and Experimentation of Robust Innovative Controls), yakıt verimli aerodinamik bir uçak yaratmak için yolcu jetlerinin temel tasarımını yeniden şekillendirme olasılığını araştırıyor.
MAVERIC ile yapılan karşılaştırmalar büyük ölçüde tek koridorlu pazara dayansa da, buna dar gövdeli bir uçak diyemeyiz. Airbus, tasarımın standart uçaklardan yaklaşık %20 daha az yakıt yakma dahil, çevresel faydaları sağlama potansiyeline sahip olduğunu söylüyor. Şekil, henüz çok tartışılan hidrojen depolama sorununa bir çözüm bulunduğunda, yeni tahrik sistemleri için bir temel görev yapabilir.
Airbus, ZEROe uçak konseptini MAVERIC ile aynı prensiplere dayandırmış. Bununla birlikte, havacılık mühendisleri hem tahrik sistemini değiştirmenin, hem de uçak gövdesi tasarımını tamamen değiştirmenin tek seferde çok fazla olacağını söylüyor.
Uçan V
Harmanlanmış kanatlı gövde (Blended Wing Body) tasarımlı uçağı düşünen tek üretici Airbus değil. Almanya, Rusya, İngiltere ve ABD, 2. Dünya Savaşı’ndan önce bunu denediler. Bunun daha modern versiyonu, Hollanda havayolu KLM ve Delft Üniversitesi arasındaki bir işbirliği ile tasarlanan ‘Flying V’ tasarımı, uzun mesafeli, yüksek kapasiteli (yaklaşık 314 yolcu) bir uçak olacak.
This summer, a team of researchers, engineers and a drone pilot of @tudelft travelled to Germany for the first real world test flight. After a period of extensive testing in the wind tunnel and a series of ground tests, it was time to find out: can the Flying-V actually fly? pic.twitter.com/Lq4f12oX0l
— KLM (@KLM) September 1, 2020
Flying V’nin kanat tasarımı, MAVERIC’inkinden daha dar. Videoda görebileceğiniz gibi, küçük ölçekli bir modeli ilk kez 2020 sonbaharında başarıyla uçuruldu.
Süper verimli üç kanat
ABD Alabama SE Aeronautics, benzer şekilde kendi gelecekteki uçak konseptini tasarlıyor. SE200 (Süper Verimli anlamına gelen SE), çift kuyruk stabilize ve arkaya monte edilmiş yüksek verimli iki motor ile üç kanatlı bir konsept. Tasarlayıcıları, CO2 üretimini koltuk kilometresi başına tahmini %80 azaltacağını ve yakıt tüketimini tahmini %70 azaltacağını söylüyor.
Yakıttan bahsetmişken, depolama artık kanat içinde olmadığı için, kanatlar daha ince ve daha aerodinamik. Bunun yerine, yakıt, monokok gövdenin üstündeki bir balonda depolanacak.
Şirket, bu sıra dışı tasarımın kısa süreli kalkış ve iniş kabiliyetine de imkan tanıyacağını iddia ediyor. Bu konseptin Mart 2021’de açıklanmasından bu yana çok az haber olduğundan, bu tasarımın çizim tahtasından çıkıp çıkmayacağı henüz belli değil.
D8 Çift Gövde
İşin içinde Aurora Flight Sciences, MIT-Massachusetts Institute of Technology ve Pratt & Whitney gibi şirketler bulunduğunda, çift gövdeli D8 konseptin olağanüstü bir şey olacağı belli. Aurora D8 “çift gövdeli” geniş gövde, bir Boeing 737-800’ün gövdesini temel alıyor, yan yana birleştirilmiş iki B737 gövdesinden oluşuyor. Bu tasarım çift koridorlu bir kabin konfigürasyonu sağlıyor.
Geniş gövdeli olmasına rağmen, uzun mesafe uçması amaçlanmıyor. D8’in görev profili, çift koridoru sayesinde daha hızlı yükleme ve indirme avantajıyla birlikte 3.000 NM (5.556 km) menzile kadar 180 yolcu için olacak. Ama asıl amaç, doğal olarak daha az yakıt yakmak.
Tasarımcılar, D8’in benzersiz görünümü sayesinde, yakıt tüketiminde %49’luk bir azalma sağlayabileceğini öne sürüyor. Kanadın altındaki doğal laminer akış ve kaldırma gücü sağlayan gövde şekli, BLI-Boundary Layer Ingestion azaltır, yani daha küçük ve daha hafif motorlarla başarılı bir şekilde uçabileceği hesaplanıyor. Bu motorları düz gövdenin üzerine yerleştirmek, sürtünmeyi azaltmak için de görev yapabilecekleri anlamına geliyor. D8, diğer tasarımlarda olduğu gibi, şimdilik kağıt üzerinde bir uçak.
CRAIC
Çin-Rus ortaklığı CRAIC, Boeing 787 Dreamliner gibi uçaklarla rekabet edecek 250, 280 ve 320 koltuklu olacak geniş gövdeli CR929 uçağın üzerinde çalışıyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırı savaşı nedeniyle sekteye uğrayan işbirliği, CR929’u üç farklı konfigürasyonda sunma planlarını ortaya çıkardı. CR929-600, 280 yolcu ile 6.480 NM’ye, CR929-500 250 yolcu ile 7.560 NM’ye uçacak ve daha büyük olan CR929-700, 320 yolcu kapasitesine sahip olacak, ancak menzili yalnızca 5.400 NM olacak.
CRAIC’in Rus ve Çinli temsilcileri, Ocak 2023’te yeniden bir araya gelmeleri planlanıyor. Hangi konuda anlaşırlarsa anlaşsınlar, uçakların filolara girdiğini görmemiz uzun bir zaman alacak gibi duruyor, ilk teslimatların 2029’a kadar olması beklenmiyor. CRAIC tarafından üretilecek bu uçağın mevcut tiplerle gerçekte rekabet edip edemeyeceğini ileride görebileceğiz.