Bundan 33 yıl önce, 4 Ocak 1990 tarihinde meydana gelen inanılması zor bir havacılık olayını anlatmak istiyorum.
Miami’den Minneapolis’e giden Northwest Airlines Boeing 727’nin başına böyle inanılmaz bir olay meydana geldi. Northwest Airlines Flight-5, Florida-Miami Uluslararası Havalimanı’ndan kalkış yapmıştı. Uçağın varış noktası, Minnesota-Minneapolis idi. N280US tescil isimli 14 yaşındaki Boeing 727 tarafından yapılan uçuş, yerel saatle 08:15 civarında Miami’den havalandı.
Farkına varmadan iki motorla uçuş
Yerel saatle 09:10 civarında uçak, Florida-Madison üzerinde seyir halindeyken, uçağın pilotları uçağın arkasından gelen yüksek bir patlama sesi duydular. Bunu takiben, ATC’ye 35.000 fit yükseklikte 3 Nolu (sağ) motorun güç kaybettiğini bildirdiler.
Birden fazla motoru olan uçaklar, bir motorda güç kaybı olması durumunda uçmaya devam edecek şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte pilotlar, güvenlik prosedürleri gereği, çalışan 2 motorla en yakındaki uygun havalimanı olan Florida-Tampa’ya acil iniş yapmayı karar verdiler. Uçakta herhangi hasar veya bir yaralanma olmadan yerel saat ile 09: 58’de Tampa’ya güvenli bir şekilde iniş yaptılar.
İşin gerçeği inişten sonra uçak park edince ortaya çıktı. Uçak, pilotların sandığı gibi 3 Nolu motorun gücünü değil, motorun kendisini kaybetmişti. B727’lerde motorlar uçağın kuyruk kısmında bulunduğu için, uçak içindeki insanların motorun uçaktan koparak düştüğünü görme şansları olamazdı. Düşen motor, bir gün sonra Madison yakınlarında bir tarlada bulundu.
B727’lerin bir güvenlik özelliği
Olayla ilgili NTSB soruşturması, motorun ön tarafının yakınındaki arka tuvalet servis yerindeki kapağın contasından kaçak yaptığını ortaya çıkardı. Uçuş sırasında sızan tuvalet sıvısı 35.000 fit yükseklikteki -50°C civarındaki sıcaklık nedeniyle kütle halinde donmuş ve koptuğunda hemen yakınındaki motor tarafından emilerek ağır hasar almasına neden neden olmuştu. Motorun uçaktan koparak ayrılmasının nedeni Boeing 727’nin bir tasarım özelliği idi.
B727’lerin motorlarının uçak yapısına bağlantısı ‘belirli koşullar altında’ koparak motorun uçaktan ayrılması şeklinde tasarlanmıştır. Bu özel tasarım temiz bir kopma sağladığı için, uçağın hasar almadan güvende kalmasına yardımcı oldu. Yani, motor düşerken uçağın gövdesi herhangi bir hasar almadı.
Nitekim, Nisan 1985’te American Airlines’ın Boeing 727’sinin karıştığı benzer bir olayda da durum aynen böyleydi. Uçak Dallas’tan San Diego’ya uçarken bir motoru New Mexico üzerinde düşmüştü. Bu olayda da pilotlar, motorun düştüğünü fark etmeden, sadece güç kaybettiğini sanarak, 2 motorla San Diego’ya devam ettiler.
N280US tescil isimli B727 olaydan sonra, 1995 yılında Trans Meridan Havayollarına geçinceye kadar Northwest Airlines’ta uçmaya devam etti.
Erhan İnanç