ABD’nin Türkiye’yi F-35 proje ortaklığından çıkarmasının ardından Türkiye’nin uçak ihtiyacının karşılanması için çeşitli alternatifler ortaya çıktı. Bu alternatifler kamuoyunda çokça tartışılırken gözler bir süredir geliştirilen Milli Muharip Uçak TUSAŞ MMU’ya çevrildi.
ABD Türkiye’nin sınırlarını korumak için Rusya’dan aldığı S-400 savunma sistemini bahane ederek F-35 projesinden çıkardı. Uzun tartışmalar ve görüşmelerin ardından Türkiye’nin proje kapsamında ödediği 1,25 milyar dolara karşılık Türkiye’ye F-16 verilmesi ve mevcut F-16’ların modernizasyonu gündeme geldi.
Ancak bu seçeneğin de ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımlarına takılabileceği konuşuluyor. Diğer bir alternatif olan Rus yapımı SU-35’lerin de Türkiye için maliyetinin yüksek olacağı için tercih edilmeme ihtimali yüksek tutuluyor.
Kamuoyunda bu tartışmalar ve gelişmeler ilgiyle takip edilirken gözler Türkiye’nin önümüzdeki 50 yıl savaş uçağı ihtiyacını karşılayabilecek özellikte tasarlanan milli muharip uçağı TUSAŞ MMU’ya çevirdi.
Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılmasının fırsata çevrilebileceğini söyleyen uzmanlar yurtdışında büyük maliyetlerle alınacak uçakların yerine TUSAŞ MMU’nun geliştirilip üretilmesi için gereken yatırımların hızlandırılması çağrısı yaptı.
Peki, TUSAŞ tarafından geliştirilen ve Türkiye’nin 2020’li yıllarda seri üretim aşamasına getirmeyi planladığı beşinci nesil jet muharip uçak projesi TUSAŞ MMU Milli Muharip Uçak’ta gelinen son durum nedir? Özellikleri nelerdir?
5. Nesil savaş uçakları sınıfında olacak TUSAŞ MMU, sahip olacağı aviyoniklerle radar dalgalarını sönümleme özelliğine sahip kompozit malzemelerden üretilecek.
Radarda düşük görünürlüklü bir gövde tasarımına sahip olması amaçlanan TF-X’in 2011 yılı itibarıyla TUSAŞ tarafından kavramsal tasarım aşaması başlatılmış olup kavramsal tasarım çalışmaları 29 Eylül 2013’te tamamlanmıştır.
SSİK, uçakta maliyeti yüksek olmasına karşın, boyu diğerlerinden daha uzun olan, daha fazla silah yükü taşıyabilen, daha yüksek hızlara ve menzile ulaşabilen çift motorlu modelin tercih edilmesi gerektiğini belirtmişti.
Dönemin İngiltere başbakanı Theresa May, Ocak 2017’de Türkiye’yi ziyareti sırasında BAE ve TUSAŞ yetkilileri, BAE’nin uçakları geliştirme konusunda yardım sağlaması için yaklaşık 100 milyon sterlin tutarında bir anlaşma imzalamıştır.
Aralık 2015’te, Türkiye’nin Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM), ülkenin yeni nesil hava üstünlük savaşçısının tasarımına yardımcı olması için Birleşik Krallık kuruluşu BAE Systems’i seçtiğini açıkladı. Aynı gün Rolls-Royce, Türkiye’ye EJ200 motoru teknoloji transferi ve MMU programı için bir türevinin ortak geliştirilmesi teklifinde bulundu.
MMU, düşük radar kesit yoğunluğu ve süperseyir yeteneği için en uygun hale getirilmiş tasarımıyla beşinci nesil savaş uçağı özelliklerini taşıyor.
TUSAŞ’ın F-35’lere gövde üretmek için kurduğu Gelişmiş Karbon Kompozit gövde tesisi, MMU için kullanılacak.
MMU projesi kapsamında üretilecek olan uçaklarda AESA Radarı, ASELSAN üretimi Bütünleşik Radyo Frekansı Sistemi (BÜRFİS) kullanılacak.
MMU, ona eşlik eden İHA’lara şifrelenmiş veri bağlantısı aracılığıyla entegre olacak.
MMU’da büyük olasılıkla Aselsan’ın daha önce geliştirilmiş olan kendi radar uyarı alıcısı (RWR – Radar Warning Receiver), füze uyarı sistemi (MWS – Missile Warning System), lazer uyarı sistemi (LWS – Laser Warning System), yanıltıcı parçacık ve işaret ışığı yönetimi, dağıtım sistemi ve sayısal radyo frekans hafızası (DRFM – Digital Radio Frequency Memory) tabanlı yayın bozma sistemi ile donatılacak.
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil 2019 Paris Havacılık Fuarında yaptığı açıklamada MMU prototiplerinde test aşamasında 2 × General Electric üretimi 27.000 lb itki üreten F110-GE-129 turbofan motorunun kullanılacağını açıkladı.
Bu motorlar hali hazırda F-16’larda kullanılmaktadır. Ayrıca boyutu F110’dan daha büyük olan yerli motorun da geliştirilme çalışmalarının devam ettiği açıklandı.
Motorun uçağa entegresinde gerekli olan yedi metre uzunluğundaki bir güçlendirilmiş titanyum parçasının üretiminde üç boyutlu titanyum yazıcı teknolojisi kullanılacak.
Alternatif olarak Rolls Royce firması ile Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) arasında görüşmeler devam ediyor. Ayrıca TRMotor Güç Sistemleri San. A.Ş. yerli imkanlarla, 5. nesil bir turbofan motor geliştirmek için çalışmalarına devam ediyor.
UÇAĞIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ:
Maksimum irtifa 55.000 ft.
Maksimum hız 2,200 kilometre (1,367 mi) (1,381 mph, 1,200 kn)
Maksimum hız 1.8 mach
Harekat yarıçapı 600 nm
Maksimum kalkış ağırlığı 27,216 kilogram (60,00 lb)
Uzunluk 21 metre (69 ft)
Kanat açıklığı 14 metre (46 ft)
Servis tavanı 17,000 metre (55,774 ft)
g limitleri +9.0 g & -3.5 g
Kanat alanı 60 m2
Motor gücü General Electric F110 GE 129 (yerli üretim motorlar TRMotor tarafından üretilinceye kadar) her biri 120 kN (29,000 lbf) itiş