Çin’in ardından Etiyopya ve Endonezya da Etiyopya’da dün 157 kişinin öldüğü uçak kazasında düşen Boeing 737 Max 8 modelinin seferlerden kaldırılması kararı aldı.
Cakarta’da basına yaptığı açıklamada Hava Ulaşımı Genel Müdürü Polana Pramesti, “Boeing 737 Max 8 model uçakların incelemeye alınacağını ve bu uçakların uçuşunun geçici olarak yasaklanacağını” söyledi.
11 uçağın Salı günü inceleme altına alınması ve güvenlik uzmanları tarafından temize çıkarılıncaya dek yerde bekletileceği bildirildi.
Endonezya’nın Lion Air havayoluna bağlı aynı model uçağı geçen Ekim ayında Cakarta’da havalandıktan kısa bir süre sonra düşmüş ve uçaktaki 189 kişi hayatını kaybetmişti. Ülkedeki Max 8 uçaklarının 10’u Lion Air, biri ise milli havayolu Garuda tarafından işletiliyor.
Çin de yasakladı
Çin Sivil Havacılık Kurumu, ülkedeki havayolu şirketlerine Boeing 737 Max 8 modelinin seferlerde kullanılmaması talimatı verdi.
Talimata göre havayolu şirketleri, Türkiye saatiyle 12:00’ye dek, Boeing 737 Max 8 modeliyle yapılan ticari uçuşları durdurmak zorunda.
Etiyopya Havayollarına ait aynı model uçak kaltıktan beş dakika kadar sonra düşmüş ve uçaktaki 157 kişinin tamamı ölmüştü.
Bu, son beş ayda Boeing 737 Max 8 modelinin karıştığı ikinci uçak kazası oldu.
Uzmanlar, Etiyopya Havayolları uçağının neden düştüğünü belirlemek için çok erken olduğunu söylüyor.
Çin Sivil Havacılık Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamada “Her iki kazanın da yeni teslim edilen Boeing 737 Max 8 modeli uçakla yaşanması ve kalkış aşamasında düşmeleri bir derece benzerlik arz ediyor.” denildi.
Yasaktan etkilenecek firmalar arasında Air China, China Eastern Havayolları ve China Southern Havayolları bulunuyor.
2017’de hizmete girdi
Çin’de kullanılmak üzere 90’dan fazla Boeing 737 Max 8 modeli uçak satın alınmıştı. 2017’den itibaren sefer yapan bu uçak, görece yeni bir model.
Boeing, Etiyopya’daki kazadan sonra “çok üzgün olduklarını” açıklamış ve soruşturma için bir teknik yardım ekibi gönderdiklerini belirtmişti.
Geçen Ekim ayındaki Lion Air kazasının ardından yapılan soruşturmada, pilotların Boeing 737 Maş modelindeki yeni bir özellik olan, motorun durmasını önleyen otomatik sistemle sorun yaşadıklarını söylemişlerdi.
Pilotların çabalarına karşın, sistemin uçağın burnunu aşağı çektiği kaydedilmişti.
Ekim ayındaki kazanın ardından, Boeing havayollarına acil bir uyarıda bulunmuş ve sistemdeki soruna dikkat çekmişti.
Reuters’a göre, şirketin bu sorunu gidermek için uçağın bilgisayar yazılımına bir yama yapması bekleniyor.
Associated Press’e konuşan havacılık güvenliği uzmanı ve eski pilot Andrew Blackie, “yeni sistemin pilotlara iyi bir şekilde izah edilmemiş olabileceğini” söyledi.
Blackie “Havacılık tarihine bakarsanız, yeni bir uçak kullanıma girdiğinde, kaza oranlarında bir artış olması çok nadir görülen bir durum değil.” dedi.
‘THY 40 adet sipariş etti’
Ancak Etiyopya Havayolları uçağıyla ilgili soruşturma daha çok erken aşamada ve uçakta böyle bir sorun yaşanıp yaşanmadığı bilinmiyor. Havacılık uzmanları, başka bir teknik sorun ya da insan hatası ihtimalinin bu aşamada gözardı edilemeyeceğini vurguluyor.
Boeing’in internet sitesinde verilen bilgiye göre, Türk Hava Yolları da 40 737 Max 8 uçağı siparişi verdi ve 25 uçaklık ek sipariş verebileceğini belirtti.
Şimdi ne olacak?
Etiyopya makamlarının önderlik edeceği soruşturmaya Boeing’ten ve ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu’ndan uzman ekipler katılacak.
Çin Sivil Havacılık kurumu, havayollarının Boeing jetlerle uçmasına ne zaman izin verileceğinin daha sonra açıklanacağını bildirdi.
Daha önce de Cayman Havayolları “daha fazla bilgi gelene dek” filosundaki iki Boeing 737 Max 8 tipi uçakla sefer yapılmayacığını duyurdu.
Ancak Etiyopya Havayolları, henüz kazanın nedeni belirlenmedi için bu modelle uçuşlara devam edileceğini bildirdi.
Aynı uçağı kullanan bazı Kuzey Amerikalı havayolu şirketi de, soruşturmayı izlediklerini bildirdi.
Southwest Havayolları’nın filosunda 31, American Airlines ve Air Canada’nın da 24 Boeing 737 Max 8 uçağı bulunuyor.